Polnisch:
apokalipsa |
Slowakisch:
apokalypsa |
Polysemie
| Polysemie
|
Profil: eschatologisch | Profil: eschatologisch |
DefinitionApokalipsa Das kosmische Weltende, das am Ende der Zeit auf schreckliche Weise durch Gott herbeigeführt wird. Die Welt hört auf zu bestehen, es kommt der Messias, bekämpft den Satan und schafft Gerechtigkeit. Die Toten stehen aus ihren Gräbern auf und alle Menschen werden vor ein Gottesgericht gestellt, das über ihr Heil oder Verdammnis entscheidet. Den Erlösten eröffnet sich schließlich das Reich Gottes. Im Gegensatz zu dem säkularen Gebrauch ist das christliche Verständnis von Apokalypse mit Hoffnung auf ein neues Leben, auf Erlösung verbunden. Sg. tant. Gelegentlich Großschreibung. | Definitionapokalypsa Das kosmische Weltende, das am Ende der Zeit auf schreckliche Weise durch Gott herbeigeführt wird. Die Welt hört auf zu bestehen, es kommt der Messias, bekämpft den Satan und schafft Gerechtigkeit. Die Toten stehen aus ihren Gräbern auf und alle Menschen werden vor ein Gottesgericht gestellt, das über ihr Heil oder Verdammnis entscheidet. Den Erlösten eröffnet sich schließlich das Reich Gottes. Im Gegensatz zu dem säkularen Gebrauch ist das christliche Verständnis von Apokalypse mit Hoffnung auf ein neues Leben, auf Erlösung verbunden. Sg. tant. Gelegentlich Großschreibung. |
Konnotationen
| Konnotationen
|
Lexikalische RelationenSynonyme
| Lexikalische RelationenSynonyme
|
WortbildungenSubstantive
Adjektive
Adverbien
| WortbildungenSubstantive
Adjektive
Adverbien
|
Phraseme, KollokationenPhraseme
Kollokationen
| Phraseme, KollokationenPhraseme
Kollokationen
|
Belege
Warto przypomnieć dwa ekstremalne przypadki. Pierwszy to mile-narystyczny ruch przekonanych, że 1 stycznia 2000 roku na skutek błędu informatycznego w zapisie daty w systemach komputerowych (pierworodnego grzechu z zarania epoki Wielkiej Informatyzacji) nastąpi Apokalipsa. Wyznawcy tej sekty porzucali zagrożone zagładą miasta i przenosili się do budowanych z dala od wszelkiej cywilizacji schronów wypełnionych zapasami żywności i wody.
Potem znów miną epoki lodowe, setki tysięcy lat, zmienią się kontury wybrzeży, wybuchną wulkany, nastąpią przemiany geologiczne. A potem? Generalny kataklizm. Apokalipsa. Sąd Ostateczny. Koniec. Na naszej planecie spłoną wszelkie oznaki życia.
Pan, Bóg Zastępów, dotyka ziemi, a ona topnieje, tak że lamentują wszyscy jej mieszkańcy; podnosi się wszędzie jak Nil i opada jak Nil egipski. Apokalipsa, czas zagłady i wybawienia. Zagłady grzeszników, wybawienia sprawiedliwych, którzy wytrwali.
Apokalipsa kończy się spuszczeniem Nowego Jeruzalem na ziemię a nie wejściem Jeruzalem do Nieba. Apokalipsa kończy się zwycięstwem nieśmiertelnego ducha nad ciałem i przeduchowieniem tego ciała, ale tu na ziemi.
Teraz jest dla wielu czas opamiętania przed karą. Czas zła i złych na Ziemi dobiega końca. Wkrótce ostateczna Apokalipsa. Módlmy się! by nas zastał godnymi ocalenia.
To zależy od Boga kiedy bedzie koniec świata, będzie Apokalipsa. | Belege
Väčšina apokalyptických kresťanských skupín, ktorých sa obáva najmä Izrael, pochádza z USA a až 60 miliónov Američanov verí, že apokalypsa a ko z Evanjelia podľa sv. Jána čoskoro nastane.
Jednoducho ponižujúco závisíme od jeho milosrdenstva a technicky je celkom možné, že práve on by mohol rozpútať Armageddon, pričom zodpovednosť za to by pripísal Bohu. „Koniec vekov“ čiže apokalypsa môže fungovať ako nekonečne silný symbol, zasahujúci najhlbšie struny ľudskej psychiky a vyvolávajúci odozvu s mohutným rozsahom.
Keď pápež Pavol III . uvidel na Vianoce roku 1541 prvýkrát rozhnevaného Ježiša na Poslednom súde v Sixtínskej kaplnke, vraj zhrozene zašepkal: „Bože, prichádza apokalypsa."
Zároveň je Zaratuštra vynálezcom démonológie i predstavy imanentného preexistujúceho Dobra a Zla, ktorého spor vyrieši apokalypsa na konci existencie tohto sveta. Táto predstava je veľmi blízka kresťanstvu a islamu. |
Profil: literarisch | Profil: literarisch |
DefinitionApokalipsa Eine Textgattung, Zusammenfassung apokalyptischer Offenbarungen, Vorstellungen und Erwartungen, die in symbolischer Form und nicht selten auch in Form von schrecklichen Bildern die Ereignisse des Weltendes beschreiben. Im jüdischen und frühchristlichen Schrifttum gab es mehrere solche Schriften, die bekannteste davon ist das biblische Buch Objawienie Jana ‘Offenbarung des Johannes’; daher gilt Apokalypsa im engeren Sinne als eine synonyme Bezeichnung dieses Buchs. Gegenwärtig gehören zur apokalyptischen Gattung meistens literarische und filmische Werke, die pessimistische Zukunftsvisionen oder Weltkatastrophen darstellen. In der Bedeutung ‘Offenbarung des Johannes’ großgeschrieben. | Definitionapokalypsa Eine Textgattung, Zusammenfassung apokalyptischer Offenbarungen, Vorstellungen und Erwartungen, die in symbolischer Form und nicht selten auch in Form von schrecklichen Bildern die Ereignisse des Weltendes beschreiben. Im jüdischen und frühchristlichen Schrifttum gab es mehrere solche Schriften, die bekannteste davon ist das biblische Buch Zjavenie Svätého Jána ‘Offenbarung des Johannes’; daher gilt Apokalypsa im engeren Sinne als eine synonyme Bezeichnung dieses Buchs. Gegenwärtig gehören zur apokalyptischen Gattung meistens literarische und filmische Werke, die pessimistische Zukunftsvisionen oder Weltkatastrophen darstellen. In der Bedeutung ‘Offenbarung des Johannes’ großgeschrieben.
|
Konnotationen
| Konnotationen
|
Lexikalische RelationenSynonyme
| Lexikalische RelationenSynonyme
|
WortbildungenSubstantive
Adjektive
| WortbildungenSubstantive
Adjektive
|
Phraseme, KollokationenKollokationen
| Phraseme, KollokationenKollokationen
|
Belege
Wczorajszy niemiecki dziennik "Bild Zeitung" opublikował 30 pytań o najwyższym stopniu trudności z banku pytań RTL. Oto one (z pominięciem specyficznie niemieckich). Pytania za 250 tysięcy marek: 1. Gdzie jest napisane "nie będziecie rzucać pereł przed wieprze"? a. Apokalipsa; b. Kazanie na Górze; c. List do Galatów; d. Księga Mądrości.
Swoistym dokumentem stanu relacji Kościół-Cesarstwo w końcu I w. jest Apokalipsa, wchodząca w skład ksiąg Nowego Testamentu.
Czarny - John Players Stuyvesant - to śmierć, żałoba, smutek i przebłaganie, ale też wzgarda świata, odrzucenie, ciemności, które tylko nadprzyrodzona jasność może rozproszyć. Zieleń - Fa Fresh Creme and Soap - to kolor nadziei, bo szmaragdowa tęcza w Apokalipsie pojawia się na znak miłosierdzia Sądu.
Przez wszystkie mity i języki, przez studiowanie Swedenborga, Jakuba Böhme, Saint-Martina, przez osobliwą interpretację Księgi Rodzaju i Apokalipsy, będzie próbował odszyfrować bezdomność człowieka, wymiar jego cierpienia i godności, sam zresztą nazywając siebie "nowym Adamem".
Na środku widnieje medalion z wizerunkiem Chrystusa, zaś między ramionami umieszczone są symbole czterech ewangelistów: skrzydlate istoty znane z wizji Ezechiela i z Apokalipsy.
Głównym zadaniem tych utworów nie jest nauczanie, jak w księgach prorockich, lecz przepowiadanie, dlatego w apokalipsach przeważa opis przyszłych wydarzeń, wizja niewidzialnego świata.
Zand-i Vohuman Yasht to zoroastriańska apokalipsa, zawierająca objawienie czasów ostatecznych, gdy religia będzie bliska wygaśnięcia, a później na skutek interwencji Ahura Mazdy nastąpi odnowienie wszechświata. Apokalipsa żydów w wybranych przekazach literackich. Omów na wybranych przykładach.
Na środku widnieje medalion z wizerunkiem Chrystusa, zaś między ramionami umieszczone są symbole czterech ewangelistów: skrzydlate istoty znane z wizji Ezechiela i z Apokalipsy.
Wyrazem innej ambiwalencji jest głośny, komentowany szeroko utwór U wrót doliny. Opowiada o końcu świata. Nie wiadomo, czy tym biblijnym z przepowiedni Chrystusa i Apokalipsy św. Jana, czy następującym - powiedzmy - po eksplozji bomby neutronowej. | Belege
Z Apokalypsy vieme, že koncom prvého storočia bola žena hlavou prorockej školy v spoločenstve v Tyatíre (Zjavenie apoštola Jána 2:20).
Napríklad čo by ste povedali na to, že pád raketoplánu bol predpovedaný už v biblii, konkrétne v Apokalypse podľa svätého Jána?
O týchto strašných a ešte strašnejších veciach sa veľa hovorí v knihe Apokalypsa, no aj tak nebolo cieľom jej autora, inšpirovaného Duchom Svätým, urobiť z tejto knihy strašiaka.
A v Apokalypse stretáme tak vznešené, povznášajúce a úžasné obrazy o víťazstve Božieho Baránka, že sotva sa ľudstvo ešte zmôže na triumfálnejšie spevy a hymny, čo unášajú nebo i zem.
Sú na nich Ján Krstiteľ a evanjelista Ján na Patmose zobrazený ako mladý muž, hoci musel byť starec, keď tam písal svoje Zjavenie apokalypsy. |
Profil: Katastrophe | Profil: Katastrophe |
DefinitionApokalipsa Eine Katastrophe, die Schäden und Zerstörung anrichtet. Sie kann entweder durch rücksichtsloses Verhalten der Menschen (z. B. Atomkrieg, Genozid, Terroranschlag, Zusammenbruch der Ökosysteme als Folge menschlicher Tätigkeit) oder durch ein Naturereignis (z. B. Einschlag eines Meteorits) verursacht werden. Als apokalipsa wird ein Horrorszenario der Zukunft oder ein grausames Erlebnis präsentiert. | Definitionapokalypsa Eine Katastrophe, die Schäden und Zerstörung anrichtet. Sie kann entweder durch rücksichtsloses Verhalten der Menschen (z. B. Atomkrieg, Genozid, Terroranschlag, Zusammenbruch der Ökosysteme als Folge menschlicher Tätigkeit) oder durch ein Naturereignis (z. B. Einschlag eines Meteorits) verursacht werden. Als Apokalypsa wird ein Horrorszenario der Zukunft oder ein grausames Erlebnis präsentiert. |
Konnotationen
| Konnotationen
|
Lexikalische RelationenSynonyme
| Lexikalische RelationenSynonyme
|
WortbildungenAdjektive
Adverbien
| WortbildungenSubstantive
Adjektive
Adverbien
|
Phraseme, KollokationenKollokationen
| Phraseme, KollokationenKollokationen
|
Belege
Celem Zofii Nałkowskiej („Medaliony”), Hanny Krall („Zdążyć przed Panem Bogiem”), Imre Kertesza („Los utracony”), Stevena Spielberga (Lista Schindlera”) nie było szokowanie rozmiarami zbrodni „drugiej apokalipsy”, wywołanie u odbiorcy psychicznego wstrząsu za pomocą przerażających obrazów, lecz przełamanie jego świadomości.
Dla wielu Ślązaków „czas apokalipsy” zaczął się właśnie w 1945 roku.....
Przywódca ten i jego współrządząca grupa niejako na próbę podjęła wcześniej masową akcję wytępienia kalekich i psychicznie chorych Niemców, przekonując każdego, kto miałby jeszcze jakieś wątpliwości, że hitleryzm, zarówno jako ideologia, jak i jako antysemicka Apokalipsa, nie ma nic wspólnego z chrześcijańską świadomością Europy, jest jej zaprzeczeniem.
I oto Tuwim wraca do kraju, w którym dokonała się apokalipsa i znikł z powierzchni ziemi trzymilionowy naród Żydów polskich, którego czuł się częścią. Apokalipsa żydów w wybranych przekazach literackich. Omów na wybranych przykładach.
U progu apokalipsy Gdyby druga wojna światowa trwała trzy, cztery miesiące dłużej, atomowa apokalipsa dotknęłaby pogranicze obecnych województw: wielkopolskiego i łódzkiego. Tam bowiem zamierzano wystrzelić kilka próbnych pocisków V-2 uzbrojonych w głowice jądrowe. Od lata 1944 roku mieszkańcy wiosek leżących w okolicach Błaszek w rejencji Litzmannstadt (Łódź) Kraju Warty przyzwyczaili się już do tajemniczych eksplozji.
Przeświadczenie o absolutnym bezpieczeństwie amerykańskiego supermocarstwa na jego terytorium okazało się złudne i tragiczne w skutkach! Może apokalipsa i szok, jakich doznała Ameryka, będą miały jakieś pozytywne - choć to słowo w tym momencie wydaje się niestosowne - skutki. Może tak dramatyczne doświadczenie aktów terroru i agresji, przemocy i gwałtu o niewyobrażalnej skali w sferze materialnej, duchowej, psychologicznej - choć po części
– To prawdziwa apokalipsa – tak serię zamachów terrorystycznych w USA skomentował metropolita katowicki abp Damian Zimoń. – Dramatycznie rozpoczyna się wiek XXI – stwierdził arcybiskup – Te wydarzenia to prawdziwa apokalipsa, to straszne przejawy cywilizacji śmierci. Diabeł, którego świat postępu, demokracji i wiedzy chciał – w jakimś sensie – pogrzebać, pokazał swą straszną twarz. Jesteśmy zatrwożeni. Lęk na nowo wraca do naszych serc na sposób globalny. Ale to jedna strona medalu. Świat martwi się globalnym ociepleniem, nie zwracając uwagi na inne zagrożenie, które może pojawić się nagle ze strony Słońca. Gdyby potwierdził się nakreślony przez niektórych naukowców scenariusz, czeka nasprawdziwa apokalipsa. Jest maj 2013 r. Stacje radiowe i telewizyjne nagle przerywają program i ogłaszają, że właśnie przed chwilą na Słońcu nastąpił potężny wybuch, którego skutki trudno przewidzieć. Po paru godzinach zaczyna brakować prądu. Stają pociągi, tramwaje, metro, unieruchomione zostają lotniska i dworce | Belege
Maximum, čo by sme v súčasnosti dokázali urobiť, je varovať samých seba pred blížiacou sa vesmírnou apokalypsou. Aj keď, ktovie; 2000 QW7 sme na oblohe spozorovali iba 6 dní pred jeho najtesnejším priblížením k našej planéte.
Do ich života kruto zasiahne ničivý dážď meteoritov, ktorý zmení ostrovný raj v spálenú púšť. Aladar sa spolu s rodinkou lemurov, ktorí apokalypsu prežili, pridáva k veľkému pestrému stádu putujúcich dinosaurov, ktorí sa, sužovaní smädom, hladom a prenasledovaní zlovestnými dravými karnotaurami, vydali hľadať nový domov v Krajine hniezdenia.
Sú tu tajní a sú tu nápisy v azbuke – odohráva sa teda príbeh v Srbsku? Trochu nádeje je cítiť z príchodu modrých baretov a domobrany. Ale nakoniec vypukne vojna. Múry sa zrútia a do zoo vtrhnú vojaci. Mesto horí, prichádza apokalypsa.
Zdá sa, že sme nepoučiteľní, a tak sa globálna ekologická apokalypsa postupne stáva neodvrátiteľnou realitou.
Hrozba terorizmu, rast cien ropy a zlata, obava z kolapsu dolára, cunami, hurikány, globálne otepľovanie, SARS, vtáčia chrípka a pod. nás denne presviedčajú, že sa hádam už ani neoplatí žiť a že apokalypsa blíži každý deň ...
Podpísanie mierovej dohody o obmedzenej palestínskej autonómii v okupovanom pásme Gaza a v meste Jericho na západnom brehu Jordánu, prevrat v Rusku a vojnová apokalypsa v bývalej Juhoslávii sa umiestnili na prvých troch miestach najdôležitejších udalostí v tomto roku v ankete novinárov zo 44 krajín, ktorú usporiadala americká agentúra Associated Press (AP).
Narodili sme sa po vojne, za nami boli najskôr hnedé a potom červené tábory, pod nami bol hladomor, nad našimi hlavami atómová apokalypsa a pred nami globálna deštrukcia planéty. |
Profil: hyperbolisch | Profil: hyperbolisch |
Definitionapokalipsahyperbolisch Hyperbolisch oder auch ironisch, scherzhaft über unangenehme Ereignisse, peinliche Erlebnisse, Debakel persönlicher Art, Niederlagen o. Ä., die eher in der subjektiven Wahrnehmung als vernichtend empfunden werden, während das Ereignis selbst keine besonders katastrophalen Folgen haben muss. | Definitionapokalypsahyberbolisch Hyperbolisch oder auch ironisch, scherzhaft über unangenehme Ereignisse, peinliche Erlebnisse, Debakel persönlicher Art, Niederlagen o. Ä., die eher in der subjektiven Wahrnehmung als vernichtend empfunden werden, während das Ereignis selbst keine besonders katastrophalen Folgen haben muss |
Konnotationen
| Konnotationen
|
Lexikalische RelationenSynonyme
| Lexikalische RelationenSynonyme
|
Wortbildungen
[Für dieses Profil wurden keine Derivate und Komposita gefunden.] | Wortbildungen[Für dieses Profil wurden keine Derivate und Komposita gefunden.] |
Phraseme, Kollokationen[Für dieses Profil wurden keine Phraseme oder Kollokationen gefunden.] | Phraseme, KollokationenKollokationen
|
Belege
Zdrowia! (Urodziny w dzień rozpoczęcia szkoły, pewnie macie mieszane uczucia xD) kundzia_14 wszystkiego najjj i tak na początek szkoły... wszystkim duuuużo szczęścia, bo pewnie się przyda czasowstrzymywaczka Sto lat w tym strasznym dniu. Z jednej strony urodziny, z drugiej apokalipsa (czyt. szkoła).
Choroba! Prawdziwy kryzys nadchodzi, gdy mężczyznę dopadnie choroba. Katar, ból gardła, osłabienie, czy zakwasy w mięśniach po treningu, to doskonały powód do narzekań. Ale gorączka to już Apokalipsa!
Już pan ma kłopoty z wypróżnianiem i ołówkowy stolec, jest tak? I nie czekając na odpowiedź, pośpieszył z konkluzją, wygłoszoną na stojąco przy niespodziewanym akompaniamencie jakiegoś samoczynnie włączającego się, kwilącego elektronicznego sygnału: - Pański wewnętrzny świat, panie Ireneuszu, stoi u progu apokalipsy!
Ptaszki, ptaszki, nie wiecie co to tatuś? Co one wam zrobiły? Siostro, proszę zabrać te dzieci. Ależ... Proszę nie dyskutować. Dzieci parami za mną. Idziemy. Odebrano im rodziców, biedne dzieci. Proszę za mną. Maks, nie znają pojęcia ojciec! Apokalipsa.
W istocie dokonany podział aż roi się od pułapek i znaków zapytania: czy neodadaistyczne enpaquetage, opakowanie, taką sobie zwyczajną, owiniętą w papier, obwiązaną sznurkiem i zalakowaną ośmioma pieczęciami (Apokalipsa, czy ki licho?) paczuszkę.
Polska młodzież przyszłością narodu? Apokalipsa! | Belege
Zdroje blízke americkej speváckej hviezde tvrdia, že Jackson je predpoveďou svojho úmrtia ešte na tento mesiac úplne posadnutý, dokonca vraj plánuje svoj veľkolepý pohreb. Jeho fanúšikovia sa však s apokalypsou odmietajú stotožniť a bláznivému veštcovi jednoducho neveria.
Snehová apokalypsa v USA: Američanov zachvátila krutá zima!
Hlavne že tam všetci máte letné gumy však? Sa zobuďte a otvorte oči, už dávno nie je august! Vyhovárať sa na cestárov, to vie každý, príďte bývať pod Tatry a uvidíte čo je snehová apokalypsa!
Vodná apokalypsa na Slovensku: Pri Bánovciach to vyzerá ako na pobreží rozbúreného mora!
O rok neskôr sa dokonca vytratil z futbalovej mapy Slovenska. Košická futbalová apokalypsa bola dokonaná. Záchranné laso však hodil Blažej Podolák, majiteľ klubu z Ličartoviec. Prebral pod svoje ochranné krídla košickú mládež a deklaroval, že v blízkom časovom horizonte je ochotný presťahovať druholigový klub z Ličartoviec do metropoly východu. |
EtymologieEin Internationalismus, aus dem Griechischen apokálypsis. Im Altpolnischen noch nicht belegt (vgl. Slownik staropolski, Band 1 A - C, Warszawa 1953-1955), im 16. Jh. als Apokalipsis (meistens Großschreibung) belegt, noch relativ selten (laut Slownik polszczyzny XVI w. Band 1 A - BANY, Wroclaw - Warszawa - Kraków, 1966, nur 15 mal gefunden - wohingegen antychryst in dem vergleichbaren Zeitraum 759 mal vorkommt). Im Lexikon latino-polonorum von Jan Maczynski (Königsberg, 1564): "apokalypsis, Latine revelatio - objawienie, zjawienie". | Etymologiegriech. apokálypsis – ‘Enthüllung, Offenbarung’. In den heutigen westslawischen Sprachen wird das Wort apokalypsa wie im Deutschen vom Titel des Buches „Offenbarung“ auf die in diesem Text beschriebenen Ereignisse übertragen. Der Name wird zunächst zum Begriff einer Textgattung; anschließend wird der Begriff allgemein und vom religiösen Kontext losgelöst als Synonym für Katastrophe, Unheil, Schrecknisse aller Art, insbesondere für Kriegsfolgen und Umweltkatastrophen gebraucht. |
Semantischer WandelDas SJPDor. (1958-1969) unterscheidet zunächst zwei Bedeutungen von apokalipsa: 1) ‘das letzte Buch des Neuen Testaments’ und 2) objawienie, wizja ‘Offenbarung, Vision eines katastrophalen Ereignisses’. Die erstgenannte Bedeutung des Lemmas als Titel der ‘Offenbarung des Johannes’ wurde mit der Zeit auf die ganze literarische Gattung erweitert. Dementsprechend findet man im SJPSzym (1992) neben den zwei genannten eine weitere Bedeutung – apokalipsa als thematisch bestimmte Gattung der Literatur. Die gleichen drei Bedeutungen führt auch das PWSP (1995-2005) an. Im Zuge der Bedeutungserweiterung wurde die Bedeutung von apokalipsa als Vision einer Katastrophe bzw. des Weltuntergangs auf authentische katastrophale Ereignisse erweitert. Im SWJP (1996) und im ISJP (2000) werden als apokalipsa Katastrophen und schreckliche Ereignisse von großem Ausmaß, die nicht unbedingt zum Weltende führen, bezeichnet. Der gegenwärtige Gebrauch der eschatologischen und der literarischen Bedeutungen von apokalipsa ist im Vergleich mit den anderen semantischen Profilen des vorliegenden Wörterbuchs (siehe Katastrophen- und hyperbolisches Profil) relativ selten. In der literarischen Bedeutung wird apokalipsa als Titel der Offenbarung des Johannes bzw. anderer Apokalypsen gebraucht. Die eschatologische Bedeutung wird in Texten mit einer Endzeitthematik, die sich auf den religiös verstandenen Weltuntergang beziehen, sichtbar. Deutlich umfassender ist der Gebrauch des Lemmas in der katastrophalen und der hyperbolischen Bedeutung. Apokalipsa und apokaliptyczny werden dabei im Zusammenhang mit schrecklichen, katastrophalen, unheimlichen, aber auch unangenehmen bis hin zu peinlichen Ereignissen synonym verwendet. Die religiös-biblische Bedeutung ist dabei nicht mehr sichtbar und manchen Sprechern wahrscheinlich nicht bewusst. Demnach kann apokalipsa sich zum einen auf den ‘Zweiten Weltkrieg’ (Katastrophenprofil) oder aber auf gesundheitliche Beschwerden wie Fieber (hyperbolisches Profil) beziehen (vgl. Belege in den entsprechenden Profilen). Apokalipsa ist ein beliebtes Motiv in der Populärkultur, vgl. Science-Fiction-Filme und Technomusik. | Semantischer WandelDas SSJ (1959-1968) geht von der Grundbedeutung der Offenbarung des Johannes aus und leitet metonymisch von diesem Text die darin enthaltene Bedeutung „etwas Unwirkliches, Phantastisches, Schreckliches“ ab. Das KSSJ (2003) geht von der Textgattung der Apokalypse aus (die ihm vorliegendem Wörterbuch dem literarischen Profil entspricht) und leitet davon ebenfalls die Unterbedeutung „Schreckensvision, Katastrophe“ ab. Als eigenständige Bedeutung wird daneben noch das letzte Buch des Neuen Testaments, die Offenbarung des Johannes, angegeben. Das SCS (2005) geht von der Bedeutung „literarische Gattung im Judentum und Christentum“, die auch die Offenbarung des Johannes „als einer dieser Apokalypsen“ umfasst, aus und führt die metonymische Bedeutung „etwas Schreckliches“ als eigene Bedeutung auf. Das SSSJ (2006-) führt drei Bedeutungen auf: die literarische, die eschatologische sowie die Bedeutung "Katastrophe". Die hyperbolische Bedeutung wird dagegen in keinem Wörterbuch aufgeführt. Im vorliegenden Wörterbuch SuP wurden für das Slowakische vier Profile ausgegliedert: ein eschatologisches, ein literarisches, ein Katastrophenprofil sowie ein hyperbolisches Profil. Die sich verschiebende Gewichtung der Explikation in den Wörterbüchern spricht dafür, dass die Bedeutung im Slowakischen nach und nach ausgebaut wurde. Der Schwerpunkt hat sich dabei im zeitgenössischen Sprachgebrauch von der religiösen Bedeutung zunehmend entfernt und allmählich in Richtung der Bedeutung „schreckliches Ereignis großen Ausmaßes“ bzw. in Richtung der subjektiven Wahrnehmung eines Ereignisses als furchtbar, vernichtend, peinlich usw. bewegt. Die religiöse und fachsprachlich-literarische Bedeutung spielen beim heutigen Wortgebrauch keine bedeutende Rolle mehr. Dennoch sind bei dem in den in Filmen und Medien häufig verwendeten Wort apokalypsa als Bezeichnung für eine bestimmtes filmisches und literarisches Genre Rückgriffe auf die biblische Symbolsprache häufig anzutreffen, wird doch apokalypsa klar mit Begriffen wie „Endzeit, Weltuntergang, Symbolismen, Unheimlichem und Geheimnisvollem“ assoziiert. Die Kleinschreibung des Namens spricht dafür, dass das Wort heutzutage überwiegend als Appellativum angesehen wird. |
SprichwörterNie można stworzyć świeckiej apokalipsy, gdyż jej istotą jest lęk przed nieznanym, przed Bogiem. Apokalipsa pozbawiona metafizyki zamienia się w paradę okrwawionych kostiumów. (Aleksander Małachowski) [wörtl. Man kann nicht eine säkulare Apokalypse erschaffen, denn einer Apokalypse unterliegt die Furcht vor dem Unbekannten, vor Gott. Eine, der Metaphysik beraubte Apokalypse mutiert zur Parade blutiger Kostüme.]/ ‘eine philosophische These; besagt, dass es eine Apokalypse ohne christlichen Kontext nicht geben kann’ | Sprichwörter[Es wurden keine Sprichwörter gefunden.] |
Kulturelle KontexteLiteratur
Film
Musik
Werbung
Sonstiges
| Kulturelle KontexteLiteratur
Film
Kunst
|
BibliographieDlugosz-Kurczabowa, Krystyna 1990: APOKALIPSA, in: dies., Apelatywizacja biblijnych nazw wlasnych w jezyku polskim, Wroclaw - Warszawa - Kraków, S. 22. Makuchowska, Marzena 2014: „Biblijna powódz, apokaliptyczne pozary – o srodkach hiperbolizacji skali katastrof w jezyku mediów“, in: Nagórko, A. (Hg.), Sprachliche Säkularisierung. Semantik und Pragmatik, Hildesheim - Zürich - New York, S. 175-188. Świderkówna, Anna 2009: „Apokalipsa Jezusa Chrystusa“, in: Świderkówna, A. (Hg.), Rozmowy o Biblii. Nowy Testament, Warszawa, S. 265-281. | Bibliographie
|
sacrum und profanumreligiöse lexik in der allgemeinsprache (deutsch-polnisch-slowakisch-tschechisch)
Copyright © Humboldt-Universität zu Berlin, 2009–2015
