Tschechisch:
apokalypsa |
Polnisch:
apokalipsa |
Polysemie
| Polysemie
|
Profil: eschatologisch | Profil: eschatologisch |
Definitionapokalypsa Das kosmische Weltende, das am Ende der Zeit auf schreckliche Weise durch Gott herbeigeführt wird. Die Welt hört auf zu bestehen, es kommt der Messias, bekämpft den Satan und schafft Gerechtigkeit. Die Toten stehen aus ihren Gräbern auf und alle Menschen werden vor ein Gottesgericht gestellt, das über ihr Heil oder Verdammnis entscheidet. Den Erlösten eröffnet sich schließlich das Reich Gottes. Im Gegensatz zu dem säkularen Gebrauch ist das christliche Verständnis von Apokalypse mit Hoffnung auf ein neues Leben, auf Erlösung verbunden. Sg. tant. Gelegentlich Großschreibung.
| DefinitionApokalipsa Das kosmische Weltende, das am Ende der Zeit auf schreckliche Weise durch Gott herbeigeführt wird. Die Welt hört auf zu bestehen, es kommt der Messias, bekämpft den Satan und schafft Gerechtigkeit. Die Toten stehen aus ihren Gräbern auf und alle Menschen werden vor ein Gottesgericht gestellt, das über ihr Heil oder Verdammnis entscheidet. Den Erlösten eröffnet sich schließlich das Reich Gottes. Im Gegensatz zu dem säkularen Gebrauch ist das christliche Verständnis von Apokalypse mit Hoffnung auf ein neues Leben, auf Erlösung verbunden. Sg. tant. Gelegentlich Großschreibung. |
Konnotationen
| Konnotationen
|
Lexikalische RelationenSynonyme
| Lexikalische RelationenSynonyme
|
WortbildungenSubstantive
Adjektive
Adverbien
| WortbildungenSubstantive
Adjektive
Adverbien
|
Phraseme, KollokationenKollokationen
| Phraseme, KollokationenPhraseme
Kollokationen
|
Belege
„Před 14 měsíci jsem byl chlap jako ostatní, pak mě ale v Betlémě uštknul had a od té doby vídávám Boha,“ říká a popisuje svou smrt i zmrtvýchvstání. Tento telavivský mesiáš se už stal místní postavičkou. Polem jeho působnosti je sousedství místních žebráků a nezaměstnaných pobudů. Pro kolemjdoucí má ale naléhavou výzvu – mají počítat s tím, že apokalypsa nastane v roce 2012.
„Ve svém životě jsem už několikrát slyšel otázku: "Vlastíku, je to začátek biblické apokalypsy?" Většinou souvisela s přírodními katastrofami nebo s válečným konfliktem.
Dále prorok upozorňuje, že kdo si v předcházejícím období - jež on sám označuje za éru největšího blahobytu v dějinách světa - zachová jasnou hlavu a připraví se na hrozící apokalypsu, ten bude v patřičný okamžik vědět, jak si má počínat. Nostradamus tvrdí, že jeho předpovědi jsou důležité zvláště pro generace žijící v letech 1615-1655, 1915 a 2015, kolem r. 2550 a 2700- 3080.
Jak by taková odplata za porušení pravidel mohla vypadat, už podrobně naznačuje kniha Zjevení Janovo v závěru celé Bible. Varovat nás před apokalypsou je doslova její účel. Je v ní zahrnuta drtivá většina biblických proroctví o apokalypse, které ji mají předem odhalit, a popisují i to, co by mělo následovat potom...
Bájná apokalypsa jest za dveřmi, tak proč se vzdělávat, zakládat rodinu, stavět dům. Všechno je nanic. Zpráva je to skutečně poplašná, jenže i když hlasatelé blízké budoucnosti už tolikrát střelili vedle, třeba je pravdivá.
Industriální hluky, kazatelský Leebův hlas a až wagnerovská mohutnost evokují apokalypsu, stejně jako zkreslené kytary, které skupina použila poprvé. Jsou to za pomoci strojů, elektroniky nabuzené obrazy konce světa. Je to tanec poslední noci. Takováhle hudba nemohla vzniknout nikdy předtím. Je o konci jednoho tisíciletí.
Strach z Apokalypsy Ještě před nemnoha desetiletími články o zatmění radostně tvrdily, že dnes už se lidé tohoto jevu nebojí - hysterie z roku 1999 však ukazuje, že nezanedbatelná část lidstva se o pěkný kus posunula zpět k barbarskému tmářství. Zatmění Slunce je přímo ukázkovou předehrou konce světa.
Někteří nám říkají: Blíží se nový zlatý věk, "vrací se Saturn". Argumentují prolínáním kultur, zvyšováním životní úrovně, větším zájmem lidí o osud přírody a celé planety a nejnověji internetem. Jiní říkají: Blíží se Apokalypsa. Argumentují prohlubováním propasti mezi bohatým Severem a chudým Jihem, globálním oteplováním, pandemií AIDS v Africe a nejnověji nemocí šílených krav.
Dnes, v době, kdy každá nová zpráva je zlověstnější, než ta předešlá, jsou za to lidé v TAM skoro rádi. I tak sem však pronikají vyzáblí, pološílení kazatelé, zvěstující druhý příchod Apokalypsy. A co víc, z východu se prý blíží velké skupiny uprchlíků a skupina náboženských fanatiků prý včera zahlédla podivná znamení, světla na obloze.
Ten se zprvu jeví jako nezajímavý vágus, ale postupně vychází najevo až obludná hloubka a pravdivost jeho charakteru: Johny nemá byt, peníze ani práci. Nemá to pro něj cenu. Nashromáždil totiž v bibli i v různých vědeckých disciplínách důkazy, že apokalypsa už dávno probíhá, ale lidé to odmítají vzít na vědomí.
Ideologické programy sledovaných hnutí, sekt nebo milicí jsou založeny na vizi apokalypsy: války ras, vymýcení nevěřících nebo konspirativní světský zápas o nový světový řád vedený proti federální vládě ve Washingtonu nebo "agresi" OSN. Podle jedné teorie má být k nastolení nového světového řádu využito zhroucení počítačů s nástupem roku 2000. | Belege
Warto przypomnieć dwa ekstremalne przypadki. Pierwszy to mile-narystyczny ruch przekonanych, że 1 stycznia 2000 roku na skutek błędu informatycznego w zapisie daty w systemach komputerowych (pierworodnego grzechu z zarania epoki Wielkiej Informatyzacji) nastąpi Apokalipsa. Wyznawcy tej sekty porzucali zagrożone zagładą miasta i przenosili się do budowanych z dala od wszelkiej cywilizacji schronów wypełnionych zapasami żywności i wody.
Potem znów miną epoki lodowe, setki tysięcy lat, zmienią się kontury wybrzeży, wybuchną wulkany, nastąpią przemiany geologiczne. A potem? Generalny kataklizm. Apokalipsa. Sąd Ostateczny. Koniec. Na naszej planecie spłoną wszelkie oznaki życia.
Pan, Bóg Zastępów, dotyka ziemi, a ona topnieje, tak że lamentują wszyscy jej mieszkańcy; podnosi się wszędzie jak Nil i opada jak Nil egipski. Apokalipsa, czas zagłady i wybawienia. Zagłady grzeszników, wybawienia sprawiedliwych, którzy wytrwali.
Apokalipsa kończy się spuszczeniem Nowego Jeruzalem na ziemię a nie wejściem Jeruzalem do Nieba. Apokalipsa kończy się zwycięstwem nieśmiertelnego ducha nad ciałem i przeduchowieniem tego ciała, ale tu na ziemi.
Teraz jest dla wielu czas opamiętania przed karą. Czas zła i złych na Ziemi dobiega końca. Wkrótce ostateczna Apokalipsa. Módlmy się! by nas zastał godnymi ocalenia.
To zależy od Boga kiedy bedzie koniec świata, będzie Apokalipsa. |
Profil: literarisch | Profil: literarisch |
Definitionapokalypsa Eine Textgattung, Zusammenfassung apokalyptischer Offenbarungen, Vorstellungen und Erwartungen, die in symbolischer Form und nicht selten auch in Form von schrecklichen Bildern die Ereignisse des Weltendes beschreiben. Im jüdischen und frühchristlichen Schrifttum gab es mehrere solche Schriften, die bekannteste davon ist das biblische Buch Zjevení Janovo ‘Offenbarung des Johannes’; daher gilt Apokalypsa im engeren Sinne als eine synonyme Bezeichnung dieses Buchs. Gegenwärtig gehören zur apokalyptischen Gattung meistens literarische und filmische Werke, die pessimistische Zukunftsvisionen oder Weltkatastrophen darstellen. In der Bedeutung ‘Offenbarung des Johannes’ großgeschrieben. | DefinitionApokalipsa Eine Textgattung, Zusammenfassung apokalyptischer Offenbarungen, Vorstellungen und Erwartungen, die in symbolischer Form und nicht selten auch in Form von schrecklichen Bildern die Ereignisse des Weltendes beschreiben. Im jüdischen und frühchristlichen Schrifttum gab es mehrere solche Schriften, die bekannteste davon ist das biblische Buch Objawienie Jana ‘Offenbarung des Johannes’; daher gilt Apokalypsa im engeren Sinne als eine synonyme Bezeichnung dieses Buchs. Gegenwärtig gehören zur apokalyptischen Gattung meistens literarische und filmische Werke, die pessimistische Zukunftsvisionen oder Weltkatastrophen darstellen. In der Bedeutung ‘Offenbarung des Johannes’ großgeschrieben. |
Konnotationen
| Konnotationen
|
Lexikalische RelationenSynonyme
| Lexikalische RelationenSynonyme
|
WortbildungenSubstantive
Adjektive
Adverbien
| WortbildungenSubstantive
Adjektive
|
Phraseme, KollokationenKollokationen
| Phraseme, KollokationenKollokationen
|
Belege
Životnost symboliky mostu dokazuje rovněž úloha, kterou hraje jak v apokalypsách křesťanských a muslimských, tak ve středověkých iniciačních tradicích na Západě.
V Apokalypse, která se váže k apokalypsám židovským, pneumatismus a eschatologie vrcholí a Jan volá: "Amen, přijď, Pane Ježíši!"
Bratři Karamazovi – podle Jirouse noví Plastic People – jsou jediná místní kapela, která odmítla vystoupit jako předskokan populární hvězdy Viléma Čoka při chystaném koncertě na koupališti ve Větřní. "Nebudu hrát před někým, kdo je horší než já," říká opovržlivě její lídr Pavel Kučera. Získal publikum už zhudebněním Janovy apokalypsy, dnes se pomocí rockové mystiky potýká s krumlovskou atmosférou.
Největším mágem 20. století byl bezpochyby ALEISTER CROWLEY. Člen a hlava významných okultních společností, autor mnoha knih o magii, znalec východní mystiky. Sám se nazýval nejrůznějšími pseudonymy: byl princem Čio Chánem, hrabětem Wladimirem Svareffem, Šelmou z Apokalypsy, číslem 666.
Ulice argentinské metropole Buenos Aires, kterou ve čtvrtek zachvátila vlna násilností a rabování vyvolaná ekonomickou krizí, připomínaly včera výjevy z apokalypsy. Nad Plaza de Mayo v blízkosti vládního paláce hořela auta a vznášela se oblaka hustého dýmu, na chodnících ležela mrtvá těla.
Duchovním centrem nové říše byl Řím, jejím centrem světským se na krátkou chvíli stala také Praha. Karel IV. se při přestavbě Prahy nechal inspirovat Apokalypsou a moderními trendy. | Belege
Wczorajszy niemiecki dziennik "Bild Zeitung" opublikował 30 pytań o najwyższym stopniu trudności z banku pytań RTL. Oto one (z pominięciem specyficznie niemieckich). Pytania za 250 tysięcy marek: 1. Gdzie jest napisane "nie będziecie rzucać pereł przed wieprze"? a. Apokalipsa; b. Kazanie na Górze; c. List do Galatów; d. Księga Mądrości.
Swoistym dokumentem stanu relacji Kościół-Cesarstwo w końcu I w. jest Apokalipsa, wchodząca w skład ksiąg Nowego Testamentu.
Czarny - John Players Stuyvesant - to śmierć, żałoba, smutek i przebłaganie, ale też wzgarda świata, odrzucenie, ciemności, które tylko nadprzyrodzona jasność może rozproszyć. Zieleń - Fa Fresh Creme and Soap - to kolor nadziei, bo szmaragdowa tęcza w Apokalipsie pojawia się na znak miłosierdzia Sądu.
Przez wszystkie mity i języki, przez studiowanie Swedenborga, Jakuba Böhme, Saint-Martina, przez osobliwą interpretację Księgi Rodzaju i Apokalipsy, będzie próbował odszyfrować bezdomność człowieka, wymiar jego cierpienia i godności, sam zresztą nazywając siebie "nowym Adamem".
Na środku widnieje medalion z wizerunkiem Chrystusa, zaś między ramionami umieszczone są symbole czterech ewangelistów: skrzydlate istoty znane z wizji Ezechiela i z Apokalipsy.
Głównym zadaniem tych utworów nie jest nauczanie, jak w księgach prorockich, lecz przepowiadanie, dlatego w apokalipsach przeważa opis przyszłych wydarzeń, wizja niewidzialnego świata.
Zand-i Vohuman Yasht to zoroastriańska apokalipsa, zawierająca objawienie czasów ostatecznych, gdy religia będzie bliska wygaśnięcia, a później na skutek interwencji Ahura Mazdy nastąpi odnowienie wszechświata. Apokalipsa żydów w wybranych przekazach literackich. Omów na wybranych przykładach.
Na środku widnieje medalion z wizerunkiem Chrystusa, zaś między ramionami umieszczone są symbole czterech ewangelistów: skrzydlate istoty znane z wizji Ezechiela i z Apokalipsy.
Wyrazem innej ambiwalencji jest głośny, komentowany szeroko utwór U wrót doliny. Opowiada o końcu świata. Nie wiadomo, czy tym biblijnym z przepowiedni Chrystusa i Apokalipsy św. Jana, czy następującym - powiedzmy - po eksplozji bomby neutronowej. |
Profil: Katastrophe | Profil: Katastrophe |
Definitionapokalypsa Eine Katastrophe, die Schäden und Zerstörung anrichtet. Sie kann entweder durch rücksichtsloses Verhalten der Menschen (z. B. Atomkrieg, Genozid, Terroranschlag, Zusammenbruch der Ökosysteme als Folge menschlicher Tätigkeit) oder durch ein Naturereignis (z. B. Einschlag eines Meteorits) verursacht werden. Als Apokalypsa wird ein Horrorszenario der Zukunft oder ein grausames Erlebnis präsentiert. | DefinitionApokalipsa Eine Katastrophe, die Schäden und Zerstörung anrichtet. Sie kann entweder durch rücksichtsloses Verhalten der Menschen (z. B. Atomkrieg, Genozid, Terroranschlag, Zusammenbruch der Ökosysteme als Folge menschlicher Tätigkeit) oder durch ein Naturereignis (z. B. Einschlag eines Meteorits) verursacht werden. Als apokalipsa wird ein Horrorszenario der Zukunft oder ein grausames Erlebnis präsentiert. |
Konnotationen
| Konnotationen
|
Lexikalische RelationenSynonyme
| Lexikalische RelationenSynonyme
|
WortbildungenAdjektive
Adverbien
| WortbildungenAdjektive
Adverbien
|
Phraseme, KollokationenKollokationen
| Phraseme, KollokationenKollokationen
|
Belege
Kdo jiný, když ne země, které tolikrát na vlastní kůži zakusily lhostejnost mocnějších, by se měly alespoň hlasitě vyjádřit, když už mohou pomoci jen charitativními akcemi. V Perském zálivu se odehrála apokalypsa a viník je stále nepotrestán.
Ohnivou apokalypsu, kterou v únoru 1965 zažila Plovární ulice v Plzni, považují profesionální hasiči za požár století. Zpráva o ohni, který vypukl v betonové budově mrazíren, napěchované dvanácti vagony sádla, obletěla celý svět.
Byla to právě Kuba, kde v roce 1962 stálo lidstvo během tzv. karibské krize dosud nejblíže apokalypse jaderné války. Nyní Castrova vláda vede zoufalý boj za záchranu marxismu-leninismu a spásu ortodoxní varianty socialismu.
Na pětadvacet kormoránů černých našlo smrt rukou zřejmě chamtivého barbara na hnízdišti uprostřed jednoho z jezer soustavy Novomlýnských nádrží pod Pálavou. Na ptačí apokalypsu přišli mikulovští ochránci zvířat, kteří zároveň našli dalších alespoň šest rozkopaných hnízd. Smrt krásných letců však zřejmě způsobila jejich žravost.
Jak si choroba postupně vybírá svou smrtelnou daň, odsuzuje k bídě staré lidi a děti, protože umírají především živitelé velkých rodin: muži a ženy v tom nejproduktivnějším věku. Těmito předzvěstmi apokalypsy jsou ohroženy všechny země na jih od Sahary, kde žijí dvě třetiny všech lidí nakažených virem HIV na světě.
Když oči otevřela, spatřila tichou apokalypsu. Nikdo nesténal ani nekřičel. Rozšklebené torzo autobusu se zarylo do pole kolmo na směr jízdy. "Pravá strana byla pryč. Mohla jsem se hýbat, tak jsem vylezla. Musela jsem ale překračovat mrtvé."
Noviny na celém světě včera ve všech vydáních věnovaných úternímu teroristickému útoku na srdce Spojených států daly přednost fotografiím před slovy. Z titulních stránek na čtenáře křičela slova jako válka, apokalypsa a horor. Některé se obešly úplně beze slov - na jejich titulních stránkách byly pouze děsivé fotografie vybuchujícího mrakodrapu Světového obchodního centra.
V čase, kdy byla vidina nukleární apokalypsy takřka každodenní realitou, prý ani nešlo psát jinak. McEwan úderným, místy až chladně klinicky přesným jazykem v krátkých, úsečných větách mapoval krajinu duše jedince sklonku dvacátého století.
Tauber ze svých vzpomínek vybudoval mikrokosmos. I když barvitě líčí bídu, trapnost, hloupost, choroby, neřesti i nenávisti jeho obyvatel, kteří ze všeho nejraději soupeřili ve vzájemných naschválech, objevuje jednu z podob ráje, který zanikl hitlerovskou apokalypsou. | Belege
Celem Zofii Nałkowskiej („Medaliony”), Hanny Krall („Zdążyć przed Panem Bogiem”), Imre Kertesza („Los utracony”), Stevena Spielberga (Lista Schindlera”) nie było szokowanie rozmiarami zbrodni „drugiej apokalipsy”, wywołanie u odbiorcy psychicznego wstrząsu za pomocą przerażających obrazów, lecz przełamanie jego świadomości.
Dla wielu Ślązaków „czas apokalipsy” zaczął się właśnie w 1945 roku.....
Przywódca ten i jego współrządząca grupa niejako na próbę podjęła wcześniej masową akcję wytępienia kalekich i psychicznie chorych Niemców, przekonując każdego, kto miałby jeszcze jakieś wątpliwości, że hitleryzm, zarówno jako ideologia, jak i jako antysemicka Apokalipsa, nie ma nic wspólnego z chrześcijańską świadomością Europy, jest jej zaprzeczeniem.
I oto Tuwim wraca do kraju, w którym dokonała się apokalipsa i znikł z powierzchni ziemi trzymilionowy naród Żydów polskich, którego czuł się częścią. Apokalipsa żydów w wybranych przekazach literackich. Omów na wybranych przykładach.
U progu apokalipsy Gdyby druga wojna światowa trwała trzy, cztery miesiące dłużej, atomowa apokalipsa dotknęłaby pogranicze obecnych województw: wielkopolskiego i łódzkiego. Tam bowiem zamierzano wystrzelić kilka próbnych pocisków V-2 uzbrojonych w głowice jądrowe. Od lata 1944 roku mieszkańcy wiosek leżących w okolicach Błaszek w rejencji Litzmannstadt (Łódź) Kraju Warty przyzwyczaili się już do tajemniczych eksplozji.
Przeświadczenie o absolutnym bezpieczeństwie amerykańskiego supermocarstwa na jego terytorium okazało się złudne i tragiczne w skutkach! Może apokalipsa i szok, jakich doznała Ameryka, będą miały jakieś pozytywne - choć to słowo w tym momencie wydaje się niestosowne - skutki. Może tak dramatyczne doświadczenie aktów terroru i agresji, przemocy i gwałtu o niewyobrażalnej skali w sferze materialnej, duchowej, psychologicznej - choć po części
– To prawdziwa apokalipsa – tak serię zamachów terrorystycznych w USA skomentował metropolita katowicki abp Damian Zimoń. – Dramatycznie rozpoczyna się wiek XXI – stwierdził arcybiskup – Te wydarzenia to prawdziwa apokalipsa, to straszne przejawy cywilizacji śmierci. Diabeł, którego świat postępu, demokracji i wiedzy chciał – w jakimś sensie – pogrzebać, pokazał swą straszną twarz. Jesteśmy zatrwożeni. Lęk na nowo wraca do naszych serc na sposób globalny. Ale to jedna strona medalu. Świat martwi się globalnym ociepleniem, nie zwracając uwagi na inne zagrożenie, które może pojawić się nagle ze strony Słońca. Gdyby potwierdził się nakreślony przez niektórych naukowców scenariusz, czeka nasprawdziwa apokalipsa. Jest maj 2013 r. Stacje radiowe i telewizyjne nagle przerywają program i ogłaszają, że właśnie przed chwilą na Słońcu nastąpił potężny wybuch, którego skutki trudno przewidzieć. Po paru godzinach zaczyna brakować prądu. Stają pociągi, tramwaje, metro, unieruchomione zostają lotniska i dworce |
Profil: hyperbolisch | Profil: hyperbolisch |
Definitionapokalypsahyperbolisch Hyperbolisch oder auch ironisch, scherzhaft über unangenehme Ereignisse, peinliche Erlebnisse, Debakel persönlicher Art, Niederlagen o. Ä., die eher in der subjektiven Wahrnehmung als vernichtend empfunden werden, während das Ereignis selbst keine besonders katastrophalen Folgen haben muss. | Definitionapokalipsahyperbolisch Hyperbolisch oder auch ironisch, scherzhaft über unangenehme Ereignisse, peinliche Erlebnisse, Debakel persönlicher Art, Niederlagen o. Ä., die eher in der subjektiven Wahrnehmung als vernichtend empfunden werden, während das Ereignis selbst keine besonders katastrophalen Folgen haben muss. |
Konnotationen
| Konnotationen
|
Lexikalische RelationenSynonyme
| Lexikalische RelationenSynonyme
|
Wortbildungen[Für dieses Profil wurden keine Derivate und Komposita gefunden.] | Wortbildungen
[Für dieses Profil wurden keine Derivate und Komposita gefunden.] |
Phraseme, KollokationenKollokationen
| Phraseme, Kollokationen[Für dieses Profil wurden keine Phraseme oder Kollokationen gefunden.] |
Belege
Norman Robberson, jeho žena Helen a děti Kevin, Cindy a Billy jsou úplně normální rodina. Podle slov Helen možná ne právě nejlepší, ale určitě k tomu mají blízko. Vzájemně si pomáhají a každý má rád každého. I tak se ji však Norman bojí večer říct, že u nich jistou dobu budou bydlet dva policajti, kteří chtějí z jejich domu sledovat souseda Osborna, zločince a falšovatele, který si vedle nich pronajal dům. Ráno tedy vypukne hotová apokalypsa, když se mladý policajt Tony setká ve sprše s Helen a vzápětí se chce ukrýt v pokoji Cindy. Najít ráno v bytě nahého policajta je opravdu vzrušující. www.csfd.cz [04.08.2011]
Bláznivé přeplácení na trhu volných hráčů v létě 2001 k hokejové apokalypse zase trošku pomohlo. Za tři roky se pyšná soutěž nejspíš přeruší a ponoří do půtek hráči kontra majitelé. Apokalypsa v podobě přívalů mohutných všudypřítomných černých mračen odporně pískajících komárů čeká letos Olomoucko.
U nás na sídlišti v Ruprechticích nastala apokalypsa. Zima je letos mírná, sněhu pomálu a tak při každé oblevě odkryje mizící bílá pokrývka hrůznou spoušť, odpadky, nedopalky a hlavně psí výkaly. Bydlím zde již třicet let, ale nepamatuji, že by kdy dříve byl na chodnících a na trávě takový nepořádek.
Letenská apokalypsa nekončí, Sparta padla i v Jablonci. Kam až se fotbalová Sparta hodlá propadnout!? Pondělní dohrávka 15. kola Gambrinus ligy jen potvrdila zoufalství a krizi Chovancova týmu.
Zdraží mléko o korunu, pro důchodce hotová apokalypsa. | Belege
Zdrowia! (Urodziny w dzień rozpoczęcia szkoły, pewnie macie mieszane uczucia xD) kundzia_14 wszystkiego najjj i tak na początek szkoły... wszystkim duuuużo szczęścia, bo pewnie się przyda czasowstrzymywaczka Sto lat w tym strasznym dniu. Z jednej strony urodziny, z drugiej apokalipsa (czyt. szkoła).
Choroba! Prawdziwy kryzys nadchodzi, gdy mężczyznę dopadnie choroba. Katar, ból gardła, osłabienie, czy zakwasy w mięśniach po treningu, to doskonały powód do narzekań. Ale gorączka to już Apokalipsa!
Już pan ma kłopoty z wypróżnianiem i ołówkowy stolec, jest tak? I nie czekając na odpowiedź, pośpieszył z konkluzją, wygłoszoną na stojąco przy niespodziewanym akompaniamencie jakiegoś samoczynnie włączającego się, kwilącego elektronicznego sygnału: - Pański wewnętrzny świat, panie Ireneuszu, stoi u progu apokalipsy!
Ptaszki, ptaszki, nie wiecie co to tatuś? Co one wam zrobiły? Siostro, proszę zabrać te dzieci. Ależ... Proszę nie dyskutować. Dzieci parami za mną. Idziemy. Odebrano im rodziców, biedne dzieci. Proszę za mną. Maks, nie znają pojęcia ojciec! Apokalipsa.
W istocie dokonany podział aż roi się od pułapek i znaków zapytania: czy neodadaistyczne enpaquetage, opakowanie, taką sobie zwyczajną, owiniętą w papier, obwiązaną sznurkiem i zalakowaną ośmioma pieczęciami (Apokalipsa, czy ki licho?) paczuszkę.
Polska młodzież przyszłością narodu? Apokalipsa! |
EtymologieAus dem gr. apokálypsis ‘Enthüllung, Offenbarung’ (REJZEK). Im Atschech. apokalypsis, apocalypsis; Beispiele in SSč belegen ausschließlich die Bedeutung ‘das biblische Buch Offenbarung des Johannes’. JUNGMANN führt das Lemma nicht an. Das PSJČ gibt die Bedeutungen ‘Offenbarung des hl. Johannes’ und ‘über etwas Phantastisches, Schauderhaftes’ (mit dem Qualifikator „poetisch“) an. | EtymologieEin Internationalismus, aus dem Griechischen apokálypsis. Im Altpolnischen noch nicht belegt (vgl. Slownik staropolski, Band 1 A - C, Warszawa 1953-1955), im 16. Jh. als Apokalipsis (meistens Großschreibung) belegt, noch relativ selten (laut Slownik polszczyzny XVI w. Band 1 A - BANY, Wroclaw - Warszawa - Kraków, 1966, nur 15 mal gefunden - wohingegen antychryst in dem vergleichbaren Zeitraum 759 mal vorkommt). Im Lexikon latino-polonorum von Jan Maczynski (Königsberg, 1564): "apokalypsis, Latine revelatio - objawienie, zjawienie". |
Semantischer WandelDas SSJČ unterscheidet zwei Bedeutungen von apokalypsa: Neben der literarischen ‘das letzte Buch des Neuen Testaments’ führt es die übertragene Bedeutung ‘Furcht, Schrecken’ an. An dieser Einteilung hält sich auch das SSČ. Die Bedeutung von apokalypsa hat sich im Tschechischen schrittweise erweitert. Der Titel des biblischen Buchs wurde auf die ganze literarische Gattung, der die Offenbarung des Johannes angehört, übertragen und wurde so zum Appellativ. Daneben bezeichnet das Wort metonymisch die Ereignisse, die die Offenbarung des Johannes und andere Apokalypsen beschreiben: den grauenvollen Weltuntergang und das Jüngste Gericht. Allgemeiner kann apokalypsa auch eine große Katastrophe bezeichnen, die nicht unbedingt zum Weltende führt. Der gegenwärtige Gebrauch der Wörter apokalypsa und apokalyptický deutet an, dass semantische Merkmale wie ‘schrecklich, grauenvoll, gewaltig, düster, unheimlich’ eindeutig im Vordergrund stehen. Apokalypsa als Ereignis wird als ‘Katastrophe’ oder ‘Endzeit, Weltuntergang’ konzeptualisiert. Die Verbindung des Katastrophenprofils mit der biblischen Apokalyptik, bes. mit der Offenbarung des Johannes (das eschatologische Ende der Zeit, das Jüngste Gericht) ist fakultativer Natur und manchen Sprechern vermutlich nicht bewusst. Apokalypsa ist ein beliebtes Motiv in der Populärkultur, vgl. Science-Fiction-Filme und Technomusik. | Semantischer WandelDas SJPDor. (1958-1969) unterscheidet zunächst zwei Bedeutungen von apokalipsa: 1) ‘das letzte Buch des Neuen Testaments’ und 2) objawienie, wizja ‘Offenbarung, Vision eines katastrophalen Ereignisses’. Die erstgenannte Bedeutung des Lemmas als Titel der ‘Offenbarung des Johannes’ wurde mit der Zeit auf die ganze literarische Gattung erweitert. Dementsprechend findet man im SJPSzym (1992) neben den zwei genannten eine weitere Bedeutung – apokalipsa als thematisch bestimmte Gattung der Literatur. Die gleichen drei Bedeutungen führt auch das PWSP (1995-2005) an. Im Zuge der Bedeutungserweiterung wurde die Bedeutung von apokalipsa als Vision einer Katastrophe bzw. des Weltuntergangs auf authentische katastrophale Ereignisse erweitert. Im SWJP (1996) und im ISJP (2000) werden als apokalipsa Katastrophen und schreckliche Ereignisse von großem Ausmaß, die nicht unbedingt zum Weltende führen, bezeichnet. Der gegenwärtige Gebrauch der eschatologischen und der literarischen Bedeutungen von apokalipsa ist im Vergleich mit den anderen semantischen Profilen des vorliegenden Wörterbuchs (siehe Katastrophen- und hyperbolisches Profil) relativ selten. In der literarischen Bedeutung wird apokalipsa als Titel der Offenbarung des Johannes bzw. anderer Apokalypsen gebraucht. Die eschatologische Bedeutung wird in Texten mit einer Endzeitthematik, die sich auf den religiös verstandenen Weltuntergang beziehen, sichtbar. Deutlich umfassender ist der Gebrauch des Lemmas in der katastrophalen und der hyperbolischen Bedeutung. Apokalipsa und apokaliptyczny werden dabei im Zusammenhang mit schrecklichen, katastrophalen, unheimlichen, aber auch unangenehmen bis hin zu peinlichen Ereignissen synonym verwendet. Die religiös-biblische Bedeutung ist dabei nicht mehr sichtbar und manchen Sprechern wahrscheinlich nicht bewusst. Demnach kann apokalipsa sich zum einen auf den ‘Zweiten Weltkrieg’ (Katastrophenprofil) oder aber auf gesundheitliche Beschwerden wie Fieber (hyperbolisches Profil) beziehen (vgl. Belege in den entsprechenden Profilen). Apokalipsa ist ein beliebtes Motiv in der Populärkultur, vgl. Science-Fiction-Filme und Technomusik. |
Sprichwörter[Es wurden keine Sprichwörter gefunden.] | SprichwörterNie można stworzyć świeckiej apokalipsy, gdyż jej istotą jest lęk przed nieznanym, przed Bogiem. Apokalipsa pozbawiona metafizyki zamienia się w paradę okrwawionych kostiumów. (Aleksander Małachowski) [wörtl. Man kann nicht eine säkulare Apokalypse erschaffen, denn einer Apokalypse unterliegt die Furcht vor dem Unbekannten, vor Gott. Eine, der Metaphysik beraubte Apokalypse mutiert zur Parade blutiger Kostüme.]/ ‘eine philosophische These; besagt, dass es eine Apokalypse ohne christlichen Kontext nicht geben kann’ |
Kulturelle KontexteLiteratur
Film
Musik
Werbung
SonstigesDas biblische Buch Zjevení Janovo/ Die Offenbarung des Johannes liefert eine Reihe von Motiven, die in die bildende Kunst bes. des Mittelalters und der Renaissance und in die Literatur eingegangen sind, vgl. ikonographische Motive wie knieender Johannes vor Gott, Erscheinung Gottes unter 24 Greisen, vier apokalyptische Reiter, sieben Engel mit Posaunen, Kampf des Erzengels Michael mit dem Drachen, Erscheinung des Gotteslamms etc.
| Kulturelle KontexteLiteratur
Film
Musik
Werbung
Sonstiges
|
Bibliographie
| BibliographieDlugosz-Kurczabowa, Krystyna 1990: APOKALIPSA, in: dies., Apelatywizacja biblijnych nazw wlasnych w jezyku polskim, Wroclaw - Warszawa - Kraków, S. 22. Makuchowska, Marzena 2014: „Biblijna powódz, apokaliptyczne pozary – o srodkach hiperbolizacji skali katastrof w jezyku mediów“, in: Nagórko, A. (Hg.), Sprachliche Säkularisierung. Semantik und Pragmatik, Hildesheim - Zürich - New York, S. 175-188. Świderkówna, Anna 2009: „Apokalipsa Jezusa Chrystusa“, in: Świderkówna, A. (Hg.), Rozmowy o Biblii. Nowy Testament, Warszawa, S. 265-281. |