Sacrum und Profanum – Tschechisch

Tschechisch: pokora	Polnisch: pokora
Polysemie religiös: ‘bewusste Bescheidenheit vor Gott’ humilativ: ‘bescheidene Selbsteinschätzung’ stoisch: ‘Gleichmut gegenüber Problemen und Leiden’ admirativ: ‘Respekt’ servil: ‘Unterwerfung, Unterlegenheit’ Reueprofil: ‘Reue, Buße’	Polysemie religiös: ‘Tugend, bewusste Bescheidenheit vor Gott’ humilativ: ‘bescheidene Selbsteinschätzung’ stoisch: ‘Gleichmut gegenüber Problemen und Leiden’ admirativ: ‘Respekt’ servil: ‘Unterwerfung, Unterlegenheit’ Reueprofil: ‘Reue, Buße’
Profil: religiös	Profil: religiös
Definition pokora Die Gemütshaltung einer geringen Selbsteinschätzung und die Bereitschaft zur Unterwerfung bzw. Anpassung. In der christlichen Lehre eine der sieben Haupttugenden: man weiß um die eigene sündige Natur und die daraus folgende Machtlosigkeit und Hilfsbedürftigkeit. Man wird sich bewusst, dass man auf die Hilfe Gottes angewiesen ist. Im Gegensatz zu pokora ‘Demut’ steht pýcha ‘Hochmut, Stolz’. Sg. tant.	Definition pokora Die Gemütshaltung einer geringen Selbsteinschätzung und die Bereitschaft zur Unterwerfung bzw. Anpassung. In der christlichen Lehre eine der sieben Haupttugenden: man weiß um die eigene sündige Natur und die daraus folgende Machtlosigkeit und Hilfsbedürftigkeit. Man wird sich bewusst, dass man auf die Hilfe Gottes angewiesen ist. Im Gegensatz zu pokora steht pycha ‘Hochmut, Stolz’.
Konnotationen die Hingabe von Jesus Christus bis zum Kreuzestod, Jungfrau Maria, Hiob Vertrauen in den Heilsplan Gottes Selbstlosigkeit gebeugte Körperhaltung, Knien, niedergeschlagene Augen, gesenkter Kopf Ordensleben Fußwaschung am Gründonnerstag nach Joh 13,4–14	Konnotationen die Hingabe von Jesus Christus bis zum Kreuzestod, Jungfrau Maria, Hiob Vertrauen in den Heilsplan Gottes Selbstlosigkeit gebeugte Körperhaltung, Knien, niedergeschlagene Augen Ordensleben Fußwaschung am Gründonnerstag nach Joh 13,4-14
Lexikalische Relationen Hyperonyme ctnost_{buchsprachlich} ‘Tugend’ Opposita pýcha_{1, buchsprachlich} ‘Hochmut, Stolz’	Lexikalische Relationen Synonyme bogobojność_{buchsprachlich} ‘Gottesfurcht’ Hyperonyme cnota_{buchsprachlich} ‘Tugend’ Opposita pycha_{1, buchsprachlich} ‘Hochmut, Stolz’
Wortbildungen Adjektive pokorný₁ ‘demütig, in Relation zu pokora (religiös) stehend’, vgl. pokorná služebnice Páně ‘demütige Dienerin des Herrn, über Jungfrau Maria’, pokorná modlitba k Bohu ‘ein demütiges Gebet zu Gott’ Adverbien pokorně₁ ‘auf demütige Art und Weise, in Relation zu pokora (religiös) stehend’, vgl. vyznat své hříchy a pokorně přijmout pokání ‘seine Sünden bekennen und demütig Buße tun’, pokorně se poklonil před oltářem ‘er hat sich demütig vor dem Altar gebeugt’	Wortbildungen Adjektive pokorny₁ ‘demütig’ Adverbien pokornie₁ ‘demütig’
Phraseme, Kollokationen Kollokationen na znamení pokory a chudoby pokora ve víře zbožnost, pokora a skromnost život prostoupený pokorou živoucí příklad víry a pokory	Phraseme, Kollokationen Phraseme pokora mury łamie [wörtl. Demut reißt Mauern ein]/ ‘mit einer demütigen Haltung lässt sich oft mehr erreichen, als mit Gewalt’ pozostaję/ czynię się pokornym sługą_archaisch [wörtl. ich bleibe/ mache mich zu Ihrem demütigen Diener]/ ‘floskelhafter Briefschluss’ uderzyć w pokorę [wört. die Demut schlagen]/ ‘sich demütigen’ w pokorze ducha [wörtl. in der Demut des Geistes]/ ‘voller Demut’ Kollokationen błagać <o coś> w pokorze brak pokory cnota pokory głęboka pokora lekcja pokory prawdziwa pokora szczera pokora uczyć (się) pokory za znak pokory znosić <coś> z pokorą
Belege [...] v ničem se nedejte ovládat ctižádostí ani ješitností, nýbrž v pokoře pokládejte jeden druhého za přednějšího než sebe; každý ať má na mysli to, co slouží druhým, ne jen jemu. Phil 2,3-4 (ÖB) Bázeň před Hospodinem napomíná k moudrosti, slávu předchází pokora. Spr 15,33 (ÖB) „Jsou to muži, kteří dokázali potlačit vlastní emoce a pudy. Naopak mnišské ctnosti, skromnost, zbožnost, laskavost, pokora a uctivost, se jim staly přirozeností,“ pokouší se o vysvětlení monach-zahradník z kláštera Pantokrator. Lidové noviny - Magazín, č. 32/1998 Poprvé, když přistoupil ke slavné biskupské intronizaci v Praze - bos, na znamení pokory a chudoby. Reflex, č. 16/1997 Poslední večeře byla posledním společným jídlem Ježíše a jeho učedníků na oslavu Velikonoc. Ježíš během večeře omyl svým žákům nohy. Byla to výzva k pokoře a k bratrské lásce. Lidové noviny, č. 89/1995 V křesťanské spiritualitě Maria zosobňuje moudrost, zasnoubenou s pokorou, a víru, vstupující s odvahou a nadějí do nových, neznámých a neslýchaných možností - Maria uvěřila, že u Boha není nic nemožného. Lidové noviny, č. 300/1996 Jeho hlas byl silný a jasnost myšlenek imponující - přesto však vystupoval skromně. Zapůsobil na mě jako živoucí příklad víry a pokory . Lidové noviny - Nedělní příloha, č. 49/1992 Úžas před skutečností vtěleného Slova nás vede k tomu, že hledíme s úctou na Ježíšovy činy, gesta a slova. A takto objevujeme, že všechno v životě Ježíše, od jeho narození až ke smrti na kříži, je prostoupené pokorou. Neboť „ačkoli má božskou přirozenost, nic nelpěl na tom, že je rovný Bohu, ale sám sebe se zřekl, vzal na sebe přirozenost služebníka a stal se jedním z lidí.“ http://www.opusdei.cz [21.6.2012] Křesťanská existence je bytím-pro: bytím pro druhé, pokorným nasazením pro bližního a za obecné dobro. Drazí věřící, pokora je ctnost, jež se v dnešním světě a vlastně v každé době netěší velké vážnosti. Pánovi učedníci však vědí, že tato ctnost je dnes jakýmsi olejem, který dává plodnost dialogu, umožňuje spolupráci a srdečnou jednotu. Humilitas, latinské slovo pro „pokoru“, má co do činění se zemí – humus – tedy s přilnutím k zemi, k realitě. Pokorní lidé stojí oběma nohama na zemi. Především však naslouchají Kristu, Božímu Slovu, kterým je nepřetržitě obnovována církev a každý její člen. http://www.radiovaticana.cz [21.6.2012]	Belege Dzień dobry lecz uczy ufności, że pewne kanony wiary, dogmaty, zachowania i święta są nienaruszalne. Nienaruszalne dlatego, iż reprezentują sobą element tego, co nazywamy sacrum lub wiecznością. Nie chodzi mi teraz tutaj o to, czy i kiedy na przestrzeni dziejów Ojciec Św. postanowił wzbogacić naszą duchowość nowym świętem czy świętym, lecz o to, że jako wierzący i mający w sobie chociaż trochę pokory, przyjmuję z radością to, co zostało mi dane. Nie jestem przeciwnikiem filozofii, lecz jako wierzący jestem przeciwnikiem filozofowania na temat Prawdy Objawionej i jej ciągłej relatywnej „obróbki”. Obecna relatywizacja pojęcia liturgii i jej znaczenia obraca się przeciwko znaczeniu, ku któremu została stworzona, co jest oczywistym nonsensem. Fronda, 1999 My jednak zajmiemy się dziełami, które powstały w tym okresie w Anglii. Pierwszym z nich jest „Charakterystyka cnót i wad”, wydana w roku 1606 przez biskupa Josepha Halla. Jak widać z tytułu, biskup próbował przewyższyć Teofrasta, przedstawiając nie tylko ludzkie słabości, lecz również takie zalety jak mądrość, uczciwość, wierność, pokora. Gazeta Wyborcza, 1997/11/28 Tytułowy bohater Alex Hergensheimer, ortodoksyjny członek Zjednoczonego Kościoła, zostaje poddany próbie, jest przenoszony do kolejnych rzeczywistości alternatywnych. Ponieważ nie zna obowiązujących w nich realiów i nic nie posiada, za każdym razem musi zaczynać od nowa jako pomywacz w knajpach. Doświadcza wniebowzięcia, następnie zstępuje do piekła; w końcu jego pokora i bezkompromisowość zostają nagrodzone. Gazeta Wyborcza, 1992/06/24 Czy artykuł Anna Bikont i Piotra Bikontów o ks. Jankowskim można uznać za antykościelny? Według mnie nie. Przyzwyczailiśmy się kojarzyć Kościół z Ewangelią, skromnością, pokorą (może nie w praktyce, ale w teorii). Z tekstu Bikontów wyłania się natomiast postać, która nijak nie przylega do schematów ewangelicznych, nawet tych z poprawką na koniec XX wieku. Ks. Jankowski okazuje się być przepełnionym ambicjami sybarytą, a jego zamiłowania graniczą z kabotynizmem. Gazeta Wyborcza, 1993/10/08 - Chwała Bogu. Panowanie Waszej Cesarskiej Mości będzie uwieńczone sławą. Patriarcha Hiob, przecierpiawszy z pokorą najstraszniejsze próby, został nagrodzony błogosławieństwem bożym i pomyślnością. Gazeta Wyborcza, 1998/07/17 Już bardzo dawno zauważono, że skromność da się pogodzić ze świadomością własnych przymiotów. Takie przekonanie leży u podstaw przytaczanej przez Martina Bubera opowieści chasydzkiej. Jej bohaterem jest jeden z żydowskich mędrców - cadyków, który już jako mały chłopiec odznaczał się tak wielką skromnością, że jego nauczyciel opowiadał, iż ma ucznia dorównującego pokorą Mojżeszowi (o którym Biblia mówi, że był najpokorniejszym z ludzi). Wiadomość ta wywołała sensację. Gazeta Wyborcza, 1995/03/31 Przychodzą przeto do kościoła z wielką pokorą i przygnębieni kładą chłopca na ołtarzu świętej Maryi” - rzecze kronikarz. Zdesperowany ojciec przysięga przed ołtarzem, że syn, jeśli wyzdrowieje, zostanie duchownym. Gazeta Wyborcza, 1997/05/30 Judyta w tradycji chrześcijańskiej była nosicielką cnót heroicznych, symbolizowała Kościół Wojujący, Sprawiedliwość, Męstwo, Pokorę, Czystość. Jednak jej los zaczął się gmatwać, gdy na gruncie literatury i sztuki ukształtowała się koncepcja kobiety niszczycielki, która niesie zgubę mężczyźnie dzięki swym seksualnym powabom, obłudzie, okrucieństwu, przebiegłości. Judyta ze świętej niewiasty zaczęła przedzierzgać się w śmiercionośną femme fatale, w archetypiczną łowczynię głów. Gazeta Wyborcza, 1999/04/10 W przypadku ubogich jest problem niesprawiedliwości: czemu jedna osoba ma dobra w nadmiarze, a druga nie ma nic? Tu jest miejsce na upokorzenie, zawiść itd. W dodatku często darczyńcy lubią pouczać obdarowywanych i mają miny zadowolonych z siebie, jak gdyby rzeczywiście zasłużyli na swoją zamożność. Wie Pan, do najtrudniejszych cnót chrześcijańskich należy cnota pokory, czasem dziwnie podobna do obłudy. Gazeta Wyborcza, 1998/12/18 Niezależnie od tego, czy słuszność mają poznawczy optymiści czy też pesymiści, nie ulega wątpliwości, że od czasów Kartezjusza wiele się o sobie dowiedzieliśmy. I nasza wzbogacona wiedza stanowi w dużej mierze lekcję pokory. Kartezjusz jako głęboko religijny katolik wierzył, że człowiek składa się z dwóch części - materialnego ciała i niematerialnej duszy. Zwierzęta, których Stwórca nie obdarzył duszą, były w jego mniemaniu po prostu skomplikowanymi maszynami. Człowiek, choć też posiadał swe „mechaniczne” atrybuty, był tworem unikalnym - był jak gdyby maszyną, w której Bóg umieścił pilota. Gazeta Wyborcza, 1996/06/14 W samotności otoczeni jesteśmy przez byty, które są posłuszne Bogu w sposób doskonały” - pisał w „Zapiskach”. Wiedział, że urzeczywistnienie woli Boga wymaga od człowieka pokory , rezygnacji z pozycji bożka, odnoszącego wszystko do siebie, osądzającego wszystko według ciasnej miary „ego, tego skurczu wyobraźni”. Gazeta Wyborcza, 1994/09/07 Najpiękniej umarła siostra Sylwestryna. Od lat modliła się o lekką śmierć. Bóg jej wysłuchał. Odeszła z tego świata w kościele. Msza się skończyła, inne siostry wstały, a ona wciąż siedzi w ławce ze złożonymi dłońmi, głową pochyloną w pokorze przed Bogiem. Zakonnice podeszły spytać, czy chce się wesprzeć na ich ramionach i pójść do swojego pokoju. Ale nie spytały. Gazeta Wyborcza, 1998/05/08 Zresztą najlepsze struktury to są nie te obmyślane w szczegółach, ale te, w których pozostawia się miejsce na ciągłe korygowanie nas przez Ducha Świętego. Swojej pracy teologa we wspólnotach nie zamieniłbym na żadną katedrę filozoficzną. Co innego podpisywać indeksy, a co innego kształtować wiarę. Myślę, że wszystkim teologom potrzebna jest taka żywa działalność duszpasterska. To uczy pokory . Fronda, 1998 Na tym polega istota problemu. Współczesne przeprosiny za przeszłość nie dlatego są złe, iż podważają pozytywny obraz Kościoła, ale dlatego, że pośrednio kwestionują podstawowe zasady moralne i odcinają nas od prawdziwej pokory, bez której nie ma zbawienia. Przemieniają osobowy akt skruchy w element świeckiej gry politycznej. Czynią z tego, co odbywać się może jedynie w tajnikach i głębi serca, dramat publiczny. Zamiast budzić skruchę i pokorę, rozbudzają ducha faryzeizmu i wbijają w pychę; zamiast budować ciągłość i solidarność z naszymi przodkami, budują między nami a nimi przepaść. Fronda, 1999 Całe jego życie bowiem jest jakby zwierciadłem, w którym odbija się blask owej Chrystusowej filozofii, wedle której prawdziwe szczęście osiąga ten, kto w zjednoczeniu z Bogiem staje się człowiekiem pokoju, czyni pokój i niesie pokój innym. Jako kapłan zawsze miał świadomość, że jest świadkiem wielkiej sprawy, a równocześnie z głęboką pokorą służył ludziom. Dzięki dobroci, łagodności i cierpliwości pozyskał wielu dla Chrystusa również w tragicznych okolicznościach wojny i okupacji. Gazeta Miejska nr 12, 1999 Ku zmartwieniu ojca, który jak każdy Tamil bardzo cenił wykształcenie, Prabhakaran nie przykładał się do nauki. Jeśli już czytał, to nie podręczniki algebry, ale religijne dysputy uczonych braminów, a przede wszystkim wszystko, co dotyczyło Chandry Bosego, indyjskiego polityka i bohatera narodowego, który walcząc z Brytyjczykami odrzucał pokorę Mahatmy Gandhiego i nie wahał się sięgać po przemoc. Zaczytywał się też komiksami o Supermanie. Gazeta Wyborcza, 1996/03/29 W ostatniej chwili wraz z przyjacielem wpadamy na genialny pomysł - Madonna w momencie oddawania hołdu zwiastującemu jej Dobrą Nowinę Aniołowi powinna pochylić głowę na znak pokory i zgody na przyjęcie Bożego Daru. Tłumaczę pomysł Agnieszce. Gazeta Wyborcza, 1994/12/30 Nieliczne wówczas zakonnice, najczęściej wywodzące się z możnych rodów, otaczane były powszechnym szacunkiem. Matka księcia legnickiego Henryka Rogatki uczyła go pokory myjąc mu twarz w wodzie, w której wcześniej wrocławskie zakonnice umyły nogi (z Rogatki wyrósł zresztą niebywały łotr: to on spalił kościół wraz z wiernymi w podbitej Środzie). Reguła żeńskich klasztorów była cięższa niż męskich, bo uważano, że kobieta jako istota bardziej grzeszna wymaga większych umartwień. Skłonnością do ascezy wyróżniały się klaryski, a wśród klarysek - Kinga. Gazeta Wyborcza, 1999/06/12 To, że przeżyłam i wytrwałam u Reginy Drzazgi sześć miesięcy, zawdzięczam mojej pokorze i wierze w Boga. Były jeszcze „zakazane” listy z domu. Drzazgę doprowadzały one do wściekłości, musiała wiedzieć, że rodzina moja nie podda się; a mnie podtrzymywały na duchu, co również jej się nie podobało. Gazeta Wyborcza, 1997/08/08 Według pewnych przekazów idea wznoszenia monumentalnej świątyni z dolnym i górnym kościołem spotkała się z krytyką części braci, przywiązanych do franciszkańskiej koncepcji życia w ubóstwie i pokorze. Jest to prawdopodobne, choć przekazy te pochodzą z wieku XIV i mogą być odbiciem ówczesnych interpretacji wiary. Gazeta Wyborcza, 1997/11/14 Pokora jest jedną z głównych cnót chrześcijańskich. A jednak instytucje kościelne niechętnie biją się we własne piersi. Na szczęście martwi to niektórych teologów. Gazeta Wyborcza, 1993/09/25 Pokora , skrucha, rachunek sumienia - to rzeczy trudne. Cieszę się, że mój Kościół zaczyna dawać swemu narodowi przykład, którego mu tak bardzo potrzeba. Gazeta Wyborcza, 1996/02/17 W pierwszej chwili Andrzej R. załamał się, ale wkrótce dotarło do niego, że dzięki swoim uprzednim doświadczeniom zdobył cenną wiedzę: jeśli nie ma zupełnie czystego sumienia, uratować go może tylko pokora i gorliwość w dostosowaniu się do obowiązujących przepisów. Prawo do błędów ma każdy. Jednocześnie okres przemian trudny jest dla wszystkich - no, dla takich niefrasobliwych, bujających w obłokach ludzi jak Andrzej R. może bardziej, niż dla innych - ale chcąc nie chcąc - trzeba przez to przebrnąć. Bo normalizacja to również przestrzeganie zasad. Detektyw nr 2, 1999 Ja się tam uczyłem ciszy i zgody - wyjaśnia ojciec Grzegorz. „Idź na cmentarz - powiedział starzec do ucznia - krzycz na tych, którzy tam leżą, i słuchaj, co ci odpowiedzą. A potem chwal ich i słuchaj odpowiedzi". Wrócił uczeń i mówi: „Ależ oni leżą cicho!”. Starzec na to: „I ty czyń podobnie - czy cię chwalą, czy ganią, milcz”. Ja chcę przez to powiedzieć, że istotą prawosławia jest pokora. Gazeta Wyborcza, 1998/09/18 Clancy w trosce o nasze zdrowie psychiczne pozwala nam zidentyfikować się ze wszystkimi bohaterami naraz, ale z żadnym do końca. Zamachowiec i członek separatystycznej „familia”, prosty rybak Adolfo, nie jest taki zły. Wysadza i zabija w słusznej sprawie. Jego brat, miejscowy ksiądz, jest z kolei zbyt szlachetny. Pokora i miłość nie odstępują go, gdy kościelna hierarchia współpracująca ze spiskowcami chce go wykorzystać, ani nawet wtedy, gdy pod koniec książki dostaje się w wir decydującej walki zmierzającej do uśmiercenia sprawcy całego zamieszania, generała Amadoriego. Gazeta Wyborcza, 1998/11/20 Musimy sobie powiedzieć, że oświeceniowy racjonalizm, z którego wyrósł między innymi marksizm, to była pomyłka, jeśli nie historyczna, to przynajmniej jego produkt miał charakter pomyłki. Ulegliśmy jej wszyscy. Jeżeli nie zgodzimy się z tym stwierdzeniem, to będziemy ciągle pełni podejrzeń i nadal trudno będzie nam nawiązać dialog. Jednak do przeprowadzenia rachunku sumienia jest potrzebna pokora. O wielkości człowieka świadczy jego przyznanie się do winy i pokorna chęć oczyszczenia się. Gazeta Wyborcza, 1998/05/02 Wtedy się zamknąłem, związałem z Klasztorem Jasnogórskim. Często tam bywałem i nawet mam swój pokoik. Nie każdy może tam wejść, a mnie się udało zostać nieformalnym członkiem Wspólnoty Paulińskiej. Na Jasnej Górze nauczyłem się pokory. Bo ja byłem samolubny, uważałem, że moja wiara jest wyłącznie moją sprawą, a tam poczułem cudowność wspólnoty. Że najwspanialsze jest klęczeć w tłumie, czuć bliskość innych ludzi. Nauczyłem się wtedy, co to jest Kościół. I to właściwie był jeden moment. Pamiętam go dokładnie, bo to się działo w dniu imienin mojego dawno już nieżyjącego ojca, 24 czerwca. Gazeta Wyborcza, 1998/01/16 Moim zdaniem chodzi tutaj o pokorę, ja w tym sensie rozumiem samokwestionowanie. To przykazanie jest fundamentalne dla chrześcijan. A pokora cóż oznacza? To oznacza kwestionowanie własnego rozumu... Almanach Humanistyczny „Bez wiedzy i zgody...” nr 5, 1986
Profil: humilativ	Profil: humilativ
Definition pokora Eine Gemütshaltung, die sich durch Bescheidenheit, zum Teil auch durch Selbstmarginalisierung auszeichnet und sich aus der Einsicht in die eigenen Unzulänglichkeiten herleitet. Sg. tant.	Definition pokora Eine Gemütshaltung, die sich durch Bescheidenheit, zum Teil auch durch Selbstmarginalisierung auszeichnet und sich aus der Einsicht in die eigenen Unzulänglichkeiten herleitet.
Konnotationen angemessene Einschätzung eigener Kräfte und Fähigkeiten eine sympathische Eigenschaft der Erfolgreichen, sich kleiner machen, als man ist	Konnotationen angemessene Einschätzung eigener Kräfte und Fähigkeiten eine sympathische Eigenschaft der Erfolgreichen, sich kleiner machen als man ist
Lexikalische Relationen Synonyme skromnost ‘Bescheidenheit’ Opposita ješitnost ‘Eitelkeit’ nabubřelost ‘Aufgeblasenheit’ nadutost ‘Aufgeblasenheit, Überheblichkeit’ namyšlenost ‘Aufgeblasenheit’ pýcha_{2, buchsprachlich} ‘Hochmut, Stolz’	Lexikalische Relationen Synonyme skromność ‘Bescheidenheit’ Opposita arogancja₁ ‘Arroganz’ duma₁ ‘Stolz’ egoizm₁ ‘Egoismus’ pycha_{2, buchsprachlich} ‘Hochmut, Stolz’ zarozumiałość_1,_{buchsprachlich} ‘Überheblichkeit, Hochmut’
Wortbildungen Adjektive pokorný₂ ‘demütig, in Relation zu pokora (humilativ) stehend’, na čím větším postě člověk je, tím by měl být pokornější a tím více by měl lidem sloužit ‘je höheren Posten man hat, desto demütiger sollte man sein und desto mehr sollte man den Menschen dienen’, jeho skromné a pokorné chování na pódiu všechny mile překvapilo ‘sein bescheidenes und demütiges Auftreten auf der Bühne hat alle angenehm überrascht’, člověk ale musí mít pokorný postoj k silám přírody a nepřeceňovat vlastní schopnosti ‘man muss eine demütige Einstellung zu den Kräften der Natur haben und man darf seine eigenen Fähigkeiten nicht überschätzen’ Adverbien pokorně₂ ‘auf demütige Art und Weise, in Relation zu pokora (humilativ) stehend’, vgl. plaše a pokorně mu odpověděla ‘sie hat ihm scheu und demütig geantwortet’, řekl to prostě a pokorně ‘er hat es einfach und demütig gesagt’	Wortbildungen Adjektive pokorny₂ ‘demütig’ Adverbien pokornie₂ ‘demütig’
Phraseme, Kollokationen Kollokationen katastrofa byla výzvou k pokoře s pokorou přijmout vítězství skromné chování plné pokory	Phraseme, Kollokationen Phraseme trochę pokory [wörtl. etwas Demut]/ ‘wird verwendet, wenn jmd. zu sehr von sich überzeugt erscheint’ Kollokationen uczyć (się) pokory
Belege Nejluxusnější oceánský parník byl ve své době ztělesněním velkého optimismu a víry, že lidská technika definitivně zvítězila nad přírodou. Katastrofa lodě byla pro lidstvo lekcí a výzvou k pokoře. Právo, 13. 4. 2002 „Když si ale dáte každý den malinký cíl a ten splníte, tak je to víc, než velké řeči,“ prozrazuje Anna Srbová svou životní filozofii, do níž zcela samozřejmě patří i pokora. „Bez ní tuhle práci dělat nejde. Nemůžete si myslet, že jste středem světa, nesmíte mít přehnané požadavky. Člověk se jen musí snažit udělat, co je v jeho silách. Ale přitom si nesmí myslet, že s ním všechno stojí a padá.” Mladá fronta DNES, 6. 12. 2004 Slávistům prospělo, že odložili příliš suverénní náhled na svět a s pokorou, trenéry pravidelně dávkovanou, oceňovali sílu soupeře. Lidové noviny - sport, č. 214/1996 Byl to nějaký western a bylo hezké pozorovat, jak se Gregory Peck, v kovbojském a s puškou v ruce, bojácně plíží do venkovské chalupy, bojí se, a pečlivě přitom poslouchá pokyny režiséra, aby se bál ještě víc. Líbila se mi ta pokora velké hvězdy a odevzdanost k režisérovi a vzpomněl jsem si přitom na pár českých hereckých nadutců. Story, ročník 1996 To je pro mě hrozně obtížná věc. Mně je 33 let a člověk by v tomto věku měl cítit trochu pokory a vědět, že nemůže mít pocit nepostradatelnosti. Právo, 22. 3. 2003 Ani ve chvílích, kdy objevoval pocity senzačního nenasazeného vítěze Roland Garros, neopustilo dvacetiletého brazilského hrdinu skromné chování plné pokory. A ještě než dostal trofej z rukou dvou bývalých pařížských šampionů, Švéda Björna Borga a Argentince Guillerma Vilase, následník trůnu se legendám poklonil. Mladá fronta DNES, 9. 6. 1997 Přestože se možná šampionátu nedožije, jeho krajané vědí, že hrál při vítězné kandidatuře zásadní roli. „Vítězství přijímáme s pokorou a bez arogance. Všichni jsme si rovni, vítězové i poražení," říkal bývalý prezident, který se stal celosvětovým symbolem odporu proti politice apartheidu. Lidové noviny, 17. 5. 2004 Občané, ale bezpochyby zejména juristé všeho druhu, tu mají jedinečnou příležitost se nad těmito proklamacemi senátorských kandidátů s poníženou pokorou přiznat ke své odborné nedostatečnosti. Hospodářské noviny, ročník 1996 Vztah sebevědomí a pokory je pojímán většinou nepřesně jako vztah nepřímé úměrnosti. To plyne už ze samotného faktu, že oba pojmy, jak sebedůvěra, tak i pokora jsou často používány s pejorativním zabarvením. Dle mého názoru sebevědomí a pokora nejsou ve stavu nepřímé úměrnosti. Se vzrůstající pokorou může vzrůstat i sebevědomí a se vzrůstajícím sebevědomím může vzrůstat i pokora. Pokora je stav duše a ne pokora před něčím nebo před někým. Zajímavé, že o pýše, o které se dá říct, že je opakem pokory, nikdo nepřemýšlí tak, že by nebyla stavem duše. http://slunecnikvet-anna.blog.cz [21.6.2012]	Belege Jest skromny i łagodny. Mówi o sobie z wielką pokorą. Gazeta Wyborcza, 1993/10/22 Ludzi, którym nikt nie chciał wydać książek, więc wydali je sobie sami, łączy wspólna cecha: nie mają ani trochę pokory. Gazeta Wyborcza, 1996/11/08 - Przeprowadziłem się tutaj wraz z rodziną dziesięć lat temu, ponieważ mój syn zachorował na astmę, a pustynne powietrze jest bardzo korzystne dla astmatyków. Natomiast mój własny stosunek do pustyni jest specyficzny. Pustynia pomaga mi nadać wielu rzeczom odpowiednie proporcje. Uczy pokory. Kiedy spaceruję tu pół godziny każdego dnia i patrzę na te wzgórza, które nie zmieniły się prawdopodobnie przez ostatnie 50 tysięcy lat, a potem słucham polityków, wygłaszających oświadczenia dotyczące spraw wiecznych, czuję, że kamienie pustyni śmieją się z tej politycznej wieczności. Gazeta Wyborcza, 1997/03/12 Świat odetchnął, bo raczej nie straszy nas już koszmar wojny atomowej. Lecz koszmary, jak te na Bałkanach, niestety mogą przytrafiać się w przyszłości, która z całą pewnością charakteryzuje się jedną cechą - nieprzewidywalnością. Nieprzewidywalność uczy pokory i mówi: w dającej się wyobrazić przyszłości wojsko będzie używane lub nie używane na wiele różnych sposobów. Gazeta Wyborcza, 1998/01/02 Ocena pana pracy zarówno I jak i II kadencji nie jest jednoznaczna. Nie można samemu kształtować swojego wizerunku. Trzeba mieć odwagę przyznać się także do błędów z pokorą wysłuchać krytycznych opinii. Właściwe zarządzanie w znacznym stopniu zależy od umiejętności słuchania co inni mają do powiedzenia. Pana styl sprawowania władzy kojarzy się bardziej z zarządzaniem centralistycznym, jest Pan władzą a nie menedżerem. Gazeta Krzeszowicka nr 1, 1999 19 września [wybory parlamentarne 1993, parlament] pomógł nam zobaczyć, że nie potrafimy się poruszać w labiryncie demokracji, bo zamiast z pokorą odkrywać jego logikę, próbowaliśmy narzucić światu nasze - czasem bardzo słuszne, a czasem zupełnie nieszczęśliwe - pomysły. Dopiero dziś widzimy, jaka to była dziecinna i niebezpieczna zabawa. Nie mówię tego w tonie krytyki, ale w kategoriach bolesnego doświadczenia. Ten dzień pokazał nam, jak bardzo się myliliśmy. Gazeta Wyborcza, 1994/01/15 Potem pokazał przy ul. Reymonta na czym polega ta jego wyższość, gwiazdora Serie A, nad polską piłką, gdy z Górnikiem zagrał przeciwko nam i sprezentował Wiśle dwa gole. Ludzie, którzy pouczają nas, że powinniśmy mieć w sobie trochę pokory, sami opokorze zapominają. Hajto - jak się mu głowa zagrzeje, to zapomina, że dobrze byłoby, gdyby Polacy szanowali się we wzajemnych ocenach, tym bardziej jeżeli opinie te wyrażają za granicą. Alfabet Kosy, Gazeta Krakowska, 2003-06-06 ... wygląda tak jak przed zwycięstwem - mówią Bartłomiej Pankau i Jacek Wyskup, tworzący duet akrobatyczny Melkart Ball. Często słyszymy to od osób, które osiągnęły sukces. Bartłomiej i Jacek wygrali pierwszą edycję popularnego programu rozrywkowego TVN "Mam talent". Ale w ich przypadku ta niezwykła skromność i pokora nie są udawane. Swoimi akrobatycznymi występami, które momentami przeczyły prawom fizyki, zachwycili nie tylko publiczność, ale i surowych jurorów programu Kręte ścieżki kariery, Dziennik Zachodni, 2009-05-08 ... stawią nam maksymalny opór, a że pokonali nas w sezonie zasadniczym, spodziewamy się ciężkiej przeprawy. Tego faktu nie zmienia nawet trudna sytuacja kadrowa gospodarzy, o jakiej słyszeliśmy. W takich mementach pełna mobilizacja i niesłychana ambicja mogą zrobić swoje. Musimy uważać. Wskazane są pokora i szacunek dla rywala, zwłaszcza żeby nie zgubiła nas nadmierna pewność siebie. Seria zwycięstw i świetna passa może uśpić naszą czujność, a w play off nie ma miejsca na błędy. Muszą uważać, Dziennik Polski, 2006-03-24 od poważnych problemów makroekonomii są tam informacje o szefie tej instytucji. Po kliknięciu na odnośnik „dyrektor” możemy odnaleźć nie tylko jego CV, ale i galerię zdjęć. I one właśnie są najciekawsze. — Strona Tigera to jakaś farsa, poważny człowiek powinien mieć choć trochę pokory i samokrytyki — pisze Gonzo na stronach forum internetowego. — Najlepsze jest zdjęcie z „Zawiszy Czarnego” — profesor steruje jachtem, który stoi praktycznie w miejscu. Teraz też tak będzie, szkoda tylko, że to ster finansów publicznych — komentuje na forum Qbik. Tygrys intelektu, Dziennik Zachodni, 2002-07-15 A szczęście? - Jakoś - odpukać - dopisuje. Ale chyba głównie dlatego, że nie przekraczam nigdy granicy bezpieczeństwa. Mój pierwszy instruktor nauczył mnie wielkiego respektu wobec samolotu oraz dużej pokory wobec zasad lotniczych, które są krwią pisane, bo ktoś za nie zapłacił życiem. Bez tego nie wolno latać. - Pana żona nie boi się latać? - Bardzo się boi. Ale próbowała i mam nadzieję, że spróbuje po raz kolejny. BUSINESS CLASS, CKM, numer 08/08, 1999 Marta Mika, psycholog: Alkoholizm jest chorobą. Alkoholikiem zostaje się na całe życie. Niektórzy radzą sobie z problemem nabywając takiej świadomości i odpowiednich nawyków. Jak cukrzyk musi pilnować poziomu cukru we krwi i aplikować sobie insulinę, tak alkoholik nie może pić. Alkoholizm wymaga bardzo dużej pokory wobec choroby. Alkoholik musi zawsze pamiętać o tym, że jedno pofolgowanie sobie może spowodować nawrót i to bardzo dramatyczny. Jest to szczególnie trudne, jeśli osiągnęło się tak wiele jak Zdzisław. Gdy życie toczy się własnym torem, człowiek często zapomina o zasadach i wydaje mu Za późno?, Trybuna Śląska, 2002-12-07 Więcej pokory i normalności przydałoby się polskiemu Kościołowi. Z jednej skrajności popadamy w drugą. Czy do Chrystusa ktoś mówił kiedyś ekscelencjo? Maria C. Poznań n JAKA PRZYCZYNA? Po ostatnich doniesieniach papież z pewnością boleje nad tym, co dzieje się w polskim Kościele, w jego Ojczyźnie Opinie dnia, Gazeta Poznańska, 2002-03-02 Był człowiekiem systematycznym, spokojnie i przystępnie dla studentów I i II roku przekazującym swą rozległą wiedzę. Widać było, że zależy mu na studentach. Swoją pracę traktował bardzo poważnie, nie rezygnując z wykładów nawet w czasie choroby. Był czlowiekiem wielkiej dobroci, pokory i skromności, tworzącym klimat spokoju i wyciszenia - powiedział nam o Zmarłym jeden z jego byłych studentów, ks. Jerzy Stranz. Pożegnanie księdza Andrzeja, Gazeta Poznańska, 2002-10-15 „Amnezja” to jego wycieczka w rejony dreszczowca. Zapowiada się przyzwoity thriller. Producent obrazu, Arnold Kopelson, w swej nieskończonej skromności i pokorze tak podsumował pracę Kaufmana i ekipy: „to hitchcockowska zagadka z morderstwem w tle, która zaskoczy widzów i do końca utrzyma ich w niepewności. Jak przystało na dobry film”. Oby miał rację. Amnezja, Dziennik Bałtycki, 2004-07-09 ... z Krzysztofem Wielickim, himalaistą ?: Wspina się pan od 33 lat, zdobył Koronę Himalajów. Miewa pan obawy przed kolejnym wyjściem w góry? Krzysztof Wielicki: Zawsze zdaję sobie sprawę, że mogę nie wrócić. Strach nie może jednak paraliżować. Czuję wielki respekt i pokorę przed górami. ?: Na każdym kroku trzeba pokonywać trudności. Jak pan sobie z tym radzi? KW: Idea alpinizmu opiera się na ryzyku, przełamywaniu lęków i obaw. Dla alpinisty pokonywanie trudności jest radością. To, co innych załamuje, nas cieszy i wzmacnia Sport dla wojowników, Dziennik Zachodni, 2004-12-04 Podobnie jest ze szczęściem człowieka - dopóki jest szczęśliwy, nie zastanawia się, czym jest szczęście. Ojcowie Pustyni uczyli, że najlepiej modli się ten, kto nie wie, że się modli. Podobnie jest z pokorą - kto jest przekonany o swojej pokorze, na pewno pokorny nie jest. Przykłady moglibyśmy pewnie ciągnąć w nieskończoność. Jean-Ives Leloup w książce Hezychazm - Zapomiana tradycja modlitewna opisuje historię młodego filozofa z Paryża, który uczył się medytacji u ojca Serafina z Góry Athos. Jak ryba w wodzie, Gazeta Poznańska, 2004-02-08 chorobliwa duma. Brak zupełny pokory, niemożność uznania, że ktoś inny (tj. innej narodowości) może być lepszy, bardziej wartościowy. Powiedzcie nacjonaliście, aby posypał sobie głowę popiołem - zwymyśla was. Ten gest pokory potraktuje jako atak na "swój naród", okazać pokorę to w jego rozumieniu ustąpić, a jedną z głównych cech nacjonalisty jest właśnie jego pryncypialna nieustępliwość. Druga cecha - to prowincjonalizm mentalny, skansenowy charakter tej mentalności, brak ciekawości świata, niechęć, aby choć trochę ten świat poznać i coś z niego zrozumieć. Ryszard Kapuściński; Lapidarium I-III, 2008
Profil: stoisch	Profil: stoisch
Definition pokora Gleichmut und Geduld gegenüber allen Lebensumständen aus dem Bewusstsein heraus, dass man sein Leben nicht vollkommen selbst steuern kann. Die Bereitschaft, das Leben in allen seinen Aspekten in Dankbarkeit und Versöhntheit zu akzeptieren. Oft mit dem Glauben an die Vorbestimmtheit des Schicksals oder den Heilsplan Gottes verknüpft. Sg. tant.	Definition pokora Gleichmut und Geduld gegenüber allen Lebensumständen aus dem Bewusstsein heraus, dass man sein Leben nicht vollkommen selbst steuern kann. Die Bereitschaft, das Leben in allen seinen Aspekten in Dankbarkeit und Versöhntheit zu akzeptieren. Oft mit dem Glauben an die Vorbestimmtheit des Schicksals oder den Heilsplan Gottes verknüpft.
Konnotationen unangenehme Erfahrungen wie Krankheit, Leiden, Verlust, schwierige Lebenssituationen hinnehmen	Konnotationen unangenehme Erfahrungen wie Krankheit, Leiden, Verlust, schwierige Lebenssituationen hinnehmen
Lexikalische Relationen Synonyme odevzdanost ‘Hingabe’ smířlivost ‘Versöhntheit’ Opposita umanutost ‘Sturheit’ zatvrzelost ‘Sturheit, Starrsinn’	Lexikalische Relationen Synonyme akceptacja ‘Akzeptanz’ cierpliwość ‘Geduld’ równowaga ‘Ausgeglichenheit, Fassung’ stateczność_{buchsprachlich} ‘Ausgeglichenheit’ stoicyzm_{buchsprachlich} ‘Stoizismus’ Opposita upór ‘Sturheit, Hartnäckigkeit’
Wortbildungen Adjektive pokorný₃ ‘demütig, in Relation zu pokora (stoisch) stehend’, vgl. Otevřený a pokorný postoj k naší problematické situaci nám může pomoci začít znovu. ‘Eine aufgeschlossene und demütige Haltung gegenüber unserer schwierigen Lage kann uns helfen neu anzufangen.’ Adverbien pokorně₃ ‘auf demütige Art und Weise, in Relation zu pokora (stoisch) stehend’, vgl. pokorně přijal a čestně prožil svůj osud ‘er hat sein Schicksal demütig angenommen und ehrlich gelebt’	Wortbildungen Adjektive pokorny₃ ‘demütig’ Adverbien pokornie₃ ‘demütig’
Phraseme, Kollokationen Kollokationen s pokorou přijímat životní nesnáze s vděčností a pokorou smířlivá pokora	Phraseme, Kollokationen Phraseme lekcja pokory 'Eine Erfahrung,die einem seine Unzulänglichkeit bewusst macht' Kollokationen przyjmować <coś> z pokorą uczyć (się) pokory znosić <coś> z pokorą
Belege Skromnost a přívětivost je u něho spojena i s pokorou brát životní nesnáze tak, jak přicházejí. Je velmi mírumilovný, ale nesmírně statečný a bohatou vnitřní energií se mu daří zdolávat všechny překážky. Lidové noviny - Literární noviny, č. 43/1991 To vám dnes neřeknu, protože ví Bůh, že mám vždycky před budoucností pokoru. Chci, aby výsledkem voleb byla politika a kompromis, který je možno poctivě hájit. Lidové noviny, 27. 5. 2002 Soud proběhl u vyššího islámského soudu ve městě Funtua a sama Lawalová, která u přelíčení byla i s holčičkou, uvedla, že svůj osud přijme s pokorou coby "vůli Alláhovu". Respekt, č. 36/2002 „Bůh ví, proč mě podrobuje takovým zkouškám," přijal prohru s pokorou Chang, jenž nezapomněl rozdat své tradiční autogramy „Jesus loves you Michael Chang". Lidové noviny - sport, č. 20/1997 Přestože v jejích vzpomínkách zaznívají tóny pochopení, smířlivé pokory a citlivé meditace nad vším, co život přináší, z jejích nejspodnějších vrstev vyvstává jakási tajemná obžaloba, nepokrytá snaha získat důvěru a náklonnost nezasvěceného čtenáře, jeho přitakání a nakonec i hlas v jakémsi imaginárním soudním přelíčení ve věci života a smrti. Lidové noviny, č. 274/1997 Zato však „stáří váží všímavěji a přes všechny potíže věku se mu jeví život stejně radostný jako kdysi, sytější, rozmanitější a hoden nejhlubší lásky, vděčnosti a pokory. I všechny minulé prohry, křivdy, utrpení v tomto čase sládnou, protože nabývají svého pravého významu a hodnoty." Mladá fronta DNES, 16. 6. 1992 Bohužel, tak jako se objevil AIDS, může se objevit jiná nepříjemná nemoc. To samozřejmě není důvod k panice, ale k rozumné dávce pokory před tím, co může přinést život. A také výzva k opatrnosti při lidských zásazích do běhu přírody. Mladá fronta DNES, 18. 1. 1999	Belege Nie mogłam znaleźć pracy, a rozpaczliwie chciałam pracować. Zarabiać mogłam korepetycjami, pracy potrzebowałam, by nie zostać „zawodową rewolucjonistką”, nie zamknąć się w środowisku opozycji, mieć kontakt z normalnym życiem. Fakt, że „normalne życie” było często chorobliwym urojeniem wcale mi nie przeszkadzał. Zimmererowi twórcy odkrywali przede mną inny świat, uczyli pokory wobec własnych trosk, pomagali lokować mój bunt przeciw porządkowi politycznemu w jakiejś szerszej, metafizycznej perspektywie. Gazeta Wyborcza, 1995/01/13 Istotą człowieka jest zło, podstawowym doświadczeniem zaś - nuda. Żadna trwoga, żadne mdłości, jak twierdzili egzystencjaliści, ale właśnie owo doznanie pustego czasu, które uświadamia człowiekowi jego własną znikomość. Nuda „osadza życie we właściwej perspektywie, co owocuje precyzją i pokorą”. Arcydzielny zapis tego doświadczenia - dodam - przedstawił już biblijny Kohelet: marność nad marnościami i wszystko marność... Gazeta Wyborcza, 1996/10/16 Trzeba też umieć przyjmować sukces czy porażkę. Etykieta przypomina: zwyciężaj i przegrywaj z klasą, pomagaj nowicjuszom; walcz do końca; golf uczy pokory, bądź pokorny. Gazeta Wyborcza, 1998/06/26 ...tłumaczy Darek Ceglarek, bytomski projektant mody. – Najtrudniej dziewczynom uświadomić fakt, że to nie one są najważniejsze na wybiegu – dodaje Darek. Dlatego on kibicował pewnej blondynce, którą oprócz nieprzeciętnej urody cechowała skromność i pokora. Kiedy za kulisami niektóre panny dąsały się, że to i owo im nie pasuje i „pod żadnym pozorem w czymś takim nie wyjdą”, ona z anielską cierpliwością i bez słowa sprzeciwu poddawała się rękom stylistów i wizażystów. – Szkoda, że nie wygrała. Marzenia o sławie, Dziennik Zachodni, 2005-04-29 Konstatacja, że polscy chłopi, paląc miasto, wyrżnęli też pozostałych w nim mieszkańców, głównie starych i chorych, poddanych króla polskiego, jest dla mnie ciągle na nowo lekcją historii. Jest to również lekcja pokory, bo przecież z faktami się nie dyskutuje, a te są przykre, nawet po upływie stuleci. Z pewnością były one przykre również dla Komeńskiego, czego nie krył, ale najważniejsze, że przy ich opisie nie rozminął się z prawdą. Co do wspomnianego na początku kontekstu (lub braku tegoż), to myślę, że właściwym właśnie dla Komeńskiego „kontekstem” jest to, że opisywał wydarzenia z perspektywy Gazeta Wyborcza, 1998/07/24 Karambol, czyli bilard francuski, jest królewską odmianą tej gry. Nie tylko dlatego, że grywali w niego królowie. To gra, w której nie ma przypadków. Tu trzeba umieć, wiedzieć, przewidywać. Partia karambolu jest lekcją piękna i pokory, wyobraźni i siły psychicznej, delikatności i rozmachu, techniki i straceńczej odwagi. Gazeta Wyborcza, 1994/12/30 Szybownictwo wymaga nie tyle tężyzny fizycznej, ile hartu ducha. Uczy cierpliwości, pokory i wyrabia samodyscyplinę. Ja jeszcze miałam prywatnego trenera. I jeśli awers medalu Lilienthala należy do mnie, to rewers należy do męża. Gazeta Wyborcza, 1999/06/26 - Chyz znaczy po prostu dom - mówi Baca, który sprawdzał to w „Słowniku gwary polskiej” . Wypisał nawet całą odmianę tego rzeczownika na tablicy ogłoszeń wiszącej w jadalni: chyz, chyzy, chyzie... Od ośmiu lat Baca mieszka tu na stałe. Ma zameldowanie, 200 metrów lasu i 30 miejsc noclegowych. Mówi o sobie: „Jestem facetem z góry”. Znaczy to, że stwardniał, nabrał pokory i życie go nie złamie. Tak jak jego sąsiadów, którzy przez lata po zakupy czy do lekarza schodzili siedem kilometrów w dół do Ujsoł albo Soblówki. Gazeta Wyborcza, 1999/03/27 - Proszę nie myśleć, że to było łatwe. Dojrzałem do tego dzięki duchowej szkole buddyzmu, do której przywiodło mnie ogromne cierpienie. Przez blisko dziesięć lat nauczyłem się z pokorą znosić demonstracyjnie wyrażaną niechęć do mnie. I do nikogo nie czuję nienawiści. Zniknąłem z podręczników szkolnych, wokół mnie zapanowało milczenie, bojkot środowiska, ostracyzm. Uważam, że słusznie. Gazeta Wyborcza, 1993/04/13 O życiu swoje wiem. Ponad trzydziestoletni staż w kontaktach z „dobrem i złem” solidnie mnie zahartował. Nie wzruszam się z byle powodu, nie każdego szczeniaka mam ochotę głaskać i nie do każdego dzieciaka - uśmiechnąć. Świata nie zmienię, z wiatrakami nie walczę! Uczę się pokory wobec humorów losu i konsekwentnie impregnuję swój osobisty pancerz. A jednak... Dzień dobry nr 25/05, 2001 Kto nie da rady tak grubej książce, niech przynajmniej przeczyta jej siódmy rozdział! Jest on przede wszystkim portretem matki w całej jej naiwności i kobiecym heroizmie... Prawdziwy to popis dzielności w beznadziei, heroizm przetrwania, do którego tylko kobiety zdają się zdolne... Wzrusza - a czasem przestrasza - skromność, pokora wobec losu, świadomość porażki (zwłaszcza wobec nieuleczalnej choroby męża). Ale ta pokora nie zmienia w niczym wiary w życie, rozumianej jako pociecha i obowiązek! Gazeta Wyborcza, 1997/11/07 Współtwórca Microsoftu, dziś właściciel Portland Trail Blazers, Paul Allen, był ze swoją drużyną kwadrans od ubiegłorocznego finału, a mimo to z własnej kieszeni dołożył do interesu 12,8 miliona dolarów. Z pokorą przyjął stratę. Kiedy ma się miliardy, sto milionów nie robi różnicy. Walczy się o prestiż, sławę i rozgłos, których najlepiej dostarcza sport. Robienie biznesu na inwestycjach nie mających nic wspólnego z rzucaniem do kosza, „przy okazji”, to rzadkość, choć... Jerry Reinsdorf wybudował nową siedzibę Bulls. Hala „United Center” wyrosła w środku slumsów, gdzie ziemia była śmiesznie tania. CKM, 2001 Znosiła z pokorą biedę. Donaszała suknie przysyłane z Norwegii przez starszą siostrę „z królewską dystynk-cją”, zapewnia Boy, ale nie trzeba dużej wyobraźni, żeby się domyślić, co ta kobieta musiała odczuwać. Dla Stacha „wszelki pieniądz nie przepity wydawał się zmarnowany”. Gazeta Wyborcza, 1998/06/19 Coraz częściej mierzymy sukcesy Polski zwiększaniem posiłków dla głodnych polskich dzieci lub dla coraz większej grupy bezdomnych. Obecnie nie ma dziedziny, w której Polska mogłaby wykazać się sukcesami gospodarczymi, a polityka i dyrektywy unijne zobowiązują nas do dalszego schładzania gospodarki. Z pokorą to realizujemy, nie bacząc na skutki tego dla Polski i Polaków. Do największych grzechów, jakie dzisiaj popełniają politycy, należą buta i arogancja. Kancelaria Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, 2004/10/19
Profil: admirativ	Profil: admirativ
Definition pokora Eine achtungsvolle Haltung gegenüber einer Person, einer Institution, einem Wert u. Ä. Man betrachtet eine Person als überlegen an Erfahrung, Leistung oder Stellung. Man vertraut der Richtigkeit der von dieser Person gesetzten Normen und Entscheidungen. Im Tschechischen kann es auch - besonders in Bezug auf Kinder - die Bedeutung haben, dass man die Würde einer Person respektiert und sie als autonom behandelt. Sg. tant.	Definition pokora Eine achtungsvolle Haltung gegenüber einer Person, einer Institution, einem Wert u. Ä. Man betrachtet eine Person durch Erfahrung, Leistung oder Stellung als überlegen. Man vertraut der Richtigkeit der von dieser Person gesetzten Normen und Entscheidungen. Im Polnischen kann durch pokora auch selten Ergriffenheit ausgedrückt werden.
Konnotationen Respekt gegenüber Autoritäten Verzicht auf Kritik und Rücknahme der eigenen Persönlichkeit Aufmerksamkeit, Ehrfurcht, Stille gebeugte Körperhaltung, entblößtes Haupt	Konnotationen Ehrfurcht, Stille gebeugte Körperhaltung, entblößtes Haupt
Lexikalische Relationen Synonyme respekt ‘Respekt’ úcta ‘Hochachtung’ Opposita arogance ‘Arroganz’ neúcta ‘Missachtung’ pohrdání ‘Verachtung’	Lexikalische Relationen Synonyme cześć_{buchsprachlich} ‘Hochachtung’ respekt_{buchsprachlich} ‘Respekt’ szacunek ‘Achtung, Wertschätzung’ Opposita arogancja₂ ‘Arroganz’ zarozumiałość₂ ‘Überheblichkeit, Hochmut’
Wortbildungen Adjektive pokorný₄ ‘demütig, in Relation zu pokora (admirativ) stehend’, vgl. mnohotvárnost přírody si zasluhuje pokorného obdivu ‘die Vielfältigkeit der Natur verdient eine demütige Bewunderung’, z jeho skulptur vyzařuje pokorná úcta před tajemstvím hmoty ‘seine Skulpturen strahlen eine demütige Ehrfurcht vor den Geheimnissen der Materie aus’ Adverbien pokorně₄ ‘auf demütige Art und Weise, in Relation zu pokora (admirativ) stehend’, vgl. pokorně a s úctou jsem pozdravila starého muže ‘ich habe den alten Mann demütig und mit Ehrfurcht gegrüßt’	Wortbildungen Adjektive pokorny₄‘demütig’ Adverbien pokornie₄ ‘demütig’
Phraseme, Kollokationen Kollokationen cítit pokoru a respekt před soupeři chybí jim pokora před staršími k historii je třeba přistupovat s pokorou pokora a ohleduplnost přednášky vedou k pokoře před jedinečností každého člověka s uctivou pokorou úřady se učí pokoře vůči soukromému vlastnictví v pokoře a úctě	Phraseme, Kollokationen Kollokationen być pełnym pokory pokora wobec <czegoś> pokora wobec <kogoś>
Belege Všechny studie charakterizuje autorova pokora před básní, před tajemstvím jejího působení a respekt k složitostem hledačství. Na mnoha místech se setkáváme s přiznáním, že i on, nepochybný odborník, stojí před něčím stylisticky tak neprůhledným, že je pro něj svízelné určit jednoznačně význam určitého místa. Lidové noviny - Literární noviny, č. 20/1991 Prošli jsme chrámem v naprostém tichu, pokoře a úctě. Story, ročník 1995 Radí, kdy pěstovat správné návyky a jak čelit pocitu méněcennosti, který by se u některých dětí mohl vyvinout a někdy i přetrvat do dospělosti. Vede dospělé k pokoře před jedinečností každého dítěte. Hospodářské noviny, 13. 6. 1997 Ale hlavně mi připadá, že chybí pokora před novinařinou jako zaměstnáním. Natočí deset reportáží, a už si do toho nenechají mluvit. Reflex, č. 30/1999 Hlavně jsou plné pokory a úcty před poctivým řemeslem, znalostí techniky. Mladá fronta DNES, 14. 3. 2003 K funkci ústavního soudce podle něj patří například úcta k občanům a pokora před vyššími mravními principy. Právo, 13. 11. 2003 „S pokorou a ohleduplností bych se chtěl časem domluvit se všemi rostlinami a zvířaty v okolí." Pan Radvan se obrátil k městu zády a našel zdraví, objevil pro sebe odpovědi na některá tajemství přírody a hledá tu smysl života. Lidové noviny - Magazín, č. 10/1996 O Everestu a vysokých horách mluví drobná žena s pokorou. „Nesmím tam jet s tím, že se určitě dostanu na vrchol. Hory to poznají a nepustí mě tam. Musím jít pracovat na kopec a čekat na počasí," uvedla Vomáčková po loňské výpravě do Himálaje. Mladá fronta DNES, 19. 1. 1999 Víte, klíčovou otázkou pro každý národ, který se octl jako nyní Češi v procesu demokratizace, je, jak vyjádřit pluralitu morálky. Lidé se musí k morálce stavět s pokorou, musí svou různou morálku navzájem respektovat. Reflex, č. 41/1999 Je to odvislé od dokonalého řemesla, technické vybavenosti, talentu a umění, jak říkal režisér Žáček, dýchat s dabovaným hercem. Pokud je dabing dělán s pokorou, perfekně, tak je na špičkové úrovni. Mladá fronta DNES, 18. 9. 2000 Havel zde mluví o potřebě společné pokory vůči transcendentnu, která by měla spojit všechny kultury, o nutnosti vzájemného respektu jednotlivých civilizací. Respekt, č. 42/1996 Život v pravdě, nepolitická politika, paralelní polis - to vše byl nejen způsob, jakým chartisté či obecněji disidenti rozuměli sobě a svým postojům, ale zároveň to byl program. A to program - přes všechny myšlenky o pokoře, skromnosti a respektu vůči bytí - ne zrovna minimalistický. Respekt, č. 47/1992 Nechci poměřovat rozměry lidských tragédií, jen bych chtěl, abychom tato místa budovali jako místa pro uctění památky obětí, kam chodíme s pokorou v duši a smeknutým kloboukem. Mladá fronta DNES, 11. 3. 1999 "Buďme lidé!" To je snad nejvýznamnější výrok celého filmu. Ano, buďme lidé: skloňme se v pokoře před tíží života, drastičností mezních situací a buďme chápaví: nikoho neodsuzujme za to, co kdy dělal, protože nikdy nemůžeme znát všechny složité okolnosti drastické situace. Britské listy, 18. 6. 2002	Belege Od zwrócenia uwagi na świat, który jest nam najbliższy. Dzięki psu możemy dowiedzieć się, jak działa natura i my sami. I to jest fajne. Budzi wielką pokorę wobec dziwnego fenomenu życia na tej planecie. Nie musi to być koniecznie pies, może być żółw albo kanarek. Gazeta Wyborcza, 1996/03/01 Dopiero zaczynałem w teatrze. Jako filmowiec nigdy nie pozwoliłbym aktorowi mówić tak długo do kamery, bo wtedy po co niby jestem ja, reżyser"! Tu podobny pomysł okazał się najwłaściwszy, pełen siły. Nauczyło mnie to pokory wobec wielkich aktorów. Gazeta Wyborcza, 1999/09/18 Całe życie jest pełne pokus, by złamać Dziesięć Przykazań. Wierzył w siły nadprzyrodzone, pełen dziecinnego podziwu i pokory wobec świata, którego tajemnicy na każdym kroku doświadczał. „Nu, czy trzeba zaraz wszystko wiedzieć?” - mówiła pani Pupko w jednym z jego opowiadań. Gazeta Wyborcza, 1992/07/29 Zachowuje układ chronologiczny, który uzmysławia, że w malarstwie Czapskiego stale przewijają się dwa wątki. Pierwszy nawiązuje do bezpośredniej obserwacji natury (pejzaże i martwe natury). Służy pogłębieniu wrażliwości na otaczający świat, będąc świadectwem artystycznej pokory. Drugi prowadzi do pogłębienia refleksji nad człowiekiem. Czasem dotyka sytuacji ekstremalnych (np. scena na więziennym spacerniaku z 1982 r.), częściej przedstawia teatr codzienności (na ulicy, w kolejkach, metrze) albo zachowując sztuczność teatralnych dekoracji obnaża egzystencjalne prawdy. Gazeta Wyborcza, 1992/08/07 Tłumaczy, że gdyby nie była muzykiem, nie robiłaby tego, co robi, bo: - Jeśli chce się być wykonawcą, to trzeba być pełnym pokory wobec wielkości, pracowitym, solidnym i wiernym wobec tego, co inni zrobili. Gazeta Wyborcza, 1995/12/22 Dzieła innych wielokrotnie stanowiły dla Czapskiego punkt zwrotny w wyborach etycznych i artystycznych. Ale ten uduchowiony pasjonat nigdy nie schronił się do wieży abstrakcyjnego intelektu i niewzruszonej wiary. Za CžzanneŐem powtarzał, że obowiązkiem malarza jest studiowanie natury z największą pokorą. Że należy patrzeć na nią tak, jakby się pierwszy raz ją w życiu zobaczyło. Praca, stały wysiłek były dlań sensem życia. O obozie w Griazowcu pisał: „codzienne rysowanie, złym ołówkiem, na okropnym jak wata papierze - to był mój ratunek”. Gazeta Wyborcza, 1993/03/05 Biebrza, rzeka o nie naruszonym ekosystemie, unikalna w skali Europy. Miejsce, w którym człowiek musiał nauczyć się pokory i podporządkować przyrodzie. Gazeta Wyborcza, 1993/09/10 Stanisławowi Kracikowi. - Nie chcieliśmy, by na czas remontu Sukiennic publiczność była pozbawiona możliwości oglądania tych dzieł. Stąd ich przeprowadzka do zamku królewskiego w Niepołomicach - powiedziała, dodając, że przecież Kraków i Niepołomice dzieli odległość zaledwie 20 km. - Przyjmujemy tę władzę w pokorze, ale z radością połączoną z satysfakcją, że wybór padł na nas. Mogę zagwarantować, że tego zaufania nie zawiedziemy. A odległość Krakowa od Niepołomic nie zmieniła się od czasów Kazimierza Wielkiego - odpowiedział burmistrz Kracik. Zaszczyceni i dumni, Dziennik Polski, 2006-05-22 Skuteczność będzie zależała tylko od zręczności, a nie od racji obiektywnej. Pierwszą ofiarą padł już Lech Wałęsa. Skołowany moralizatorstwem, pod przemożnym naciskiem, w cieniu trumny Papieża, podał zamiast zwyczajowej nogi - rękę Aleksandrowi Kwaśniewskiemu. I na dodatek potraktował to nie jako gest pokory wobec majestatu śmierci największego Polaka, tylko jako całkiem praktyczne, ze wszystkimi konsekwencjami posunięcie czy też pojednanie polityczne. I teraz biedak, zamiast puszyć się samym gestem, krętaczy we wszystkich programach radiowych i telewizyjnych, aby się z konkretnych konsekwencji incydentu towarzyskiego na placu Świętego Piotra wycofać Ryba Festiwalowa, Dziennik Polski, 2005-04-15 Inaczej u Hitzfelda w Monachium. Nawet znani z niewyparzonej gęby Mehmet Scholl i Mario Basler przyjmują z pokorą decyzje trenera i nie ważą się ich komentować. Prasa zauważa jednak, że w Bayernie są „święte krowy”, których Hitzfeld nigdy nie sadza na ławce. To bramkarz Oliver Kahn, ale on nie ma sobie równych w Niemczech. Pozostali to 37-letni weteran Lothar Matthaeus, enfant terrible Bundesligi Stefan Effenberg oraz brazylijski supernapastnik Giovane Elber, wspólnie z Andrzejem Juskowiakiem Gazeta Wyborcza, 1999/02/19
Profil: servil	Profil: servil
Definition pokora Unterwürfigkeit gegenüber einem Überlegenen, unkritische Gefolgschaft gegenüber einer Person oder Institution. Sg. tant.	Definition pokora Unterwürfigkeit gegenüber einem Überlegenen, unkritische Gefolgschaft gegenüber einer Person oder Institution.
Konnotationen Zeichen der Schwachheit und Unterlegenheit Resignation, Speichelleckerei, Anbiederung	Konnotationen Zeichen der Schwachheit und Unterlegenheit Resignation, Speichelleckerei, Anbiederung
Lexikalische Relationen Synonyme podřízenost ‘Unterlegenheit, Unterwerfung’ poníženost ‘Unterwürfigkeit’ poslušnost ‘Gehorsam’ Opposita vzpurnost ‘Trotz, Widersetzlichkeit’	Lexikalische Relationen Synonyme uległość_{buchsprachlich} ‘Unterwürfigkeit, Fügsamkeit’ podlizywanie się_{umgangssprachlich} ‘Speichelleckerei’ uniżoność_{buchsprachlich} ‘Unterwürfigkeit’ potulność_{buchsprachlich} ‘Sanftmut’ Opposita duma₂ ‘Stolz’ egoizm₂ ‘Egoismus’ pewność siebie ‘Selbstbewusstsein’
Wortbildungen Substantive pokoření₁ ‘Erniedrigung’, vgl. nejhlubší pokoření jeho života ‘dietiefste Erniedrigung seines Lebens’ pokoření₂ ‘Überwindung, Niederwerfung’, vgl. vojenské pokoření odbojných Sasů ‘die militärische Niederwerfung der aufständischen Sachsen’ pokořování₁ ‘Erniedrigen’, vgl. snášet ústrky a pokořování ‘Unbill und Erniedrigung vertragen’ pokořování₂ ‘Bezwingen’, vgl. Napoleonovo pokořování Ruska ‘das Bezwingen Russlands durch Napoleon’ Verben kořit se ‘jmdm. den Hof machen, jmdn. umwerben’ pokořit₁ ‘erniedrigen’ pokořovat₁ ‘erniedrigen’, vgl. jeho nevěra ji pokořovala ‘seine Untreue hat sie erniedrigt’ pokořit₂ ‘besiegen, besonders im Sport oder im Krieg’, vgl. totálně pokořil své soupeře ‘er hat seine Gegner total besiegt’ pokořovat₂ ‘besiegen, besonders im Sport oder im Krieg’ pokořit₃ ‘überwinden, übertreffen’, vgl. pokořit rekord ‘den Rekord brechen’ pokořit se₁ ‘sich erniedrigen’, vgl. Boží Syn se pokořil a stal se člověkem ‘der Sohn Gottes hat sich erniedrigt und ist ein Mensch geworden’ pokořovat se₁ ‘sich erniedrigen’ pokořit se₂ ‘sich unterwerfen’, vgl. pokořila se jeho vůli ‘sie hat sich seinem Willen unterworfen’ pokořovat se₂ ‘sich unterwerfen’ Adjektive pokorný₅ ‘demütig, in Relation zu pokora (servil) stehend’, vgl. byla zkrotlá a pokorná, plná strachu ‘sie war zahm und demütig, gefüllt mit Angst’, snažila se, aby vypadala jako pokorná služka ‘sie hat sich bemüht, wie ein demütiges Dienstmädchen auszusehen’, psal pokorné a prosebné dopisy ‘er hat demütige und bittende Briefe geschrieben’ pokořený₁ ‘erniedrigt, beleidigt’, vgl. cítil se pokořený jeho jednáním ‘er hat sich durch sein Verhalten erniedrigt gefühlt’, připadal si potupený a pokořený ‘er hat sich geschmäht und erniedrigt gefühlt’ pokořený₂ ‘besiegt, unterworfen’, vgl. pokořený soupeř ‘der besiegte Gegner’, pokořená země ‘ein besiegtes Land’ pokořující ‘erniedrigend’, vgl. pokořující neúspěch ‘erniedrigender Misserfolg’ Adverbien pokorně₅ ‘auf demütige Art und Weise, in Relation zu pokora (servil) stehend’, vgl. na její rezolutní příkaz se pokorně odplazil do domu ‘auf ihre entschlossene Anweisung ist er demütig ins Haus gekrochen’, nezbývá mi, než tu pokorně čekat a být vděčný za drobty informací, které mi policie laskavě uštědří ‘es bleibt mir nichts Anderes übrig, als hier demütig zu warten und dankbar für jedes Krümel von Informationen zu sein, die mir die Polizei wohlwollend gibt’	Wortbildungen Substantive upokorzenie ‘Demütigung/ Erniedrigung/ Entwürdigung’ Verben upokarzać <kogoś> ‘jmdn. demütigen/ erniedrigen’ upokarzać się ‘sich demütigen/ sich erniedrigen’ Adjektive pokorny₅ ‘in Relation zu pokora (serviles Profil) stehend’, vgl. pokorne cielę dwie matki ssie [wörtl. demütiges Kalb säugt zwei Mütter]/ ‘über Menschen, die keine Partei ergreifen und dadurch aus verzwickten Situationen doppelten Vorteil ziehen’ niepokorny_{publizistisch} ‘ein solcher, der sich von der (angeblichen) Servilität abwendet’; auch als selbständiges Substantiv gebraucht (Pl. niepokorni) upokarzający ‘demütigend’, vgl. upokarzająca sytuacja ‘demütigende Situation’ Adverbien pokornie₅ ‘in Relation zu pokora (serviles Profil) stehend’, vgl. pokornie spuścić głowę ‘den Kopf demütig verneigen’ upokarzająco ‘demütigend’, vgl. upokarzająco pracować ‘demütigend arbeiten’
Phraseme, Kollokationen Kollokationen absolutní pokora žen před muži pokora a poslušnost pokora vůči dobyvatelům	Phraseme, Kollokationen Kollokationen przyjąć <coś> z pokorą
Belege Vázat pracovní poměr na neúčast v odborových aktivitách odporuje ústavě (která zaručuje občanům sdružovací právo) i mezinárodním úmluvám. Přesto lidé ve frýdlantském výběžku podmínky nového chlebodárce přijali. Důvod pokory je přitom jednoduchý: oblast má nedostatek pracovních míst. Respekt, č. 32/1995 Nemusel nic a mohl všechno. A lid se divil, lid nevěřil, lid nechápal a lid mlčel. Mlčet však neznamená souhlasit a mlčení neskrývá pokoru. I zdeptaný a podceňovaný národ jednou umí říct "dost", o tom se mnoho vládců přesvědčilo na vlastní kůži. Lidové noviny, č. 242/1999 Jak opatrné a obratné už by mělo být jejich žadonění, v jak přesném koktejlu je třeba namíchat pokoru, ušlechtilé humanistické výzvy a podkuřování, aby bohatec udělal to, co dělá s takovou samozřejmostí člověk majetný středně a málo, totiž otevřel peněženku pro ty opravdu nejpotřebnější a nejbezmocnější? Lidové noviny, č. 294/1996 Montezuma II. se své poddané pokoušel uklidnit, ale byl zabit. Podle aztéckých pramenů Španěly, podle španělských Aztéky, které rozezlila jeho pokora vůči dobyvatelům. Mladá fronta DNES, 16. 10. 2004 Nejpatrnější je to pak u ženských postav, které se přímo neúčastní absurdní hry se záměnou identity a které do původně pohanské římské frašky vnášejí křesťanské prvky, jako je například pokora a poslušnost ženy svému muži. http://www.crg.cz/sekce/svetova_literatura [21.6.2012] No jo, za starých zlatých časů, kdy ještě vládla pokora žen před muži a z jednoho platu uživil v pohodě chlap 8 dětí by se tohle nestalo. http://alienuvkokot.wordpress.com [21.6.2012] „Už o té věci dál mluvit nebudeme, rozumíš? To snad zasáhla sama prozřetelnost, že zrovna tebe požádal o ruku vévoda z Hamiltonu!“ Elizabeth za sebou sice měla celoživotní cvičení v pokoře vůči matčiným rozkazům, ale v duchu zoufale prahla mít dost odvahy, dupnout si a prosadit si svou: Hamiltona si nikdy nevezmu! Virginia Henley: Vzrušení, 2004	Belege Korporacje wymagają: długich godzin pracy, podporządkowania interesom firmy, posłuszeństwa, pokory, lojalności iwyłączności. Gazeta Wyborcza, 1997/04/04 Po wydaniu „Żartu” i nadejściu Praskiej Wiosny Kundera znalazł się u szczytu powodzenia. Był czołową postacią wśród twórców, którzy mieli za sobą podobną drogę, a przed sobą ten sam cel - oczyszczenie życia publicznego i kulturalnego z pozostałości stalinizmu, który dostatecznie długo znosili w pokorze. Gazeta Wyborcza, 1995/12/08 Między pokorą a nonkonformizmem. Gazeta Wyborcza, 1995/06/14 Wtedy zlitował się nad nieszczęśnikiem pan Krzysio Toeplitz. Wziął biedaka na stronę i wyjaśnił mu całą tę mistyfikację. Pan korespondent wrócił do pokoju, spojrzał na mnie z pogardą i rzekł: „Niech pan sobie nie wyobraża, że udało się panu mnie nabrać. Taki nędzny aktorzyna jak pan nie był w stanie mnie oszukać”. Przyjąłem te słowa z pokorą. Gazeta Wyborcza, 1998/05/15 Z tytułu politycznych publikacji na łamach „Trybuny Ludu” można mi postawić wiele zarzutów i przyjmę uwagi z pokorą, natomiast stanowczo nie przyjmuję zarzutu, że byłem na tych łamach rycerzem marca 1968 roku - jak twierdzi Jerzy Karaszkiewicz w swoich „Słodkich latach” („Magazyn” nr 20/271). Jest to bowiem zarzut wyssany z palca. Gazeta Wyborcza, 1998/06/19 - Ksiądz Jankowski na awans w Kościele nie ma szans - komentuje gdański polityk. - Jak jest niezadowolony z biskupów, to mówi to publicznie. Nie da się zrobić kariery kościelnej bez pokory i konformizmu. Gazeta Wyborcza, 1993/09/10 Był tylko jeden naród, który w ogóle nie poddał się psychologii pokory - nie jednostki, nie buntownicy, ale cały naród. To byli Czeczeńcy... - pisał Aleksander Sołżenicyn w „Archipelagu Gułag”. Gazeta Wyborcza, 1994/03/04 Zapewne już na dniach następni lokalni, pożal się Boże, politycy zaczną z pokorą pukać do drzwi niegdysiejszych towarzyszy i błagać o prawo startu w wyborach pod ich szyldem. Z szuflad wyciągną stare legitymacje partyjne, PRL-owskie ordery, czerwone krawaty i odznaki Janka Krasickiego za działalność w ruchu młodzieżowym, wypowiedzą wyznanie wiary i poproszą „o jeszcze jedną szansę”. Canossa , Dziennik Zachodni, 2002-08-09 Byłem trochę nieostrożny, filmowałem kobiety. Podbiegło do mnie dwóch mężczyzn. Jeden był bardzo agresywny, chciał mi zabrać taśmę. Zaraz zebrała się koło mnie cała grupa. Na szczęście inni uspokoili tego jednego agresywnego. Sposobem na załagodzenie tej sytuacji była pokora i przeprosiny. Nie można przecież było walczyć ani uciekać, bo i dokąd. Chcę poznawać ludzi, Gazeta Radomszczańska, 2009-10-06 ...na Majorce i w Egipcie. Brytyjski tabloid "The Sun", który już nie raz skrzyżował szpady z niemieckim "Bildem", rozpoczął sezon nagłówkiem: "Wypoczynek od Helmutów - Brytyjczycy pozywają biura podróży za wakacje z Niemcami". Kiedyś Niemcy przyjęliby to z pokorą, być może nawet z bolesnym uśmiechem. Gdyby i tym razem nie wykpili Brytyjczyków, potwierdziliby kolejny banał na swój temat, iż całkiem nie mają poczucia humoru. Tymczasem Niemcy postanowili z determinacją odpłacać pięknym za nadobne. Stąd publikacja w "Bildzie" punktująca najpopularniejsze miejsca Wakacyjne wojny Europejczyków, Dziennik Zachodni, 2008-06-01 Tomek chłonął wiedzę, ale tylko konkretną, uczył się, ale od ludzi, a nie z książek. Chorobliwie nieśmiały, zasypywał pytaniami pracujących elektryków i hydraulików. Tomek ma rodzinę. Głodny nie chodzi. Ale rodzina jest niezamożna i nieporadna, z tych, które poddają się zawsze z pokorą werdyktowi szkoły lub poradni. Gazeta Wyborcza, 1997/10/30 Paul Gauguin odkrywa niedocenione w jego czasach piękno ludzi innej rasy (to akurat dosłowny cytat z francuskiego podręcznika). John F. Kennedy - prezydent-katolik - walczył o pokój na świecie. Franciszek I - przedstawiciel postępowych nurtów renesansowych - zbudował przepiękne zamki nad Loarą... Dziecię wysłucha tego wszystkiego w pokorze, a jeśli jest dostatecznie grzeczne, może nawet nauczy się na pamięć. Co się jednak stanie, jeśli zechce mu się pogłębiać wiedzę o życiu sławnych historycznych idoli? Cosmopolitan nr 11, 2000
Profil: Reue	Profil: Reue
Definition pokora_selten Reue, die man zeigt, nachdem man etwas Schlechtes getan hat. Sg. tant.	Definition pokora_selten Reue, die man zeigt, nachdem man etwas Schlechtes getan hat.
Konnotationen schlechtes Gewissen still sein, gebeugte Körperhaltung	Konnotationen schlechtes Gewissen
Lexikalische Relationen Synonyme lítost ‘Reue’ pokání ‘Buße’	Lexikalische Relationen [Für dieses Profil wurden keine lexikalischen Relationen gefunden.]
Wortbildungen Adjektive pokorný₆ ‘in Relation zu pokora (Reueprofil) stehend’, vgl. Na místě je příkrý odsudek, rychlá náprava a pokorná omluva. ‘Angebracht ist eine scharfe Verurteilung, schnelle Wiedergutmachung und eine demütige Entschuldigung.’ Adverbien pokorně₆ ‘Reue zeigend, in Reue’, vgl. za svou velkohubost se pokorně omluvil ‘er hat sich für seine Frechheit demütig entschuldigt’	Wortbildungen [Für dieses Profil wurden keine Derivate und Komposita gefunden.]
Phraseme, Kollokationen Kollokationen v pokoře se omluvit	Phraseme, Kollokationen Kollokationen gest pokory
Belege Komunistický zločinec Daniel dnes místo pokory svým obětem ještě vyhrožuje. Mladá fronta DNES, 29. 4. 1997 Německý prezident Johannes Rau požádal ve středu jako první politik své země před izraelským parlamentem Knesetem o odpuštění za zločiny nacistů. „Tváří v tvář izraelskému lidu se skláním v pokoře za zavražděné, kteří nemají hroby a které bych chtěl požádat za odpuštění. Omluvám se za to, co učinili Němci; za sebe a svou generaci, za naše děti a děti našich dětí. Právo, 17. 2. 2000 Je mi smutno a je mi hanba, že mohu jen přihlížet, jak do lóže vykázané osobě nejctihodnější, jakou je hlava státu, se cpou politikové, kterým by se slušelo v pokoře co nejtišeji zmizet ze scény. Mladá fronta DNES, 24. 1. 2003 A tak je to se všemi, ať už spolupracovali, vyhřívali se na výsluní slávy v dobách normalizace nebo jen byli v evidenci. Měli po listopadu 1989 dostatek času a prostor v médiích. Stačilo říci v pokoře „promiňte, omlouvám se"! Uškodili nejen sobě, ale i této společnosti. Respekt, č. 10/2004	Belege Dla niego paliło się czerwone światło. Był nietrzeźwy i jechał zbyt szybko. Sąd skazał go na 6 lat węzienia. Utracił też prawo jazdy na 8 lat. Przed surowszą karą uchronił go wiek (miał wtedy 63 lata), nienaganny tryb życia, pokora wobec tragedii, którą spowodował. Śmierć na drodze, Express Ilustrowany, 2002-08-09 KC PZPR: "Zanim rozlegnie się doroczny wrzask, spotęgowany ćwierćwieczną rocznicą, (...) zanim, jak co roku, na kilka dni zaleje nas fala nienawiści, (...) publikujemy fragment najnowszego tekstu gen. Wojciecha Jaruzelskiego. Jak zawsze pełnego pokory wobec Historii, szczerego współczucia i żalu wobec tych, którzy ucierpieli i jak zawsze pełnego szacunku do faktów". To brzmi niemal jak epitafium, by nie powiedzieć - formułka wynosząca na ołtarze. ASME - nowosci 19.12.2006, Usenet -- pl.soc.polityka I tak też się w wielu wypadkach stało. Pojednanie polsko-niemieckie miało w dużej mierze chrześcijańskie korzenie: co najmniej od 1965 r., od memoriału niemieckich Kościołów ewangelickich i listu polskich biskupów ze słynnym zdaniem "przebaczamy i prosimy o przebaczenie", poprzez chrześcijański gest pokory Willy’ego Brandta i braterski uścisk Tadeusza Mazowieckiego i Helmuta Kohla w czasie mszy w Krzyżowej, aż po doroczne od 1989 spotkania niemieckich i polskich katolików na zamku w Gemen w Westfalii. Równocześnie faktem jest, że tak w Niemczech jak i w Polsce, właśnie wśród Nie wracajcie, przyjeżdżajcie, Polityka , 2002-07-06 które nasza TVP idiotycznie zinterpretowała jako gest "pojednania między Niemcami i Żydami". Nie był to żaden gest pojednania, lecz pokuty, i wprawdzie Brandt dopełnił go przed tym, a nie innym pomnikiem, ale - jak to powiedział Gerhard Schröder w Sejmie - był to gest pokory wobec wszystkich ofiar hitlerowskiego terroru w Polsce. Najbardziej wzruszającym akcentem tej krótkiej wizyty była obecność kilku osób, które towarzyszyły niemieckiemu kanclerzowi w Warszawie również 30 lat temu. Oczywiście przede wszystkim Günter Grass, wówczas znany pisarz, który wspierał politykę wschodnią Brandta, dziś laureat literackiej Nagrody Obietnica Schrödera, Polityka, 2000-12-16 Willy Brandt klęczący 7 grudnia 1970 r. w Warszawie to w Europie jedna z najbardziej poruszających politycznych ikon XX wieku. Nie ma dobitniejszego symbolu powojennych zmian w Niemczech niż ten chrześcijański gest pokory niemieckiego kanclerza w stolicy państwa, które w 1939 r. zostało napadnięte i zdruzgotane przez hitlerowską Rzeszę. Kanclerz ukląkł przed pomnikiem Bohaterów Getta tego samego dnia, w którym w imieniu Republiki Federalnej podpisywał układ uznający granicę na Odrze i Nysie, a tym samym stratę na rzecz Skwer Brandta, Polityka, 2000-12-09 W obliczu jubileuszu Papież wzywa wszystkich wiernych do rachunku sumienia. - Kościół prosi o przebaczenie historycznych win swoich synów i córek popełnionych wobec Żydów - podkreśla bp Gądecki. - Skłania go do tego uznanie wspólnotowego wymiaru grzechu. - Owa prośba o przebaczenie nie ma być przejawem fałszywej pokory ani przekreśleniem liczących dwa tysiące lat dziejów Kościoła, pełnych zasług miłosierdzia, kultury i świętości - powiedział Jan Paweł II podczas audiencji generalnej, 1 września 1999 r. - Jest ona wyrazem nieodpartej potrzeby prawdy, która obok aspektów pozytywnych uznaje ograniczenia i ludzkie słabości różnych pokoleń uczniów III Dzień Judaizmu, Dziennik Bałtycki, 2000-01-14 ...nie próbuje się podjąć jakichkolwiek działań antykorupcyjnych na przyszłość. Unikanie postawienia problemu łapownictwa, forsowanie opinii, że to wszystko to tylko anonimy i dowodów na korupcję nie ma, nie poprawi naszego wizerunku w środowisku. Aby odzyskać zaufanie rodziców musi pojawić się w gronie pedagogicznym choćby odrobina skruchy i pokory, chociażby słowa: jeśli zawiniliśmy - przepraszamy. To bardziej uczciwe niż domaganie się dowodów. Mam nadzieję, że nowo wybrany dyrektor skończy z taktyką unikania drażliwych tematów". Tymczasem mimo przeprowadzonego konkursu, nowego dyrektora nie udało się wyłonić. Oczyścić atmosferę, Gazeta Krakowska, 2002-07-13 Ja występowałem o to, żeby mieli zapewnioną obronę i wszystkie prawa, które przysługują im jako oskarżonym czy podejrzanym, tak. Przeproszenie nikomu zaś nie przynosi ujmy. Jeśli pan chce mieć o to do mnie pretensje, to proszę, przyjmuję je, ale bez wstydu i pokory. Jedna rzecz: w tym oświadczeniu padło słowo "zbrodnia", to znaczy dałem wyraz swojemu stosunkowi do tej kwestii. Mogę także powiedzieć, że miałem kontakt z władzami afgańskimi, które przyjęły to oświadczenie i dzięki niemu zadeklarowały zupełnie inny stosunek do wydarzenia. 13. posiedzenie Senatu RP, stenogram, wersja robocza, Senat RP, 2008 Zbigniew Chlebowski: Z pokorą przyznaję, że stenogramy rozmów prowadzonych przeze mnie świadczą o mej nieroztropności. Zbigniew Chlebowski (45 l.) przyznaje się do błędu i przeprasza za rozmowy z biznesmenami. „Z ubolewaniem i pokorą przyznaję, że ujawnione stenogramy rozmów, prowadzonych przeze mnie, świadczą o mojej nieroztropności i zbyt małej wstrzemięźliwości wypowiedzi” – pisze zawieszony szef Klubu PO w oświadczeniu. http://www.fakt.pl/Chlebowski-przeprasza-za-afere-hazardowa,artykuly,53890,1.html Nokia okazała pokorę i przeprosiła za niedoinformowanie, że film promujący kamerę PureView nie był nagrywany telefonem Lumia 920. Firma przyznała się, że lepiej było by, gdyby od razu dodali klauzulę informującą, że film nagrywany jest inną kamerą, w celu symulacji technologii OIS. Pomimo przeprosin, zamiar Nokii był jasny - brak takiej informacji dawał potencjalnym klientom do zrozumienia, że to właśnie tak będzie wyglądać obraz nagrywany nowym aparatem. http://najs.pl/a/52-przeprosiny-nokii-za-sfalszowanie-zdjec-z-lumii-920 Pamiętam jednak ostatni zjazd PZPR w 1990r. Tam również siedziało na sali ponad dwa tysiące osób. A na zewnątrz co się działo? Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że Sojusz znajduje się w głębokim kryzysie. I Józef Oleksy zamiast powiedzieć: musimy okazać pokorę, powiedzieć sobie uczciwie, że nie stanęliśmy na wysokości zadania i część z nas musi odejść, mówi o tym, jaki to Sojusz jest silny, a jego członkowie wspaniali. Na proste pytanie, jak to się stało, że poparcie z 41% zmalało do Strona Marka Borowskiego, www.borowski.pl ...udało nam się wydębić miliony z Unii. Sukces? Po tylu latach walki o przebudowę Głogowskiej, czuję gorycz zwycięstwa. Myślę, że podobne uczucia targają bokserem, który nie znokautował przeciwnika na ringu, zafundował swoim fanom mierne widowisko i wygrał decyzją sędziów jednym punktem. Więcej pokory i bicia się w piersi, bo gdyby włodarze miasta nie przysnęli w pewnym momencie, nie byłoby całego zamieszania i wszystko potoczyłoby się ustalonym trybem, po poznańsku. Nie jestem małostkowa, nie czepiam się, bo w końcu cóż innego może powiedzieć prezydent Grobelny? Głogowska czyli horror, Polska Głos Wielkopolski, 2005-09-21
Etymologie Deverbativum vom atschech. kořiti ‘jmdn. erniedrigen, bes. durch Vorwürfe und Tadel’; das Reflexivum kořiti se ‘sich erniedrigen’ wies allerdings auf eine freiwillige Handlung hin, die nicht von Anderen erzwungen wurde. Das Reflexivum ist deshalb als Ausgangsbasis für das Deverbativum pokora zu deuten. Mit na úkor ‘zum Nachteil von jmdm./etw.’, příkoří ‘Unrecht, Unbill’ und mit dem Iterativum kárat ‘tadeln’ verwandt. Allgemeinslawisch; im Aksl. ukoriti ‘tadeln, erniedrigen’ (MACHEK2). REJZEK führt die uridg. Wurzel *kar- ‘tadeln, schmähen’ an. Lehnbedeutung zum lat. humilitas. Im Atschech. ist das Deverbativum pokora polysem, seine Bedeutung beinhaltet religiöse, ethische und juristische Aspekte. SčS (Lemma pokora) führt für das Atschech. sieben Bedeutungen an: 1. ‘Erniedrigung, Unterwerfung vor dem Feind’; 2. ‘Unterwerfung, Gehorsam gegenüber einer überlegenen Person, bes. dem Herrscher’; 3. in Verbindung u pokoru jíti, pokoru činiti ‘seine Schulden gestehen, Vergebung und Versöhnung anstreben’; 4. juristisch, in Verbindung u pokoru jíti, pokoru činiti ‘Ritual einer symbolischen Unterwerfung des Mörders vor den Verwandten des Opfers’; 5. ‘eine Tugend, die darin besteht, dass man sich seiner Nichtigkeit bewusst wird und sich Gott und den Nächsten unterwirft’, zum lat. humilitas; 6. ‘Geduld im Ertragen des Bösen, meistens über einen Gläubigen’; 7. ‘Geduld, Nachsicht, Bereitschaft eine Strafe zu erlassen, meistens über einen Höhergestellten’. Der Eintrag bei JUNGMANN weist auf eine Bedeutungsverengung im Neutschech. hin, da er nur 1. den ethischen Aspekt im Sinne einer bescheidenen Selbsteinschätzung (nízkost, ponížení mysli aneb ducha, nízké o sobě smýšlení, poníženost, tichost ‘Niedrigkeit, Erniedrigung des Gemüts oder des Geistes, niedriges Selbstbewusstsein, Erniedrigung, Stillsein’) und 2. den juristischen Aspekt (s. die Bedeutung 4 im SčS) und 3. die Bedeutung ‘Trauer’, vgl. v pokoře choditi ‘Trauerkleid anhaben’ erwähnt. Im Neutschech. rückt also der rituelle, bzw. Handlungsaspekt der Bedeutung in den Hintergrund; es bleibt die ethische Grundbedeutung ‘Geisteshaltung oder Tugend, die in einem niedrigen Selbstwertgefühl besteht’. Relativ selten erscheint im gegenwärtigen Tschech. das Wort pokora im Sinne von ‘Reue, Buße’, diese Bedeutung überdauert allerdings bereits seit dem Atschech. (s. oben die Bedeutung 3 und 4 laut SčS).	Etymologie Belegt seit Ende des 14. Jh. als juristischer Begriff zunächst in Großpolen und Masowien als ‘Akt des öffentlichen Bekennens seiner Schuld und Bitte um Vergebung’. Seit dem 15. Jh. dann auch religiös im Sinne von lat. humilitas verwendet, wobei es altpol. śmiara (von aksl. sъměrenije) ersetzt. Pokora geht zurück auf po-koriti sę ‘sich selbst erniedrigen’ < koriti ‘jn. in einer Schlacht besiegen’
Semantischer Wandel Das tschechische Lexem pokora ist ein polysemes Abstraktum. Im vorliegenden Wörterbuch werden sechs Profile unterschieden. Es erweist sich als schwierig, eins der Profile als besonders hervorstechend gelten zu lassen, da alle bis auf das Reue-Profil im gesichteten Sprachmaterial gut belegt sind. In mancher Hinsicht ähneln sich die einzelnen Profile stark. Allen gemeinsam ist, dass das Wort pokora eine innere Einstellung bezeichnet, die durch die Einsicht eigener Belanglosigkeit und begrenzter Fähigkeiten und Möglichkeiten geprägt wird. Im religiösen Profil entspringt diese Gemütshaltung dem Bewusstsein, dass der Mensch auf die Barmherzigkeit Gottes angewiesen ist. Im humilativen Profil handelt es sich um eine Einstellung gegenüber anderen Menschen, die grundsätzlich als ebenbürtig oder auch überlegen zu achten sind, selbst wenn man Ansehen, Erfolge oder Macht erreicht hat. Im stoischen Profil bezeichnet pokora eine geduldige und versöhnliche Haltung gegenüber dem eigenen Schicksal, insbesondere dann wenn man durch Unglück oder Misserfolg geplagt wird. Im admirativen Profil resultiert die Anerkennung bestimmter Werte und Autoritäten in Respekt und Rücksichtnahme ihnen gegenüber. Im Reue-Profil bezeichnet das Wort pokora die Einsicht in das eigene Fehlverhalten. In allen diesen Profilen gilt pokora als eine wünschenswerte Gemütshaltung, die aufgrund einer angemessenen Selbst- und Fremdeinschätzung entsteht und von einer richtigen Einsicht eines Menschen in die ihn umgebenden Hierarchien bestimmt wird. Die positive Bewertung von pokora äußert sich zum Einen dadurch, dass diese Eigenschaft häufig gelobt, oder aber gefordert wird (vgl. Líbila se mi ta pokora velké hvězdy. ‘Die Demut des großen Stars hat mir gefallen.’, Těmto politikům by se slušelo v pokoře zmizet ze scény. ‘Diese Politiker sollten in Demut von der Bühne verschwinden.’, Chybí jim pokora před zkušenými kolegy. ‘Es fehlt ihnen Demut vor erfahrenen Kollegen.’). Zum Anderen spiegelt sich die bejahende Bewertung von pokora auch darin wider, dass sie mit anderen positiven Eigenschaften oder Einstellungen in Zusammenhang gebracht wird (z. B. moudrost zasnoubená s pokorou ‘Weisheit, verlobt mit Demut’, skromné chování plné pokory ‘bescheidenes Verhalten voller Demut’, prošli jsme chrámem v pokoře a úctě ‘wir sind durch den Tempel in Demut und Würde gegangen’) oder dass sie bestimmte negative Eigenschaften ausschließt (Vítězství přijímáme s pokorou a bez arogance. ‘Den Sieg nehmen wir mit Demut und ohne Arroganz an.’). Im servilen Profil bezeichnet pokora dagegen Unterlegenheit oder Gehorsam gegenüber jemandem Stärkeren, z. B. der Frau gegenüber dem Mann oder eines unterdrückten Volkes gegenüber dem Herrscher. In diesem Profil wird pokora eher negativ als eine erzwungene Haltung oder Schwäche bewertet. Im servilen Profil zeigt sich die lexikalische Verwandschaft von pokora mit anderen Lexemen wie pokořit ‘erniedrigen’ oder pokořit ‘besiegen’. Die Bedeutungswörterbücher des Tschechischen stellen das Lexem pokora eher undifferenziert dar. Die Definitionen in PSJČ und SSJČ lassen das servile Profil am meisten hervorstechen, vgl. „vědomí vlastní slabosti, podřízenosti, nedokonalosti proti někomu, ponížené podřizování se někomu, poníženost“ ‘das Bewusstsein der eigenen Schwäche, Unterlegenheit, Unvollkommenheit gegenüber jemandem, erniedrigtes Sich-Anpassen, Unterwürfigkeit’ (PSJČ). Als eine besondere Bedeutung wird in PSJČ pokora als christliche Tugend angeführt, die Definition hebt dabei die Folgen der Demut für das soziale Verhalten eines Menschen hervor: „církevně, ctnost, kterou člověk uznávající své nedostatky zůstává v mezích svého stavu“ ‘kirchlich, eine Tugend, durch die ein Mensch, sich seiner Mängel bewusst, die Grenzen seines Standes nicht überschreitet’. Sowohl PSJČ als auch SSJČ führen außerdem die historische Bedeutung an „obřad, při němž provinilec prosil za prominutí“ ‘ein Ritual, bei dem ein Schuldiger für Vergebung gebeten hat’. Die Definition in SSČ schließt vor allem das humilative und religiöse Profil ein: „pocit plynoucí z uvědomování si vlastní nedostatečnosti, nedokonalosti nebo závislosti, nepřítomnost přílišného sebevědomí“ ‘ein Gefühl, das sich aus dem Bewusstsein der eigenen Mängel, Unvollkommenheit oder Abhängigkeit ergibt, Nichtvorhandensein eines übertriebenen Selbstbewusstseins’. Als Oppositum wird pýcha ‘Hochmut, Stolz’ und als Beispiele zum Sprachgebrauch zdravit s pokorou ‘demütig grüßen’ und náboženská pokora ‘religiöse Demut’ angeführt.	Semantischer Wandel In den Wörterbüchern des Polnischen wird das Lemma pokora meistens mit nur einer Explikation aufgeführt, vgl. ISJP (2000) Jeśli ktoś odnosi się z pokorą do jakichś osób lub zdarzeń to w poczuciu własnej niedoskonałości uznaje ich wyższość lub konieczność ‘Wenn man sich in Demut gegenüber jemandem oder etwas verhält, dann erkennt man aus dem Empfinden der eigenen Unzulänglichkeit deren Überlegenheit oder Notwendigkeit’; PSWP (1995-2005) uniżona, uprzejma postawa wobec kogoś, czegoś wynikająca z poczucia własnej małości, niższości; także brak buntu, sprzeciwu wobec kogoś ‘unterwürfige, höfliche Haltung gegenüber jemandem oder etwas, die aus dem Empfinden der eigenen Kleinheit, Minderwertigkeit resultuiert; auch Fehlen von Widerstand gegenüber jemandem’; SWJP (1996) poczucie własnej małości, niższości w stosunku do kogoś, czegoś; brak buntu; uległość wobec przeciwności, przykrych doświadczeń ‘Minderwertigkeitsgefühl gegenüber jemandem, etwas; fehlender Widerstand; Unterwürfigkeit gegenüber Widrigkeiten des Schicksals'; SJP Dor. (1958-1965) stan psychiczny polegający na odczuwaniu własnej małości, niższości; brak zarozumiałości, pychy; brak buntu wobec przeciwności; potulność, uległość, uniżoność ‘psychischer Zustand des Empfindens eigener Kleinheit und Minderwertigkeit; Fehlen von Überheblichkeit und Hochmut; Fehlen von Widerstand gegenüber Widrigkeiten; Sanftmut, Fügsamkeit, Unterwürfigkeit’; ähnlich wird pokora auch bei WSJP (2007-2012) und USJP (2003) ausgelegt. Diese Explikationen beziehen sich hauptsächlich auf die unterwürfige Haltung eines Menschen gegenüber anderen Personen oder gegenüber den Lebensumständen und Situationen, die ihm widerfahren. Diese Gemütshaltung resultiert demnach aus dem Gefühl der eigenen Unzulänglichkeit. Die religiöse Bedeutung von pokora bezogen auf die Gemütshaltung gegenüber Gott wird von den Bedeutungswörterbüchern nicht erfasst. Im vorliegenden Wörterbuch werden für das Lemma pokora sechs Profile unterschieden. Im religiösen Profil bezieht sich pokora infolge des Bewusstseins über die sündige Natur des Menschen und der daraus folgenden Machtlosigkeit und Hilfsbedürftigkeit auf die Bereitschaft zur Unterwerfung gegenüber Gott. Es wird erwartet, dass diese Gemütshaltung mit Barmherzigkeit Gottes belohnt wird. Im religiösen Diskurs wird pokora mit weiteren positiven Eigenschaften wie mądrość ‘Klugheit’, wierność ‘Treue’ und uczciwość ‘Ehrlichkeit’ in Verbindung gebracht. Es ist eine der der sieben Haupttugenden im Christentum. Das humilative Profil bezieht sich auf eine Gemütshaltung des Menschen, die sich aus dem Bewusstsein der eigenen Unzulänglichkeit herleitet. Diese Gemütshaltung wird zum Beispiel als eine sympathische Eigenschaft von erfolgreichen Menschen wahrgenommen, wenn sie den eigenen Erfolgen weniger Bedeutung zuschreiben als diese in der Wirklichkeit haben. Zum anderen bezieht sich das humilative Profil auf die angemessene Einschätzung eigener Kräfte, die in dem Respekt des Menschen vor Herausforderungen resultiert. Das stoische Profil thematisiert den Gleichmut und die Geduld eines Menschen in allen Lebensumständen. Diese Gemütshaltung wird oft mit solchen Charaktereigenschaften wie silna psychika ‘starke Psyche’, samodyscyplina ‘Selbstbeherrschung’ oder cierpliwość ‘Geduld’ verbunden. Das admirative Profil bezieht sich auf die Hochachtung und den Respekt gegenüber einer Person oder einer Institution, die in der Anerkennung derer Überlegenheit oder Notwendigkeit resultiert. In dem Kontext werden meistens die Verdienste dieser Personen oder Institutionen thematisiert. Im admirativen Profil wird ebenfalls die Unterordnung des Menschen der Natur zum Ausdruck gebracht, vgl. Biebrza, rzeka o nie naruszonym ekosystemie, unikalna w skali Europy. Miejsce, w którym człowiek musiał nauczyć się pokory i podporządkować przyrodzie. Gazeta Wyborcza, 1993/09/10 Im servilen Profil des vorliegenden Wörterbuchs wird pokora als eine würdelose, beinah kniefällige Haltung des Menschen expliziert. Dieses Profil steht den vorangegangenen Explikationen aus den polnischen Bedeutungswörterbüchern am nächsten. Diese Gemütshaltung wird oft mit den negativen Charaktereigenschaften wie niezaradność ‘Unbeholfenheit’ oder niesamodzielność ‘Unselbstständigkeit’ in Verbindung gebracht. Diese unterwürfige Haltung kann aber auch durch Angst und Bedrohung erzwungen werden. Umgangssprachlich wird die Servilität eines Menschen auch öfter mit den Derivaten pokorny ‘demütig’ oder niepokorny ‘jmd. der sich der Servilität widersetzt’, zum Beispiel in bekannten Sprichwörtern, zum Ausdruck gebracht, vgl.: pokorny jak baranek [wörtl. demütig wie ein Lämmchen], vgl. Sąd dwukrotnie musiał go upominać. Podobno ironizował, że nie damy sobie bez niego rady. Szydził z matki, że nawet nie wie, gdzie się płaci rachunki za gaz i prąd, że boi się żyć. Ale już po miesiącu od rozwodu stał się pokorny jak baranek. Chciał, aby stary układ powrócił. Brakowało mu słuchaczy, gdy prawił przemądrzałe monologi. Brakowało naszych problemów, zmartwień, które uaktywniałyby w nim nowotwór "złotych porad". Na samotną starość zniechęcił się i oklapł. (Maciej Dęboróg-Bylczyński, Kolej na los, 2009) Das Reueprofil thematisiert das Bedauern und die Anerkennung von Schuld, vor allem die Anerkennung von politischen Verbrechen. In diesem Zusammenhang wird in der Publizistik oft der historische Kniefall von Willi Brand 1970 in Warschau genannt, vgl. Polsko-niemieckie pojednanie może stanowić dzisiaj wzorzec dla innych krajów - powiedział prezydent Bronisław Komorowski. Z kolei prezydent Niemiec Christian Wulff deklarował, że czuje odpowiedzialność za historię niemiecką. Zdaniem prezydenta Niemiec gest kanclerza Willy'ego Brandta, który klękał w 1970 roku przed pomnikiem Bohaterów Getta w Warszawie, jest gestem "pokory wstydu i smutku". http://wiadomosci.onet.pl/kraj/prezydent-niemiec-to-gest-pokory-i-wstydu,4018333,8215442,artykul-fotoreportaz-duzy.html Ob pokora als Negativum oder Positivum verstanden wird, ist oft kontextabhängig. In schwierigen, tragischen oder sogar ausweglosen Lebensumständen eines Menschen, der sein Schicksal akzeptiert, bzw. zu akzeptieren gelernt hat, wird pokora in Verbindung mit den positiven Eigenschaften wie mocna psychika ‘starke Psyche’ oder samodyscyplina ‘Selbstbeherrschung’ gebracht (vgl. stoisches Profil). Doch in ähnlichen Situationen, die der Mensch selbst zu verantworten hat, steht pokora für niezaradność ‘Unbeholfenheit’ und bezczynność ‘Tatenlosigkeit’ und wird oft mit Beschämung und Erniedrigung bis zur Entwürdigung der Person verbunden (vgl. serviles Profil). Das Lemma pokora wird im Polnischen überwiegend in der gehobenen Bildungssprache verwendet. Die Mehrzahl der in den Belegen aufgeführten Textbeispiele stammt daher aus der Publizistik, mehrheitlich aus dem religiösen Diskurs (vgl. religiöses Profil). Häufiger wird die Bedeutung von pokora mit Synonymen wie bogobojność ‘Gottesfurcht’ (vgl. religiöses Profil), skromność ‘Bescheidenheit’ (vgl. humilatives Profil), stoicyzm ‘Stoizismus’ (vgl. stoisches Profil), cześć ‘Hochachtung’ und respekt ‘Respekt’ (vgl. admiratives Profil), potulność ‘Fügsamkeit’ und uniżenie ‘Erniedrigung’ (vgl. serviles Profil), skrucha ‘Reue’ (vgl. Reueprofil) oder den Derivaten pokorny ‘demütig’ und niepokorny ‘jmd. der sich der Unterwürfigkeit widersetzt’, zum Ausdruck gebracht.
Sprichwörter [Es wurden keine Sprichwörter gefunden.]	Sprichwörter Pokora mury łamie. [wörtl. Bescheidenheit bricht Mauern.] Pokora niebiosa przebija. [wörtl. Bescheidenheit durchbricht den Himmel.]/ ‘des Demütigen Gebet dringt durch die Wolken’
Kulturelle Kontexte Literatur Jiří Wolker: Pokora (Gedicht, in: Host do domu), 1921. Josef Dewitský: Ctnost a pokora, nebo, Přjhody bohabogné králowny Itálské, 1862. Václav Malý: k hledání pravdy patří pokora, 2002. Musik J.A.R.: Pokora Hitlera (Lied, in: Dlouhohrající děcka), 2011. Marek Brodský: Pokorný pán (Lied, in: Album první), 2002. Richard Müller, Tereza Kerndlová: Klid, mír a pokora (Lied). (Quelle: http://www.youtube.com/watch?v=HIQd-VhgxCU)	Kulturelle Kontexte Literatur Amélie Nothomb: Z pokorą i uniżeniem: oraz inne opowieści, 1999. Olgierd Cetwiński: Między buntem a pokorą, 1986. Stanisława Fleszarowa-Muskat: Piękna pokora, 1999. Film Niepokorny (Rege: Wojciech Szumowski), Polen, 2007. Musik Parzel & Siwers - Pokora Matt POKORA – Pokora ist sein Künstlername, eigentlich heißt er Matthieu Tota. (Quelle: http://en.wikipedia.org/wiki/M._Pokora) Sonstiges Akt Pokory (Act of humility) – Mariusz Lewandowski (Quelle: http://www.touchofart.eu/galeria/Mariusz_Lewandowski/Act_of_humility_mle8.jpg) Comic-Witz - SIOSTRA POKORA (Quelle: http://www.osservatoreromano.va/orportal-portlets-portal/detail/binaries/news/cultura/2012/inserto-donne/02-giugno-2012-suor-ultima/pol-ultima-numero-02_pol-02.jpg) Spektakel: Lekcja pokory (Quelle: http://www.gdansk4u.pl/uploads/image/wydarzenia/pokora.jpg)
Bibliographie [Für dieses Lemma wurde keine relevante Literatur gefunden.]	Bibliographie Grzegorczykowa, Renata 1992: „Demut, Hochmut und verwandte Begriffe im Polnischen“, in: Falkenberg, G./ Fries, N., Puzynina, N. (Hgs.), Sprachliche Bewertung, Warszawa, S. 193-209. Grzegorczykowa, Renata 1993: „Pokora, pycha i pojęcia pokrewne“, in: Bartmiński, J./ Mazurkiewicz-Brzozowska, M. (Hgs.), Nazwy wartości, Lublin, S. 23-39. Michalak, Anita A. 2014: „Pokora/ Demut im Sprachvergleich“, in: Nagórko, Alicja (Hg.), Sprachliche Säkularisirung. Semantik und Pragmatik, Hildesheim - Zürich - New York, S. 203-225. Minikowska, Teresa 1993: „Dlaczego pokora znaczy potocznie ‘uniżoność, uległość’?“, in: Filologia Polska 40 (Acta Universitatis Nicolai Copernici/ Nauki Humanistyczno-Społeczne, Bd. 246), S. 61-96.

Zurück

Polysemie

Polysemie

Profil: religiös

Profil: religiös

Definition

Definition

Konnotationen

Konnotationen

Lexikalische Relationen

Hyperonyme

Opposita

Lexikalische Relationen

Synonyme

Hyperonyme

Opposita

Wortbildungen

Adjektive

Adverbien

Wortbildungen

Adjektive

Adverbien

Phraseme, Kollokationen

Kollokationen

Phraseme, Kollokationen

Phraseme

Kollokationen

Belege

Belege

Profil: humilativ

Profil: humilativ

Definition

Definition

Konnotationen

Konnotationen

Lexikalische Relationen

Synonyme

Opposita

Lexikalische Relationen

Synonyme

Opposita

Wortbildungen

Adjektive

Adverbien

Wortbildungen

Adjektive

Adverbien

Phraseme, Kollokationen

Kollokationen

Phraseme, Kollokationen

Phraseme

Kollokationen

Belege

Belege

Profil: stoisch

Profil: stoisch

Definition

Definition

Konnotationen

Konnotationen

Lexikalische Relationen

Synonyme

Opposita

Lexikalische Relationen

Synonyme

Opposita

Wortbildungen

Adjektive

Adverbien

Wortbildungen

Adjektive

Adverbien

Phraseme, Kollokationen

Kollokationen

Phraseme, Kollokationen

Phraseme

Kollokationen

Belege

Belege

Profil: admirativ

Profil: admirativ