orðaforði: þemaorð  gs  fs  ath  25.09.03

B R A G I

vinnustig  2 maðurinn: kh

Lífshlaup, líkami

Almennt

  • manneskja
  • maður
  • mennskur
  • kyn, bæði k., af hvaða k.
  • kvenkyns, karlkyns
  • kona, karlmaður, barn
  • stelpa, stúlka
  • strákur, drengur, piltur
  • líkami, líkamlegur
  • hugi, hugur, andlegur
  • sál, sálarlíf
  • tilfinning, tilfinningalíf

Lífshlaup

  • líf, lifa
  • lífshlaup, ævi
  • vera ungur, fullþroska, fulltíða, miðaldra, aldraður, gamall
       
  • fæðast, fæðing
  • æska (barn-), æskuár
  • gelgjuskeið
  • vaxa (úr grasi), dafna, þroskast, alast upp
  • fullorðinsár
        
  • eldast, reskjast, elli
  • látast, deyja
  • lát (and-), dauði
  • deyja af slysförum, eðlilegum dauðdaga, sviplega, af völdum sjúkdóms
  • sjálfsmorð, fremja s., svipta sig lífi
  • orð um "tilefni" sjá 19 tími og tímatal 
Aldur, æviskeið
  • aldur
  • hvað er hún gömul/hann gamall/barnið gamalt?
  • hvenær er hann fæddur?
  • vera eins árs, tveggja, þriggja, fjögurra ára, tvítugur, hálffimmtugur, tíræður
       
  • vera á fertugs-, barns-, besta, miðjum, gamals aldri
  • ungur (korn-), vera ungur að árum
  • vera fullorðinn, fulltíða
  • miðaldra, roskinn
  • vera kominn á efri ár, aldurhniginn
  • gamall (fjör-)
       
  • hvítvoðungur, ungabarn, smábarn, krakki, ungmenni, unglingur, táningur, karl, kerling, gamalmenni, öldungur

Líkaminn

  • líkami
  • líkamshluti, útlimur
  • líffæri
  • -færi: (öndunar-, kyn-, skyn-, tal-, meltingar-, þvag-)
  • blóð, blóðkorn (hvítt, rautt), blóðvökvi
  • æð (slag-, blá-, sog-)
  • innyfli, vefir, vessi, kirtill (háls-)
  • fruma, taug, bein, húð, vöðvi  
  • hjarta, nýra, þvagblaðra, lifur, lunga
  • höfuð (bein-, skel-, kúpa-, svörður), hnakki
  • heili (aftur-, fram-, mið-)
  • háls, vélinda, barki, barkakýli,
  • magi, ristill, botnlangi, bris, gallblaðra, þarmur
  • öxl, herðablað, bak, mæna
  • brjóstkassi, rifbein, brjóst, geirvarta, nafli
  • mitti, mjöðm, rófubein, rass
  • fótleggur, læri, hné, kálfi, sköflungur
  • fótur, ökli, tá, hæll, rist, il
  • handleggur (fram-, upp-), olnbogi, úlnliður
  • hönd, handarbak, lófi, kjúka
  • fingurgómur, nögl, naglaband
  • fingur (litli-, vísi-, baug- þumal), langatöng, þumall
Höfuð
  • höfuð, haus
  • andlit  
  • auga, augasteinn
  • augna-: -brún, -hár, -lok, -hvarmur, -krókur, -tóft
  • eyra (ytra, innra) hlust, eyrnasnepill
  • nef: nasavængur, nös
  • haka, vangi, kinn, enni, kjálki
  • munnur: vör (efri, neðri), tönn (jaxl, fram-), tunga, gómur (efri/neðri)
  • kok, raddband
Líkamsstarfsemi
  • meðvitund, vera með m./ meðvitundarlaus, missa m.
  • hjarta: h. slær, hjartsláttur (ör, hægur)
  • lunga: andardráttur, öndun
  • etc.
Skilningarvitin
  • skilningarvit
  • skynfæri
  • skynja, skynjun
  • taka eftir, eftirtekt
  • nema e-ð
  • vera næmur fyrir e-u
  • þekkja, virða fyrir sér, skoða
  • skynja: kulda, hita, áferð, lögun, mýkt, hörku
  • sjón
  • sjá e-ð, sjá illa, horfa á e-ð, líta á/út
  • koma auga á
  • virðast, hún virðist verða
  • nærsýnn, fjarsýnn
  • sjónskertur, blindur
  • gleraugu, linsur
  • heyrn
  • heyra, hlusta
  • hljóð, hávaði, læti
  • þögn, þegja
  • heyrnarlaus, heyrnarskertur
  • heyrnartæki, táknmál
  • bragðskyn
  • finna bragð af e-u
  • bragða á e-u, vera vont á bragðið
  • smakka
  • lyktarskyn
  • lykta/þefa af e-u
  • lykt, þefur, ilmur
  • snertiskyn
  • snerta, koma við
  • snerting, vera hart viðkomu
  • fleiri sagnorð: sjá líkamlegar athafnir

 

Fötlun

  • fötlun
  • líkamleg/andleg f., búa við (mikla, varanlega) f.
  • fatlaður
  • -fatlaður: fjöl-, geð-
  • lamaður
  • sjónskertur, blindur
  • heyrnarskertur, heyrnarlaus
  • mállaus
  • hreyfihamlaður
  • þroskaheftur
  • vera í hjólastól, vera bundinn við h.
  • örorka, öryrki

Kynhegðun, getnaður

  • kynþroska, kynþroski
  • kynhegðun, kynhvöt
  • kynhneigð
  • gagnkynhneigð, samkynhneigð
  • ást, blíða, væntumþykja
  • elska, elskast, njóta ásta
  • kynlíf, lifa/stunda k.
  • kynmök, hafa k. við e-n
  • frjór, ófrjór
  • geta barn, getnaður
  • getnaðarvarnir, smokkur, pillan, lykkjan, hettan
  • ólétta
  • vera ólétt, þunguð, ófrísk
  • vera með barni, eigi kona einsömul
  • fóstur
  • fósturlát, missa fóstur
  • fóstureyðing, fara í f.
  • fæða/eignast/ala barn, fæðing

[FORSÍÐA] [yfirlitstafla] [þemaorð]

[athugasemdir, 25.09.03]