DeutschPolnischSlowakischTschechischSprachvergleich
sacrum und profanum
religiöse lexik in der allgemeinsprache (deutsch-polnisch-slowakisch-tschechisch)
Polnisch: spowiadać się
Slowakisch: spovedať sa

Polysemie

  1. religiös: ‘vor dem Priester seine Sünden bekennen’
  2. Bekenntnisprofil: ‘über seine Sorgen, Gefühle u.ä. sprechen’
  3. Geständnisprofil: ‘etw. unter Zwang gestehen’

Polysemie

  1. religiös: ‘vor dem Priester seine Sünden bekennen’
  2. Bekenntnisprofil: ‘über etw. Persönliches sprechen’
  3. Geständnisprofil: ‘etw. unter Zwang gestehen’

Profil: religiös

Profil: religiös

Definition

spowiadać się

Eigene Sünden ausdrücklich eingestehen, bereuen und Gott um Vergebung bitten. In der katholischen Kirche wird die Beichte als Sakrament anerkannt.
Die Beichte findet zumeist in der Kirche, z. T. während der Messe, statt. Dabei sitzt der Priester in einem Beichtstuhl, der Beichtende kniet an seiner Seite. Der Gläubige bekennt vor dem Priester seine Sünden, der Priester spricht ihn im Namen Gottes nach der Festsetzung einer angemessenen Buße von seinen Sünden los.

Quasi-Reflexivum, kein Passiv möglich

spowiadać się <komuś> <z czegoś>
spowiadać się <komuś>, _że
spowiadać się <u kogoś>

Definition

spovedať sa

Eigene Sünden ausdrücklich eingestehen, bereuen und Gott um Vergebung bitten. In der katholischen Kirche wird die Beichte als Sakrament anerkannt.
Die Beichte findet zumeist in der Kirche, z. T. während der Messe, statt. Dabei sitzt der Priester in einem Beichtstuhl, der Beichtende kniet an seiner Seite. Der Gläubige bekennt vor dem Priester seine Sünden, der Priester spricht ihn im Namen Gottes nach der Festsetzung einer angemessenen Buße von seinen Sünden los.

Quasi-Reflexivum, kein Passiv möglich.

<z niečoho> sa <niekomu> spovedať

Konnotationen

  • erleichternd
  • unangenehm
  • Gewissen, Gewissenserforschung, Gewissensspiegel
  • schlechte und verwerfliche Taten bekennen
  • Gespräch zu zweit
  • leise sprechen
  • geistige Vorbereitung auf christliche Feiertage wie Ostern oder Weihnachten
  • Beichtgeheimnis

Konnotationen

  • erleichternd
  • unangenehm, peinlich
  • Gewissen, Gewissenserforschung, Gewissensspiegel
  • schlechte und verwerfliche Taten bekennen
  • Gespräch zu zweit
  • leise sprechen
  • geistige Vorbereitung auf christliche Feiertage wie Ostern oder Weihnachten
  • Beichtgeheimnis

Lexikalische Relationen

Synonyme

  • być u/ na spowiedzi ‘bei der Beichte sein’
  • odbyć spowiedź [wörtl. die Beichte absolvieren, durchlaufen]/ ‘beichten’
  • pojednać się z Bogiem ‘sich mit Gott versöhnen’
  • przystąpić do spowiedzi ‘zur Beichte gehen’
  • uczestniczyć w spowiedzi ‘an der Beichte teilnehmen’
  • wyznawać (swoje) grzechy ‘seine Sünden bekennen’

Lexikalische Relationen

Synonyme

  • prijať sviatosť zmierenia ‘Bußsakrament empfangen’
  • bol/ bola na spovedi [wörtl. er/ sie war zur Beichte]/ ‘er/ sie hat gebeichtet’

Wortbildungen

Substantive

  • spowiedź1 ‘Beichte’
  • spowiadający się ‘jmd., der die Beichte ablegt’
  • spowiednik ‘Beichtvater’
  • spowiadanie się1 ‘Beichten’, vgl. regularne spowiadanie się ‘regelmäßiges Beichten’
  • spowiednicaselten ‘Beichtstuhl’   

Verben

  • spowiadać1 ‘jmdm. die Beichte abnehmen’
  • wyspowiadać ‘jmdm. die Beichte abnehmen’
  • wyspowiadać się ‘beichten’

Adjektive

  • spowiedni ‘im protestantischen Diskurs gebrauchtes Adjektiv zu spowiedź (z. B. praktyka spowiednia, modlitwa spowiednia)’
  • spowiedniczy ‘in Relation zu spowiedź bzw. spowiednik stehend’

Adverbien

  • spowiedniczo ‘in Relation zu spowiedź stehend’

Wortbildungen

Substantive

  • spoveď1 ‘Beichte’, synonym zu sviatosť zmierenia ‘Sakrament der Versöhnung’, vgl. svätá spoveď  ‘heilige Beichte’
  • spovedanie ‘das Beichten, auch: Beichtgelegenheit’ (Verbalsubstantiv, drückt die Handlung des Beichtens aus im Gegensatz zum allgemeinen Konzept spoveď )
  • spovednica ‘Beichtstuhl’
  • spovedník ‘Beichtvater’

Verben

  • spovedať1 ‘die Beichte abnehmen’
  • vyspovedať1 ‘die Beichte abnehmen’ vgl. Kňaz vyspovedal na smrteľnej posteli svojho otca. ‘Der Priester nahm seinem Vater auf dem Totenbett die Beichte ab.’
  • vyspovedať sa1 ‘beichten’

Adjektive

  • spovedný ‘in Relation zu spoveď (religiöses Profil) stehend. Beicht-’, vgl. spovedné tajomstvo ‘Beichtgeheimnis’

Phraseme, Kollokationen

Kollokationen

  • spowiadać się indywidualnie
  • spowiadać się na Wielkanoc
  • spowiadać się szczerze
  • spowiadać się ustnie
  • tajemnica spowiedzi

Phraseme, Kollokationen

Kollokationen

  • spovedať sa kňazovi z hriechov
  • vyspovedať sa knažovi
  • spovedať sa z negatívnych a nemravných citov
  • spovedať sa z hriechu/ hriechov

Belege

Pamiętała, że śniły jej się jakieś paskudztwa. Ale spowiadać się z rojeń sennych? To byłaby przesada, nawet dla takiej gorliwej katoliczki jak ona.
Miłoszewski, Zygmunt, Domofon, 2005

Nikt nie lubi spowiadać się u niego. – Policjant się roześmiał. – A skuteczny, bo pomógł załatwić materiały budowlane dla parafii, zbudował przedszkole, zorganizował zbiórkę odzieży dla ubogich.
Konatkowski, Tomasz, Przystanek Śmierć, 2007

- Zmusiłaś mnie dziś do gniewu. Spowiadać się z tego będę: była jedna taka chwila, że zapragnąłem twojej śmierci.
Kuncewiczowa, Maria, Cudzoziemka, 1995

Wg. Kościoła:
-sex przed ślubem obojętnie w jakiej postaci = grzech ciężki (śmiertelny) skazujący na wieczne potępienie
-masturbacja, petting, oral, itd. = grzech ciężki
-sex po ślubie, w celu innym niż „robienie dzieci” (czyli dla przyjemności) =grzech ciężki
-sex + antykoncepcja = grzech ciężki
a teraz wg. mnie:
mało kto się spowiada z takich rzeczy...
jeżeli ktoś jest wierzący, to przecież Bóg nas będzie sądził, nie Kościół...
www.forumowisko.pl

Popularność zyskał wśród pielgrzymów, którzy przybywali do San Giovanni Rotondo, aby spowiadać się u charyzmatycznego zakonnika, który nawet po kilkanaście godzin dziennie spędzał w konfesjonale.
Dziennik Polski, 2008-09-22

Betanki z Kazimierza nie pogodziły się z decyzją papieża i rok temu zabarykadowały się w siedzibie zgromadzenia. Przestały chodzić na msze, spowiadać się, przyjmować komunię. Nie przyjęły swojego przełożonego, metropolity lubelskiego abp. Józefa Życińskiego, zamknęły bramy przed księdzem z kolędą.
Super Express, 2006

Czy zna Pani osoby, które spowiadały się u Ojca Pio?
Rafał Szymkowiak, Głos Ojca Pio, 2001

Nie kłamaliśmy, powiedzieliśmy prawdę, a On nas tak potraktował jak byśmy kogoś zabili, może i gorzej bo nawet mordercy dostają rozgrzeszenie, to co może nie mieliśmy brać ślubu przeez zdewociałego księżulka? A spowiadam się przed bogiem a nie przed księdzem! I nie chrzań mi tu że Nasza spowiedz i tak jest nie ważna i że żyjemy w grzechu! Bo jego
m obowiązkiem było dać Nam rozgrzeszenie.
www.forumowisko.pl

i dlatego musimy dbać o profilaktykę – mówili lekarze. Pacjenci przychodzący po poradę otrzymywali przykłady diet, które im zalecano. Większość wychodzących od lekarza, była przekonana, że będzie ją stosować. Ale dr Andrzej Masiakowski nie jest optymistą: – Wiele ludzi chodzi do kościoła, spowiada się i grzeszy dalej... Tak samo jest z dietą, ludzie bardzo chcą się poprawić, ale im to nie wychodzi. Zmiany w sposobie odżywiania Polaków nie są możliwe natychmiast. Na pewno czeka nas praca przez wiele lat. – mówi. Ale są też optymistyczne
Gazeta Poznańska, 2005-06-06

Belege

Tvrdá maďarizácia na Slovensku sa nedeje už len na školách a úradoch, ale aj v kostoloch a cirkvi. Vyhlásil to na dnešnej tlačovej besede predseda SNS Ján Slota. Svedčia o tom nielen skúsenosti – napríklad členky SNS, ktorá sa bola vyspovedať v jednom trebišovskom kostole, ale najmä porovnanie percentuálneho podielu maďarskej menšiny a percentuálneho podielu používania bohoslužobného jazyka. Počas spovede sa maďarskí kňazi pýtajú, akú školu navštevujú deti alebo vnuci.
 www.sns.sk/clanky/slota-madarizuje-sa-uz-aj-v-cirkvi-a-kostoloch [08.05.2012]

Hoci pred štyrmi rokmi oficiálne prestúpil na katolicizmus, zaopatril ho sviatosťami miestny pravoslávny kňaz. V predtuche blízkej smrti sa Solovjov vyspovedal a prijal sviatosť oltárnu. Potom sa ustavične modlil za židovský národ a po hebrejsky odriekal žalmy.
Literárny týždenník., 2000, č. 22

Priezvisko Pobožná s ňou celkom korešponduje, keďže rada chodí do kostolov. Na spovedi ju však príliš často neuvidíte. Keďže vraj hriechy sú jej cudzie, spovedala sa dokopy len trikrát.
Východoslovenské noviny, 2003

Profil: Bekenntnis

Profil: Bekenntnis

Definition

spowiadać się 

Im vertraulichen Gespräch über persönliche Gefühle und Erlebnisse, meist Peinliches oder Tabuisiertes, sprechen. Im Unterschied zur religiösen Bedeutung fehlt das Element der Vergebung. Findet sich oft in publizistischen Texten als Synonym zu powiedzieć, informować, przyznawać (vgl. syn premiera spowiada się w „GW”).

Quasi-Reflexivum, kein Passiv möglich

spowiadać się <komuś> z <czegoś>
spowiadać się <komuś>, _że

Definition

spoved sa

Im vertraulichen Gespräch über persönliche Gefühle und Erlebnisse, meist Peinliches oder Tabuisiertes, sprechen. Im Unterschied zur religiösen Bedeutung fehlt das Element der Vergebung. Findet sich oft in publizistischen Texten als Synonym zu: povedať ‘sagen’, upovedomiť ‘berichten’, pripustiť, priznať ‘zugeben’.

(Quasi-)Reflexivum; kein Passiv möglich

<z niečoho> sa <niekomu> spovedať, <z niečoho> sa <niekomu> vyspovedať

Konnotationen

  • aufrichtig, emotional
  • enthüllend, skandalös
  • über Emotionen, intime Erfahrungen sprechen

Konnotationen

  • aufrichtig, emotional
  • enthüllend, skandalös, ausführlich
  • über Emotionen, intime Erfahrungen sprechen
  • Scham, Zwang

Lexikalische Relationen

Synonyme

  • przyznawać się1 ‘eingestehen’
  • ujawniać ‘verraten, preisgeben’
  • wywnętrzać sięumgangssprachlich ‘sich anvertrauen, sein Herz ausschütten’
  • wyjawiaćoffenbaren, enthüllen’
  • wyznawać1 ‘bekennen
  • zwierzać się ‘sich anvertrauen, sein Herz ausschütten’

Opposita

  • milczeć ‘schweigen’

Lexikalische Relationen

Synonyme

  • dôverne prezradiť ‘vertraulich preisgeben’
  • odhaliť/ obnažiť ‘enthüllen’
  • od(o)krývať/ od(o)kryť svoje vnútro [wörtl. sein Inneres entblößen]/ ‘sein Innerstes preisgeben’
  • priznať1 ‘zugeben’
  • zdôveriť sa ‘anvertrauen’
  • zverovať sa/ zveriť sa ‘sich anvertrauen’

Opposita

  • utajiť/ utajovať ‘verheimlichen’
  • zahaliť ‘vebergen’
  • zapierať ‘leugnen’

Wortbildungen

Substantive

  • spowiedź2 ‘Beichte’

  • spowiadanie się2 ‘Beichten’, vgl. publiczne spowiadanie się ‘öffentliches Beichten’

     

Wortbildungen

Substantive

  • spoveď2 [wörtl. Beichte]/ ‘Aussprache’, vgl. verejná spoveď ‘öffentliche Beichte’, intimná spoveď ‘intime Beichte’, úprimná spoveď ‘aufrichtige Beichte, auch so etwas wie eine aufrichtiges künstlerisches Credo, eine authentisch gemeinte oder als solche dargestellte Offenlegung in künstlerischer Verfremdung durch Texte, Musik, Bilder u. ä.’

Verben

  • vyspovedať2 ‘die Beichte abnehmen’ Veľa žien som vyspovedala na tému menštruácie. ‘Vielen Frauen habe ich in Bezug auf ihre Menstruation die Beichte abgenommen.’
  • vyspovedať sa2 ‘beichten’

Phraseme, Kollokationen

Kollokationen

  • spowiadać się z kłopotów
  • spowiadać się z trosk
  • spowiadać się z zmartwień

Phraseme, Kollokationen

Kollokationen

  • spovedať sa zo svojich problémov
  • spovedať sa z intímnych vecí
  • spovedať sa psychiatričke

Belege

Ojciec Maciej Zięba, słynny dominikanin, który kieruje Europejskim Centrum Solidarności, spowiada się „Super Expressowi”. Wczoraj ujawnił nam, że kilka lat temu zachorował na depresję i próbował z niej wyjść, pijąc alkohol. Dziś opowiada nam, jak to się stało, że jako przystojny młodzieniec poświęcił miłość do kobiety dla służby Kościołowi i Bogu.
http://www.se.pl/wydarzenia/kraj/o-maciej-zieba-zostawiem-dziewczyne-dla-boga_153828.html [29.04.2011]

Honoratka chce zostać koszykarką lub aktorką, a Piotruś ma zamiar naprawiać samochody. Dzieci pytały premiera. -Czy chciało się mu chodzić do szkoły ? Czy lubił czytać ? Czy grał w koszykówkę ? Czy będzie premierem? - Muszę się przyznać - spowiadał się premier i uczciwie patrzył dzieciom w oczy - przez pierwsze trzy lata byłem niegrzeczny, sprawiałem kłopoty, potem mi przeszło. Czytać lubiłem, od czwartej klasy dużo czytałem. W koszykówkę też grałem, wybiłem palec, do dzisiaj mam uraz,
Gazeta Krakowska, 2003-09-09

Wyznaję, że pod naciskiem silniejszych ode mnie faktów i tendencji skomputeryzowałem się, ufaksowałem, zmodemowałem i mam już niestety kędyś umieszczoną skrzynkę dla poczty elektronicznej” - spowiada się Lem w najnowszej książce, kolejnym po „Tajemnicy chińskiego pokoju” zbiorze tekstów pisanych dla polskiej edycji „PC Magazine”.
Gazeta Wyborcza, 1999-04-03

Jarek robi to, co każdy polityk robiłby na jego miejscu - wypracowuje jak najdogodniejszą pozycję przed głosowaniem budżetu i prowadzi rokowania w sprawie zawarcia koalicji i tworzenia rządu większościowego. I to jest działanie odpowiedzialne i propaństwowe. Oczywiście, nie spowiada się ze wszystkiego dziennikarzom, podobnie jak potencjalni koalicjanci, którzy dbają o medialne nagłośnienie swych racji i przemilczają to, co dla nich niewygodne. Oraz opozycja, która ex definitione szuka dziury w całym, potępia w czambuł, odwala Rejtana, podstawia nogi i ciągnie za koszulkę.
"Jakubek"; Castillon, Po spotkaniu w Falentach, pl.soc.polityka

Naraz nadjedzie ku nam taksa, zdaje mi się, że w tejże widzę pewnego znajomego urzędnika z gestapo, który był raz u kolegi u góry i obaj wypijając butlę koniaku rozpoczęli mi się uskarżać i spowiadać.
K.,R., Policja w niezgodzie z gestapo, 2002

Jest biedny i niepiśmienny, a jego ukochana - zamożna i wykształcona, ale trzęsienie ziemi zniszczyło jej bogactwo i zabiło jej rodziców przeciwnych ich związkowi. Problem jednak w tym, że dziewczyna też go nie chce, choć chłopak przekonuje ją na różne sposoby, wprost spowiada się przed nią ze swych uczuć i dobrych chęci. Ostatni fragment tego filmu: oglądamy z wysoka dwie maleńkie sylwetki idące po zboczu, czekając, czy się połączą w marszu, czy też rozejdą - to chyba najwspanialsza scena tegorocznego festiwalu. Powiedzie się za to bohaterowi słowackiego "
Gazeta Wyborcza, 1995-10-20

 

 

 

 



 

Belege

Blog: Možno to je pravda, ale ja to nevidím tak, že som alkoholik… to nie… len som si všimol, že pijem troška a nikdy predtým som nepil… A spovedať sa psychiatričke… ja neviem to mi príde ako mladému také divné akokeby…
http://www.porada.sk/t132035-p4-prosim-pomozte-mi-dostat-sa-z-depresie.html [09.04.2011]

mam chut to rovno cele zabalit a ist sa niekam opit, saakra… :(
budem mat teraz cely pokazeny vikend (minimalne), a to som chcel s tou pripravovanou keskou akurat teraz konecne pohnut, ked uz je pocasie k svetu… :(
jajaaaj, to som si ale dal, do pekla so mnou spovedat sa luciferovi a prosit o odpustenie… :(
no jo…
http://www.geocaching.sk/geocache-detail.php?theme=6388 [09.04.2011]

Júlia Benická sa vyspovedala nad jeho telom zo všetkých svojich pocitov a išla pokosiť trávnik. Téma: myslenie a osudy dvoch ľudí ku koncu ich života, ukazuje manželstvo bez lásky Idea: v živote s človekom, s ktorým nás nespája láska, nemôžeme nájsť šťastie a spokojnosť.
http://www.referaty.sk [09.04.2011]

Profil: Geständnis

Profil: Geständnis

Definition

spowiadać się

Gestehen, erklären, warum man etwas getan oder gesagt hat, was einem vorgeworfen wird, bzw. was als rechtliches Urteil auf jemandem lastet. Oft ohne konkrete Vorwürfe jemandem Rede und Antwort stehen oder von jemandem aufdringlich (oft über Privates) ausgefragt werden. Diese Eingeständnisse erfolgen selten freiwillig, meist unter öffentlichem Druck oder emotionaler Manipulation. Im Unterschied zu spowiadać się (religiöses Profil) und spowiadać się (Bekenntnisprofil) fehlt in der Regel das Moment der Erleichterung nach dem erfolgten Geständnis.

Quasi-Reflexivum, kein Passiv möglich

spowiadać się <komuś/ przed kimś> <z czegoś>

Definition

spoved sa

Gestehen, erklären, warum man etwas getan oder gesagt hat, was einem vorgeworfen wird, bzw. was als rechtliches Urteil auf jemandem lastet. Dieses Eingeständnis erfolgt selten freiwillig, meist unter öffentlichem Druck. Das Ritual der tatsächlichen oder vorgespielten Reue fehlt zwar in der Regel nicht, im Unterschied zum religiösen und zum Bekenntnisprofil fehlt aber in der Regel das Moment der Erleichterung nach dem erfolgten Geständnis.
Das Verb spovedať sa (Geständnisprofil) ist in der Allgemeinsprache, vorzugsweise in der Publizistik gebräuchlich. In der Rechtssprache heißt das Vertreten des Angeklagten vor Gericht obhajoba, obhajovať ‘Verteidigung, verteidigen’, die Aussage des Angeklagten wird als poveď, vypovedať ‘Aussage, aussagen’ bezeichnet. Es ist zu vermuten, dass es im Falle dieses Profils um eine semantische Kontaminierung von Wörtern spovedať sa ‘beichten’, zodpovedať sa ‘sich verantworten’ und vypovedať ‘aussagen’ geht, zumal alle über dieselbe lexikalische Wurzel verfügen: povedať ‘sprechen, erzählen’.

<pred niekým> sa <niekomu> spovedať, <pred niekým> sa <niekomu> vyspovedať

Konnotationen

  • über Versagen, Betrug, Straftat, Verdächtiges sprechen
  • vor einer Autorität, vor Gericht
  • erzwungen, der Sprecher wird angegriffen, handelt in Abwehr

Konnotationen

  • über Versagen, Betrug, Straftat, Verdächtiges sprechen
  • vor einer Autorität, vor Gericht
  • erzwungen, der Sprecher wird angegriffen, handelt in Abwehr

Lexikalische Relationen

Synonyme

  • przyznawać się2 ‘eingestehen’
  • tłumaczyć się ‘sich erklären’
  • usprawiedliwiać się ‘sich rechtfertigen’
  • wyjaśniać ‘aufklären, klarstellen’
  • wyznawać2gestehen
  • zeznawać ‘aussagen’

Lexikalische Relationen

Synonyme

  • obhajovať sa ‘sich rechtfertigen, sich verteidigen’
  • priznať2 ‘zugeben’
  • vysvetľovať dôvody ‘Beweggründe erklären’
  • zodpovedať sa ‘sich verantworten’

Wortbildungen

Substantive

  • spowiedź3 ‘Beichte’
  • spowiadanie się3 ‘Beichten’, vgl. ciągłe spowiadanie się rodzicom ‘das ewige Beichten vor den Eltern’

Verben

  • spowiadać2 ‘ausfragen, aushorchen’

Wortbildungen

Substantive

  • spoveď3 [wörtl. Beichte]/ ‘Eingeständnis eigener Stellungnahmen’

Verben

  • spovedaťokkasionell ‘beichten’ vgl. A či si ty farár, že sa ti mám spovedať? ‘Bist Du denn Pfarrer, dass ich Dir das beichten muss?’
  • spovedať2 ‘ausfragen’, vgl. Otec spovedá syna. ‘Der Vater fragt den Sohn aus.’

Phraseme, Kollokationen

Kollokationen

  • spowiadać się przed sądem
  • spowiadać się z każdego kroku

Phraseme, Kollokationen

Kollokationen

  • spovedať sa pred ľuďmi
  • spovedať sa pred narodom
  • spovedať sa verejnosti
  • spovedať sa zo svojej činnosti

Belege

Już chyba wystarczająco jest chore, że dorosła osoba musi się spowiadać rodzicom z tego, co robi. A teraz się jeszcze okazuje, że spowiadać się trzeba przed najwyższą komisją.
Miłoszewski, Zygmunt, Domofon, 2005

Po śmierci ojca ciągle mnie pilnowała. Nawet jak studiowałem, to musiałem spowiadać się z każdej godziny.
Grych, Paulina, Schiza, 2008

Zazdrosny był o wszystko. Musiała się spowiadać z każdej minuty spędzonej bez niego i błagać, by pozwolił jej iść do rodziców lub na badania kontrolne z dzieckiem.
Grych, Paulina, Schiza, 2008

Wszyscy myśleliśmy, a niektórzy nadal tak myślą, że jednak byłeś na tej wycieczce. – Czy ja zawsze muszę się ze wszystkiego spowiadać? Co jest? Przecież to moja kwestia. To mnie rodzice nieustannie nadzorują.
Dunin, Kinga, Obciach, 1999

Robi się zazdrosny o każdą osobę i każdą rzecz, której poświęcasz czas poza nim, lub każe ci się spowiadać z każdego kroku.
Cosmopolitan nr 10, 2000

Starosta lipnowski nie ma zamiaru spowiadać się przed żadnymi komisjami, przewodniczącym Rady Powiatu ani dziennikarzami, gdzie wiodą trasy jego podróży służbowym samochodem - piszą kujawsko-pomorskie „Nowości”. „Część moich zajęć, obowiązków i spotkań okrytych jest tajemnicą i nie mogą na to istnieć jawne dokumenty” - twierdzi starosta.
Dziennik Polski, 2001-12-01

- Dariusz Szymczycha, minister z Kancelarii Prezydenta RP, twierdzi, że w ogóle działaniem niekonstytucyjnym byłoby postawienie prezydenta przed komisją śledczą, gdyż nie może on „spowiadać się przed jakimkolwiek organem Sejmu.
- Przede wszystkim winien „spowiadać się” przed takim organem Sejmu, jakim jest Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej. Z taką sytuacją moglibyśmy mieć do czynienia, gdyby Zgromadzenie Narodowe (czyli połączone izby Sejmu i Senatu) miało go oskarżyć przed Trybunałem Stanu za naruszenie konstytucji czy popełnienie przestępstwa pospolitego.
Dziennik Polski, 2003-11-07

Duchowny przez ponad dwa lata sypiał z nastolatką na takie sposoby, jakie można zobaczyć tylko w Kamasutrze. Nie przewidział jednak, że ta grzeszna miłość wyjdzie na jaw. Teraz spowiada się przed sądem w Nowym Targu. Grozi mu 12 lat więzienia - ujawnia „Super Express”.
Usenet -- pl.soc.polityka [2006-03-04]

Urzędnicy mają bardzo trudne warunki pracy. Niemal w każdym pokoju siedzi ich po kilku. O spokojnym załatwianiu spraw nie można nawet myśleć. Trudno też zachować tajemnicę skarbową, gdy interesant musi przed urzędnikiem „spowiadać się ze swoich dochodów.
Dziennik Polski, 2000-10-03

Jak wytargowałem 7 miliardów dolarów - mówi Krzysztof KROWACKI, który wynegocjował redukcję polskiego zadłużenia w bankach Klubu Londyńskiego.
- Nie słyszałem, żeby jakaś partia wtrącała się w Pana negocjacje z bankami. Miał Pan komfortowe warunki. Nie musiał Pan co kwartał w Sejmie spowiadać się z wyników rozmów. Jak to się stało? Czy było jakieś porozumienie?
Gazeta Wyborcza, 1994-09-08

Na szczęście komisje przyjęły wczoraj - i będą rekomendować Sejmowi do przegłosowania - poprawkę zwiększającą dość znacznie „majątkowy pułap” dla tych osób, które nie będą musiały spowiadać się fiskusowi.
Gazeta Wyborcza, 1997-07-29

Sytuacja „Andropolu”, zakładu, w którym pracuje 1,2 tys. osób, była omawiana na ostatniej sesji Rady Miejskiej. Przed radnymi „spowiadali się” szefowie tej firmy.
Dziennik Polski, 2006-04-03

Pan poseł Bugaj proponował, żeby się spowiadać, czy się miało legitymację czy nie.
Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 19.03.1993, 1 kadencja, 40 posiedzenie, 2 dzień

Belege

„Skutočnosť je taká, že medzi nami a novinármi sa odohráva nerovný boj, ale k žiadnej víchrici u Kramárovcov nedošlo a ani nedôjde, lebo je to celé nezmysel! Dvakrát do týždňa chodím z nakrúcania Letiska z Prahy domov, a potom, ja nie som politik, aby som bol povinný spovedať sa, čo robím, kde chodím a s kým. Nič som neukradol, nikomu som neublížil…“
www.slovenka.sk/index.php?id=blog&no=2795 [21.01.2010]

„Priznávam, že som vtedy nereagovala správne. Na druhej strane si myslím, že spovedať sa môžem len svojej mame a blízkym,“ vysvetľovala klamstvo Erbová. Tá napriek tomu, že jej milenec prisahal svojej manželke, že sa na ňu už nepozrie, dúfa, že kvôli nej opustí rodinu.
http://sport.cas.sk/clanok/147655/modelka-erbova-poziadala-o-rozvod-prejde-od-hokejistu-k-futbalistovi.html [21.01.2010]

Prečo by mesto malo komunikovať s médiami, keď o ich činnosti budú občania aj tak informovaní. Verejné inštitúcie hospodária s verejnými peniazmi, majú povinnosť „spovedať sa“ zo svojej činnosti.
http://www.docstoc.com/docs/21364123/Region%EF%BF%BDlny-marketing [09.04.2011]

Načo je taký parazit vôbec na svete? Co oni robia? Ked STV má svoj manažment, zodpovedať má sama za seba a nie ešte spovedať sa Rade, ktorá má členov takých, že saveci vôbec nerozumejú a zarábajú veľké peniaze.
http://www.ta3.com/sk/reportaze/148528_s-niznansky-obvinil-clenov-rady-stv-z-uniku-informacii [24.03.2010]

Na predsedu predstavenstva R. F. Development Tomáša Húsenicu sme sa obrátili s otázkou, prečo firma nevyužila exkluzívne prednostné právo na nehnuteľnosti. Bolo by to logické, veď do nej vstúpili silní developéri. Prečo stavajú „zdravotníci“? Pán Húsenica najskôr súhlasil s osobným stretnutím, ale v deň stretnutia si to rozmyslel a vec uzavrel s tým, že firma je súkromná a nemá žiaden dôvod vyjadrovať sa k svojej činnosti a spovedať sa verejnosti.
http://plus7dni.pluska.sk/plus7dni/vsimli-sme-si/na-hrane-zakona.html, 09.04.2011

Muž sa bude spovedať za prívesok s hákovým krížom.
http://dnes.atlas.sk/slovensko/157431/muz-sa-bude-spovedat-za-privesok-s-hakovym-krizom [09.04.2011]

Víza? Čítal som tu z jedného príspevku že hlupákov tam nechcú, a kolkých dalších tam nechcú, nevie. Prem ňa za mňa nech si tie víza nechaju. Kto vie ako to bolo 11 septembra a aby niekto moju osobu srovnával s teroristom? Pekne dakujem. Spovedat sa, je pre mňa nedôstojné. Oni maju cestu na Sk bez víz. A nemusia sa nikomu spovedať. hlupák...
http://aktualne.centrum.sk/zahranicie/europa/forum.phtml?id=1167329&op=text&showall=true [09.04.2011]

Spovedanie sa SMK je šialenstvo a nezmysel
Komentátor denníka SME Peter Schutz hodnotí nápad SNS, aby sa poslanci Strany maďarskej koalície spovedali v parlamente za účasť na rokovaní Fóra poslancov Karpatskej kotliny v Budapešti.
http://www.dnik.sk/videokomentar-spovedanie-sa-smk-je-sialenstvo-a-nezmysel [09.04.2011]

Predovsetkym si uvedom, ze Kuzminovej medaily su hlavne jej osobny uspech – ma talent a odmakala si to. Ty si ju netrenoval ani nevodil za ruku, takze ti nic nedlzi. Ak ti nevonaju jej uspechy alebo ti nebodaj vadia, nehlas sa k nim – nikto z toho nebude zroneny. Nie je nikoho povinnost vnucovat ti vlastnu zlatu medailu a spovedat sa ti z toho, ci je spravny hejslovak.
http://sport.aktuality.sk/diskusia/90301/pribeh-anastasie-kuzminovej-bolest-operacia-zlato-a-striebro [17.02.2010]

Etymologie

Präfixverb mit dem Präfix s- von powiedzieć ‘etwas sagen, etwas mit Worten ausdrücken’.

Etymologie

Enter your text here.

Semantischer Wandel

In den Bedeutungswörterbüchern des Polnischen werden i.d.R. zwei Bedeutungen des reflexiven Verbs spowiadać się ‘beichten’ aufgeführt. Es werden eine religiöse Bedeutung, vgl. wyznawać grzechy spowiednikowi ‘vor dem Beichtvater eigene Sünden bekennen’ und eine metaphorische Bedeutung opowiadać w zaufaniu o swoich sprawach osobistych lub mówić, najczęściej pod przymusem, o czymś, co wolałoby się ukryć ‘im vertraulichen Gespräch über Persönliches sprechen, oder unter Zwang etwas preisgeben, was man lieber verschweigen möchte’ unterschieden, vgl. SJPDor. (1958-1969), ISJP (2000), PSJP (1995-2005). Im PSJP (1995-2005) werden zudem explizit Aussagen vor Gericht mit dem Qualifikator przestępczy‘in Bezug auf Verbrechen’ sowie Aussagen vor Vorgesetzten mit dem Qualifikator środowiskowyin Bezug auf ein bestimmtes Milieu bzw. Umfeld, z.B.: Schule, Betrieb, usw.’ ausgegliedert.

Im SuP werden die metaphorischen Bedeutungen in zwei Profile unterteilt, die je nach Art, in der der Sprecher seine Aussagen vornimmt, voneinander unterschieden werden. Das Bekenntnisprofil bezieht sich auf freiwillige Aussagen und wird im Sprachgebrauch häufigdurch Synonyme wie zwierzać się ‘sich anvertrauen’ oder wyjawiać ‘enthüllen, offenbaren’ wiedergegeben, während das Geständnisprofil alle unter Zwang getätigten Aussagen umfasst. Einige Bedeutungsäquivalente wie przyznawać się ‘eingestehen’, wyznawać ‘gestehen’, ujawniać ‘verraten, preisgeben’ kommen in beiden Profilen vor.
Im gegenwärtigen Sprachgebrauch kommen das religiöse Profil und das Geständnisprofil am häufigsten vor. Beim religiösen Profil handelt es sich um Texte, die sich auf die christlichen Glaubenspraktiken beziehen. Das Anwendungsspektrum der unfreiwilligen Aussagen im Geständnisprofil ist sehr breit und reicht von der privaten Sphärespowiadać się rodzicom ‘vor den Eltern beichten’, über die Offenlegung der Einkünfte beim Finanzamt spowiadać się fiskusowi bis hin zu Äußerungen vor Gericht spowiadać się przed sądem (vgl. Belege im Geständnisprofil). Die häufige Anwendung des Lemmas im Geständnisprofil bestätigt die Tatsache, dass die Bedeutung des Verbs spowiadać ‘jmdm. die Beichte abnehmen’ (religiöses Profil) im Usus um die metaphorische Bedeutung ‘jmdn. ausfragen, aushorchen, ausquetschen’ (Geständnisprofil) erweitert wurde.
Im Usus sind das Geständnis- und das religiöse Profil oft nur durch Hinweise auf die Person, die die Beichte abnimmt, voneinander zu unterscheiden, vgl.:

Zasadnicze pytanie brzmi więc nie "co powinniśmy zmienić", tylko "co możemy zmienić". Uważam, że głównym problemem są pewne zasady etyczne wyznawane przez społeczeństwo. Np. prawo do strajku. Przecież to rozbój w biały dzień. Ale czy jakiś górnik spowiada się z tego, że przemocą wymusza podwyżki? Czy jakiś ksiądz to skrytykuje? Nie, wszyscy wiedzą, że im to się należy.
Między nami, niewolnikami, pl.sci.ekonomiczne, 2006-06-16

Das Bekenntnisprofil kommt im Korpus verhältnismäßig selten vor und beschränkt sich vor allem auf Texte in der Publizistik, in denen die Verwendung des äquivalenten Verbs zwierzać się ‘sich anvertrauen’ als zu vertraut und als unpassend empfunden wird (vgl. Belege im Bekenntnisprofil). In inoffiziellen und vertrauten Kontexten wird hingegen eine solche Aussprache häufig mit den Verben zwierzać się ‘sich anvertrauen’, wyznawać ‘gestehen’ ausgedrückt.

Semantischer Wandel

  Die neueren Wörterbücher des Slowakischen führen jeweils zwei Profile des Wortes auf, zum einen die religiöse Bedeutung ‘Sünden bekennen’ sowie die expressive Bedeutung, die im SSJ (1959-1968) folgendermaßen expliziert wird ‘sich aufrichtig zu etwas bekennen (ergänze: was man getan hat), vertraulich etwas über sich erzählen’. Im KSSJ (2003) wird die letztere Bedeutung ebenfalls als expressiv gekennzeichnet und mit ‘sich anvertrauen, etwas gestehen’ paraphrasiert. Als Beispiel wird im KSSJ: nemusí sa rodičom spovedať, kde bol ‘er muß den Eltern nicht beichten, wo er gewesen ist’ angegeben, während im SSJ sowohl dieser Aspekt als auch durch spovedať sa zo svojich skutkov ‘seine Taten beichten’ die Bedeutung angegeben wird, die dem erleichternden Akt des Beichtens in gewisser Hinsicht noch nahesteht. Diese semantische Verlagerung ist ein Indiz für die allmähliche Säkularisierung des Wortgebrauchs. Auch im Korpus zeigt sich, dass die Mehrzahl der Korpusbelege neben der religiösen Bedeutung dem Geständnisprofil zuzuordnen sind.

Im vorliegenden Wörterbuch SuP wurden für das Slowakische drei Profile ausgegliedert: ein religiöses Profil, ein Bekenntnisprofil sowie ein Geständnisprofil.

Im religiösen Profil wird spovedsa, vyspovedsa als ‘eigene Sünden vor dem Priester ausdrücklich eingestehen’ vor allem in Texten über die christliche Glaubenspraxis, typischerweise unter Gläubigen in ritueller Kommunikation, verwendet. Die katholische Kirche bevorzugt seit dem II. Vatikanischen Konzil das Lexem sviatosť zmierenia/ Sakrament der Versöhnung. Auch die Wortfügung sviatosť pokánia ‘Bußsakrament’ wird verwendet.

Im Bekenntnisprofil wird mit dem Wort spovedsa, vyspovedsa typischerweise eine aufrichtige Darstellung persönlicher Erlebnisse, Überzeugungen, Gefühle etc. assoziiert. Die Aussprache kann dabei sowohl privat, als auch öffentlich gehalten werden, letzteres auch in Form einer literarischen oder filmischen Darstellung oder als Eingeständnisse an die Presse.

Im Geständnisprofil können alle erzwungenen bzw. unfreiwilligen Bekenntnisse zugeordnet werden. Im Zusammenhang mit einer Straf- oder anders verwerflichen Tat, meistens in Texten über Politik, öffentliche Verwaltung oder Kriminalität, bezeichnet das Wort spovedsa, vyspovedsa den Sprechakt desjenigen, der sich vor Anderen rechtfertigt oder Motive für sein Handeln erklärt. Das Lexem steht hier anderen verwandten Verben wie zodpovedsa ‘sich verantworten’ und vypoved  ‘aussagen’ nahe.

Häufig wird mit der Verwendung des Verbs spovedať sa assoziiert, dass es sich dabei um die unfreiwillige, erzwungene oder aus Gewissensnot erfolgende Preisgabe intimer, oft sehr peinlicher Fakten handelt. Sind die Äußerungen weniger peinlich, werden eher die Wörter priznať/ priznávať ‘zugeben, eingestehen’ verwendet. Oft wird spovedať sa einfach als Synonym zu einfachen Worten des Sagens wie povedať ‘erzählen, sagen’ benutzt, um eine größere stilistische Varianz zu erreichen. Ein Geständnischarakter steht dabei im Hintergrund oder wirkt gänzlich unangebracht. Dabei spielt eine Rolle, dass die Herkunft des Wortes aus dem Simplex povedať für die Sprecher durchsichtig ist und die semantische Komponente ‘erzählen, sagen’ in solchen Verwendungen des Wortes überwiegt.

Sprichwörter

Jeśli nie grzeszysz, jako mi powiadasz, Czego się, miła, tak często spowiadasz? (Jan Kochanowski, Fraszki/ Kurze Verserzählungnen, 1584) [wörtl. Wenn du nicht sündigst, wie du mir beteuerst, Weshalb dann, Liebste, so häufig du beichtest?]

Sprichwörter

[Es wurden keine Sprichwörter gefunden.]

Kulturelle Kontexte

Literatur

  • Calel Perechodnik: Spowiedź:dzieje rodziny żydowskiej podczas okupacji hitlerowskiej w Polsce, 2004.
  • Anselm Grün: Spowiedź: uroczystość pojednania, 2004.
  • Lew Tolstoj: Spowiedź, 1879-1880.
  • Tadeusz Katelbach: Spowiedź pokolenia, 2001.
  • Eugeniusz Paukszta: Spowiedź Lucjana Skobiela, 2010.
  • Piotr Weltrowski, Krzysztof Azarewicz: Nergal. Spowiedź heretyka. Sacrum Profanum, 2012.
  • Mariusz Sieniewicz: Spowiedź śpiącej królewny, 2012.
  • Adam Godlewski: Spowiedź Fryzjera. Szokująca prawda o korupcji w polskim futbolu, 2011.
  • Szymon Majewski: SHOWman, czyli spowiedź świra, 2007.

Film

  • Fernsehserie: Spowiedź (The Confession, Regie: Brad Mirman), USA 2011.

    (Quelle: http://1.fwcdn.pl/po/83/60/568360/7368965.3.jpg)
  • Spowiedź dziecięcia wieku (Regie: Marek Nowicki), Polen 1985.
  • Tajemnica spowiedzi (Regie: Agata Jagodzińska), Polen 2012.
  • Spowiedź uczciwej kobiety (The Woman on trial, Regie: Mauritz Stiller), USA 1927.
  • Spowiedź (Regie: Janusz Zaorski), Polen 1968.
  • Spowiedź Malagi (Regie: Daniel Szylit), Polen 1953.
  • Spowiedź Kariny (Regie: Monika Górska), Polen 2002.
  • Spowiedź zabójcy (Regie: Krzysztof Wojciechowski), Polen 2001.
  • Spowiedź złodzieja wieku (Regie: Andrzej Ułłowicz), Polen 1996.

Werbung


  • (Quelle: http://www.youtube.com/watch?v=Az2DQX7xqxc)

Kulturelle Kontexte

Literatur

  • Pavol Blažek: Spovednica marškapitána (Artikel), 1991.
  • Andrea Eliášová: Spovede bez prestávky (Artikel), 2003.
  • Stanislav Háber: Spovede z dymu, 2011.
  • Alžbeta Hulová: Spoveď jedného dievčata, 2011.
  • Peter Kompiš: Spoveď (In: Sokyne), 1925.
  • Elena Lacková: Spovede rómskej duše, K dožitým narodeninám spisovateľky Eleny Lackovej (Artikel), 1996.
  • Vincent Máčovský: Spoveď posledného komunistického biskupa alebo Slovenská odysea, 2008.

    (Quelle: http://www.martinus.sk/data/tovar/_l/46/l46299.jpg)
  • Sándor Márai: Spoveď mešťana. Übs Peter Kováč, 2011.
  • Tereza Michalová: Ako sa stáť úspešnou, Spovedáme slovenské podnikateľky, 1998.
  • Juraj Mučaji: Spoveď človeka (In: Rozvravené srdce), 1942.
  • Anton Ottmayer: Spoveď rybára Vavrinca - rozviazanie uzla (In: Tajomná láska), 1980.
  • Emil Šípka: Spoveď, 2010.
  • Ernest Stredňanský: Drsne chlapská spoveď, 2002.
  • Ladislav Svršek: Spovednica, 1992.

Sonstiges

  • Emil Babín: Spovede autorít (Artikel), 2000.
  • Darina Mikulová: Spovede, 2010.
  • Comic- Witz

    (Quelle: http://file.sector.sk/files/funny/funny-dev/images/o/o54830.jpg)
  • Artikel in einer Zeitung: Novy Čas, 12.3.2015

    (Quelle: http://www.icocrim.sk/obrazky/texty-velke/66-spoved-manzelky-ivety-48-exposlanca-janosa.jpg)
7PC-Saal.lnk.ico

Bibliographie

Bartoszewicz, Iwona 2005: O politycznym nadużyciu warunków dobrej spowiedzi w stosunkach polsko-niemieckich ostatnich lat, in: Zarębski, Rafał (Hg.), Rytuał: język – religia, Łódź.

Głąb, Grzegorz 2013: Motyw spowiedzi w prozie polskiej XX wieku, Lublin.

Pisarkowa, Krystyna 2006: Spowiedź jako akt wykonawczy - z Wyznań św. Augustyna“, in: Od fonemu do tekstu: prace dedykowane Profesorowi Romanowi Laskowskiemu, Kraków.

Bibliographie

Author, Title, Year
Bibliographical data
Zurück

Copyright © Humboldt-Universität zu Berlin, 2009–2015
eScrinium