Polysemie
- religiös-asketisch: ‘Verzicht aus religiösen Gründen’
- religiös-temporal: ‘Zeit des Fastens’
- säkular-asketisch: ‘Verzicht, vor allem um Gewicht abzunehmen’
- säkular-deprivativ: ‘Mangel an etwas, Fehlen von etwas’
Definition
Post
Der religiös motivierte Verzicht auf gewisse Speisen (hauptsächlich Fleisch), häufig auch auf andere weltliche Gewohnheiten und Vergnügungen. Er wird mit Besinnung und Einkehr verbunden. Das Fasten wird von gläubigen Christen als Zeichen der Buße über begangene Sünden und als Gedenken an den Opfertod Christi aufgefasst. Oft sind bestimmte kürzere und längere Fastenperioden in einzelnen Religionen vorgeschrieben (siehe religiös-temporales Profil).
Konnotationen
- Hungergefühl, blasses Gesicht
- Fisch, Wasser, trockenes Brot
- Beichte, Reinigung, Läuterung
- Ekstase, Aufgeschlossenheit für geistige Erfahrungen
- Jesus in der Wüste, Johannes der Täufer, Propheten
Lexikalische Relationen
Synonyme
- wstrzemięźliwość1 / Enthaltsamkeit
Hyperonyme
- asceza/ Askese
Wortbildungen
Substantive
- postnikveraltet ‘fleisch- und fettlose Speise, die an Fastentagen verzehrt wird’
- poszczenie1 ‘Fasten’
Verben
- pościć1 ‘fasten’
Adjektive
- postny1 ‘das Fasten betreffend, Fasten-’, vgl. pieśni postne ‘Lieder in der Fastenzeit’, postne potrawy ‘Fastenspeisen’
- wyposzczony1 ‘ausgehungert; über jmdn., der lange nicht gegessen hat’
Phraseme, Kollokationen
Phraseme
- jeść z postem ‘Verzicht auf Fleisch und fette Speisen; fasten’
- ścisły post/ strenges Fasten ‘besonders in der katholischen Kirche: Verzicht auf den Verzehr von Fleisch und die Einschränkung der Mahlzeiten’
Kollokationen
- dzień postu
- okres postu
- post o chlebie i wodzie
- post od alkoholu
- post od internetu
- post od komputera
- post od mediów
- post od mięsa
- post od pokarmów mięsnych
- post od słodyczy
- post od telewizji
- post w piątek/ w piątki
- przestrzegać postu
- surowy post
- złamać post
Belege
Protestanci generalnie nie uznają odpustów, kultu świętych, ich relikwii i wizerunków ani postu w rozumieniu powstrzymywania się od spożywania potraw mięsnych, przywiązują natomiast dużą wagę do śpiewanych w trakcie nabożeństw psalmów i pieśni.
Tygodnik Ciechanowski, 2007-03-13
Odwołuje się do ascetycznej postawy Świerada, który miał zwyczaj siedzieć na dębowym pniu otoczony ostrymi prętami, a na głowę zakładał dodatkowo drewnianą koronę obciążoną czterema kamieniami. Tradycja przekazuje, że Świerad w czasie postu jadł tylko jeden włoski orzech dziennie i popijał go wodą źródlaną. 30-minutowy film będzie gotowy za kilka miesięcy. Twórcy chcą pokazać postać słynnego pustelnika na tle epoki i krainy, w której żył i krzewił wiarę.
Dziennik Polski, 2002-07-27
Ojciec Święty zaapelował wczoraj, aby 14 grudnia stał się dniem wspólnej modlitwy i postu katolików w intencji pokoju.
Dziennik Polski, 2001-11-19
Kościół, idąc śladami Biblii, zalecał post przynajmniej dwa dni w tygodniu. Dodajmy, post był łączony z wykonywaniem dzieł miłosierdzia. "Posucha miłosierdzia powoduje uschnięcie postu" - głosił jeden z pisarzy z V w. Oczywiście, już wtedy pojawiły się nadużycia: grupki zbyt gorliwych ascetów,
Nie lubiana asceza, Niedziela, nr. 14, 1998
Czwarte przykazanie kościelne brzmi: „Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w okresach pokuty powstrzymywać się od udziału w zabawach”.
Przykazania kościelne (5), Dziennik Polski, 2004-01-23
Musimy być gotowi na wielkie ofiary tocząc nieustannie walkę duchową. Posiada ona trzy konkretne przejawy: są nimi modlitwa, post i jałmużna.
Wszystkie moje źródła są w Tobie: nabożeństwa eucharystyczne: godziny święte-spotkania modlitewne, 1999
Definition
Post
Ein Zeitraum, in dem gefastet wird bzw. in dem gläubige Menschen Einkehr halten und Buße tun, oft unter Verzicht auf individuelle Vergnügungen und Genüsse.
In der Regel wird die 40-tägige Fastenzeit zwischen Aschermittwoch und Ostersonntag so genannt, auch als Wielki Post [wörtl. großes Fasten] bezeichnet.
Konnotationen
- Aschermittwoch, Karfreitag
- Heiligabend
- Ramadan
- Ruhe, Stille
Lexikalische Relationen
Opposita
- karnawał/ Karneval ‘Zeit vor der Fastenzeit, die durch Feiern und Ausgelassenheit gekennzeichnet ist und vom Dreikönigstag bis Aschermittwoch dauert’
Wortbildungen
Verben
- pościć2 ‘fasten’
Adjektive
- postny2 ‘das Fasten betreffend, Fasten-’
- wielkopostny ‘die Fastenzeit betreffend, Fastenzeit-’, vgl. nabożeństwo wielkopostne/ Fastengottesdienst
Phraseme, Kollokationen
Phraseme
- Wielki Post/ (vorösterliche) Fastenzeit ‘Zeitraum von Aschermittwoch bis Karsamstag, der als Vorbereitungszeit auf das Osterfest gilt, und in dem die Gläubigen fasten’
Kollokationen
- post czterdziestodniowy
- post nakazany
- post w Wielki Piątek
- post w Wigilię
Belege
W ramadanie muzułmanie zwykle spożywają dwa posiłki - jeden przed świtem i drugi po zachodzie słońca. Z postu zwolnieni są podróżni będący w drodze dłużej niż trzy dni, osoby chore, ludzie w podeszłym wieku oraz kobiety w ciąży i karmiące piersią.
Tygodnik Ciechanowski, 2007-02-23
Pierwsza niedziela postu zwana jest niedzielą Triumfu Ortodoksji, trzecia - Kriestopokłonną, czyli pokłonu przed krzyżem, a ostatnia - Niedzielą Palmową. W czwartek piątego tygodnia postu, kiedy śpiewany jest w całości kanon pokutny, nabożeństwo trwa ponad 2 godziny, a wierni wykonują około 250 pokłonów na kolanach.
Tygodnik Ciechanowski, 2007-05-02
Zmarły w 1257 roku książę poznański Przemysław w czasie 40-dniowego postu umartwiał się nosząc włosienicę i „używając tylko piwa lada jakiego”.
Tygodnik Ciechanowski, 2007-01-12
W Wielki Piątek odbywało się wybijanie żuru - potrawy spożywanej przez cały okres postu, której wszyscy mieli już dosyć, dlatego też z satysfakcją tłuczono gliniane garnki z żurem, co miało symbolizować koniec uprzykrzonego postu.
Tygodnik Ciechanowski, 2002-03-26
Ciekawie prezentowała się również grupa Smerfów z Gargamelem, nie zabrakło Chińczyka i Murzynka Bambo z twarzą wysmarowaną kakao. Impreza tradycyjnie zakończyła się uroczystym pogrzebaniem basa, na znak, że właśnie zakończył się karnawał a rozpoczął okres postu i pokuty.
Nowiny Raciborskie bezpartyjny magazyn regionalny, 2007-02-27
Rozpoczynający się w końcu tygodnia islamski miesiąc postu - ramadan - stanowić będzie nowe wyzwanie dla koalicji antyterrorystycznej.
Dziennik Polski, 2001-11-16
Zakończenie długiego postu odbywało się w Wielką Sobotę. Wtedy to można było wylać postny żur i powiesić znienawidzonego śledzia na drzewie, który „przez sześć niedziel panował nad mięsem morząc żołądki ludzkie słabym posiłkiem swoim” (Kitowicz).
Tygodnik Ciechanowski, 2006-04-14
Tylko siebie i innych zdenerwuje i dopiero na drodze może być nieszczęście - krakała Gospodyni. - To niechże sobie chociaż w wielkim poście za pokutę weźmie na wstrzymanie i z byle czego afery nie robi. - A propos - za pokutę. Przypomniałem sobie, jak tuż przed świętami wielkanocnymi zapytał się ksiądz swoich "puszystych" parafian, ile kilogramów schudli w czasie Wielkiego Postu. Cisza była w kościele jak makiem zasiał - wspominał Nauczyciel. - Jakby tak moją prababcię zapytał, toby się miała czym pochwalić
Post, Dziennik Polski, 2008-02-09
Definition
Post
Teilweiser oder gänzlicher Verzicht auf bestimmte Speisen bzw. auf bestimmte Vergnügungen, vgl. post od telewizora ‘Verzicht auf Fernsehen’.
Dies geschieht aus gesundheitlichen, ästhetischen sowie ideologischen Gründen (z. B. Veganismus) . Religiöse und andere Gründe für das Fasten überschneiden sich oft.
Konnotationen
- Gewichtsabnahme, Hunger haben
- Reinigung, Heilung, Entschlackung, Entgiftung
- Gesundheitswahn
Lexikalische Relationen
Synonyme
- dieta/ Diät
- głodowanie/ Hungern
- głodówka/ Hungern
- wstrzemięźliwość2 / Mäßigung
Wortbildungen
Substantive
- poszczenie2 ‘Fasten’
- pościkokkasionell ‘Diminutiv von post, vgl. Zapowiedziane na następny dzień menu wprowadziło w euforię dzieciaki, a ja, z niejaką ulgą, zaplanowałem post - no może pościk, krótki urlop od stołu. [Das für morgen angekündigte Menü hat die Kinder in Euphorie versetzt und ich, mit gewisser Erleichterung, habe Fasten eingeplant – na vielleicht einen Fastentag, einen kurzen Urlaub vom Tisch.] Gazeta Wyborcza, 1996-09-20’
Verben
- pościć3 ‘fasten’
- napościć się ‘oft, oder längere Zeit fasten/ eine Fastenkur machen’
Adjektive
- postny3 ‘fleischlos und fettarm’
Phraseme, Kollokationen
Kollokationen
- post od alkoholu
- post od internetu
- post od komputera
- post od mediów
- post od seksu
- post od telewizji
Belege
Dla współczesnego człowieka przekonujące są posty, jakie ktoś sobie zadaje sam. Na przykład: „Ponieważ jestem puszysta - czy puszysty - muszę unikać, po pierwsze - przejadania się. Po drugie - ciast i ciastek, wszelakich słodyczy, za którymi przepadam”. Wobec tego: konsekwentne ograniczanie spożywania tych pokarmów.
Dziennik Polski, 2004-01-23
Wiele chorób wyklucza możliwość stosowania głodówek. Nie należy pościć w przypadku gruźlicy, nadczynności tarczycy, choroby wrzodowej, w okresie pooperacyjnym, przy wychudzeniu. Rodzaj postu i czas stosowania głodówki zależy od indywidualnego stanu i musi być starannie dobrany przez lekarza. Intensywne głodówki powinny być stosowane tylko w warunkach klinicznych lub sanatoryjnych.
Tadeusz Kasperczyk, Podręcznik odnowy psychosomatycznej, 1996
Brak ruchu i nadmiar energii są najczęstszą przyczyną otyłości. Nadwaga jest szeroko rozpowszechniona w krajach przemysłowo rozwiniętych. Poszczenie jest najradykalniejszą formą kuracji odchudzającej. Całościowe działanie postu przyczynia się nie tylko do redukcji nadwagi, lecz także do zwalczania różnych chorób: żylaków, schorzeń układu krążenia, nadciśnienia, zaburzeń skórnych, migreny i chronicznych bólów głowy.
Tadeusz Kasperczyk, Podręcznik odnowy psychosomatycznej, 1996
Zapowiedziane na następny dzień menu wprowadziło w euforię dzieciaki, a ja, z niejaką ulgą, zaplanowałem post - no może pościk, krótki urlop od stołu - jako że serdecznie nie znoszę zupy jabłkowej z makaronem, a wobec knedli z owocami odczuwam obojętność graniczącą z niechęcią.
Rozkosz w Pupkach, czyli mały przewodnik gastronomiczny po gminie Jonkowo i okolicach, Gazeta Wyborcza, 1996-09-20
(…) mniej kalorii i węglowodanów, a więcej prostych potraw, jak kotlet schabowy i golonka. Po pewnym czasie wezwał mnie Prezes do kontroli. Pomacał i skrzywił się. To ma być szkielet? Z takim brzuchem możesz pan tańczyć Jezioro Łabędzie, a nie taniec szkieletów. Albo pan schudnie, albo mi się pan narazi. Widzę, że nie żarty. Wróciłem do domu i zacząłem post generalny. Nic, tylko chleb i woda. Kiedy już bardzo schudłem, powlokłem się, bo byłem bardzo osłabiony, do Prezesa.
Sławomir Mrożek, Opowiadania 1960-1965, 1997
Głód pobudza układ odpornościowy, regeneruje i odmładza komórki. Brak ruchu i nadmiar energii są najczęstszą przyczyną otyłości. Nadwaga jest szeroko rozpowszechniona w krajach przemysłowo rozwiniętych.Poszczenie jest najradykalniejszą formą kuracji odchudzającej. Całościowe działanie postu przyczynia się nie tylko do redukcji nadwagi, lecz także do zwalczania różnych chorób: żylaków, schorzeń układu krążenia, nadciśnienia, zaburzeń skórnych, migreny i chronicznych bólów głowy. Wiele chorób wyklucza możliwość stosowania głodówek.
Tadeusz Kasperczyk, Podręcznik odnowy psychosomatycznej, 1996
Film to zabawna komedia romantyczna. Matt Sullivan jest rozgoryczony, jego ostatni poważny związek zakończył się katastrofą i złamanym sercem. Matt dochodzi do wniosku, że lekarstwo na ból spowodowany odejściem ukochanej znaleźć może w całkowitym poście. Wprawdzie zwykle niczego nie doprowadzał do końca, ale tym razem jest pewien, tej obietnicy nie złamie - żadnego seksu przez 40 dni. Nawet żadnych pocałunków, podrywania dziewczyn.
A może tak do kina, Dziennik Polski, 2002-06-13
Definition
post
Fehlen und Mangel, sowohl in Bezug auf materielle Güter als auch als Ausfall oder Ausbleiben eines Ereignisses oder Erfolgs. In der Regel durch äußere Umstände erzwungen.
Manchmal auch als unfreiwilliger, erzwungener Verzichtauf Speise o. Ä., z. B. post od seksu (scherzhaft) ‘sexuelle Enthaltsamkeit’.
Lexikalische Relationen
Synonyme
- brak ‘Mangel’
- posucha 'Mangel'
Wortbildungen
Verben
- wypościć się ‘eine entbehrungsreiche Zeit (Durststrecke) hinter sich haben’
Adjektive
- wyposzczony2, scherzhaft ‘über jmdn., der lange sexuell abstinent gelebt hat’
Belege
„...To nie ma być Unia Wolności bis ani schronisko dla SLD czy dla byłych działaczy SLD. Przywiązujemy wagę do nowych ludzi, którzy przyjdą. Przez ostatnie lata postu pozaparlamentarnego, jaki musiała odbyć, Unia Wolności zmieniła się. Wyciągnęła wnioski ze swoich błędów. Na pewno dzisiejsza UW w dużej mierze pozbyła się, co jej wcześniej zarzucano, jakiegoś takiego przemądrzałego samopoczucia. To trzeba widzieć“.
Polityka, 2005
Echa konkursu jeszcze trwają i mnóstwo muzyki przepięknej ciągle jeszcze się zlewa na całą Polskę, a zwłaszcza na Warszawę. Pianiści-jurorzy okazali się rzeczywiście nadzwyczajni i słyszeliśmy taką masę muzyki, że to nas wynagradza za wiele lat postu pod tym względem.
Jarosław Iwaszkiewicz, Listy do córek, 2009
Częstochowianie, czas wybrać się spacerkiem do kina, wszak po latach postu od tej przyjemności należy się nam to z nawiązką. Żeby tylko to, co tam oglądać będziemy okazało się godne przybytku, który dlań przygotowano.
Gazeta Częstochowska nr 2, 2005-01-13
Jak żona była za granicą, to nie mogłem się doczekać końca tego postu.
Słownik Polszczyzny Potocznej: 166
Każdy deklaruje skromny tuzin jajek i funt masła (dozwolone w transporcie) mając ich pięć lub sześć, słoninę, mięso - cały sklep spożywczy. Pani P. przywiozła siedemset jajek i mnóstwo innych rzeczy. Urywam się pod ciężarem dwóch walizek. Dwa lata postu robią swoje i dziś już nie jestem w stanie żonglować tak ciężarami, jak dawniej. Wstyd mi się do tego przyznać i robię nadludzkie wysiłki, żeby to donieść jakoś do metra.
Szkice piórkiem: (Francja 1940-1944), 1957
Poluzowane przepisy i łatwiejszy dostęp do materiałów budowlanych sprawiły, że stawiający własne domy rodacy postanowili gremialnie odreagować dziesięciolecia architektonicznego ascetyzmu. Wahadełko z jednej skrajności odchyliło się w drugą - niczym nieskrępowanego szaleństwa. - To naturalna kolej rzeczy - uważa Anna Wrońska. - Po latach postu nastały lata karnawału. Przede wszystkim rodacy przypomnieli sobie o długiej, a po wojnie zarzuconej, tradycji tzw. stylu dworkowego. Obok więc nielicznych starych, a teraz masowo odnawianych dworków, zaczęły powstawać ich jak najbardziej współczesne kopie.
Alla polacca, czyli willa Polaka, Polityka, 2007-07-14
Witam Po kilku latach postu od fotografowania (12) zaczynam prawie od nowa. Ponieważ wychowałem się u swojego ojca na fotografii czarno-białej, MTL3 i powiększalniku Krokus, mam pytanie : gdzie w Krakowie (lub w rozsądnej odległości można jeszcze nabyć takie rzeczy jak papier fotopan, hydrofen,
Usenet – pl.rec.foto, 2002-09-16
Po kilkunastu latach postu górnicy chcą mieć coś z zysku, który wypracowują od dwóch lat. – W zeszłym roku trochę kapnęło nam z pańskiego stołu. W tym też liczymy na jakieś okruchy – mówią. – Sytuacja jest bardzo napięta.
Zysku nie oddamy!, Dziennik Zachodni, 2006-05-02
To nie był łatwy powrót, ale teraz jestem bardzo, bardzo szczęśliwa – wzdychała i śmiała się na przemian Włoszka Karen Putzer, która wczoraj w Cortina d’Ampezzo, kilka kilometrów od rodzinnego domu, wygrała slalom gigant. Dopingowana przez liczną grupę kibiców po blisko czterech latach postu od sukcesów i walki o formę wróciła na najwyższy stopień podium alpejskiego Pucharu Świata. W poprzednich sezonach wydawało się, że 28–letnia dziś zawodniczka bezpowrotnie straciła ogień, że przestała jeździć na miarę wielkiego talentu mistrzyni świata juniorów, która przebojem wdzierała się do ścisłej czołówki narciarek
Operacja biodro, Gazeta Krakowska, 2007-01-22
Wortindex
- asceza
- brak
- dieta
- głodowanie
- głodówka
- jeść z postem
- karnawał
- napościć się
- postnikveraltet
- postny1
- postny2
- postny3
- posucha
- poszczenie1
- poszczenie2
- pościć1
- pościć2
- pościć3
- pościkokkasionell
- ścisły post
- Wielki Post
- wielkopostny
- wstrzemięźliwość1
- wstrzemięźliwość2
- wyposzczony1
- wyposzczony2, scherzhaft
- wypościć się
Etymologie
Im 8.-9. Jh. übernommene allgemeinslavische Entlehnung von althochdeutsch fasta. Ältere Formen: paszczać, pośny, sponikować ‘aufräumen, aufessen’ (Brückner). Linde führt post auf griech. ápastos ‘hungrig, nicht gesättigt’ zurück. Bańkowski nennt als frühesten Beleg den Psalterz Floriański (Florianer Psalter, lat.-pol.-dt. Psalmensammlung aus dem 14./15. Jh): uśmierzał jeśḿ postem duszę moję (34,16).
Semantischer Wandel
In den Bedeutungswörterbüchern des Polnischen werden i.d.R. drei Bedeutungen des Lexems post aufgeführt. Ähnlich wie im vorliegenden Wörterbuch bilden dabei zwei religiös motivierte Bedeutungen eine Kontiguität, vgl. SWJP (1996): 1) występujący w różnych religiach zakaz spożywania określonych potraw, zwykle mięsnych, lub nakaz ograniczania spożycia w określone dni tygodnia, roku ‘in vielen Religionen geltendes Verbot des Verzehrs bestimmter Speisen, meistens Fleischgerichte, oder ein Gebot der Einschränkung des Verzehrs dieser Gerichte an bestimmten Tagen der Woche oder des Jahres’ und 2) okres roku lub dzień, w którym wyznawców danej religii obowiązuje ten nakaz ‘ein Zeitraum oder ein Tag im Jahr, an dem für die Gläubigen dieses Gebot gilt’. Die unter 1) aufgeführte Bedeutung entspricht dem religiös-asketischen Profil des vorliegenden Wörterbuchs. In diesem Profil wird ein religiös motivierter Verzicht auf bestimmte Speisen und Genussmittel, meistens Fleisch und Alkohol, sowie andere Vergnügungen wie Feiern definiert. Die unter 2) aufgeführte Bedeutung entspricht dem religiös-temporalen Profil unseres Wörterbuchs und bezieht sich auf die konkreten Zeiträume dieses Verbots, vgl. Wielki Post/ vorösterliche Fastenzeit in der katholischen Kirche. Andere Bedeutungswörterbücher des Polnischen, vgl. SJP Dor. (1958-1965), PSWP (1995-2005), ISJP (2000), USJP (2003) und WSJP (2007-2012) gliedern ebenfalls die beiden religiös motivierten Bedeutungen aus.
Eine weitere Bedeutung von post, die in den Wörterbüchern verzeichnet wird, entspricht dem säkular-asketischen Profil des vorliegenden Wörterbuchs, vgl. ISJP 2000 wstrzymywanie się od czegoś, np. od jedzenia albo jakiejś przyjemności ‘Verzicht auf etwas, zum Beispiel auf Essen oder anderes Vergnügen’ (ähnlich SJPDor., PSWP, SWJP, USJP, WSJP). Diese Bedeutung wird am häufigsten mit dem Verzicht auf Essen und andere Genussmittel mit dem Ziel der Gewichtsabnahme konnotiert.
Im Gegenwartspolnischen sind die beiden religiösen Profile sowie die nicht religiös motivierte Enthaltsamkeit gleichermaßen präsent. Als primär gelten für den Sprecher jedoch die religiösen Bedeutungen, sie werden auch in den meisten Wörterbüchern an erster Stelle aufgeführt, vgl. ISJP 2000, USJP 2003, WSJP 2007-2012.
Das säkular-deprivative Profil des vorliegenden Wörterbuchs bezieht sich auf eine erzwungene und oft als unangenehm empfundene Enthaltsamkeit. Diese Askese wird von den Bedeutungswörterbüchern des Polnischen nicht erfasst. Lediglich im WSJP gibt es einen Hinweis auf eine durch Mangel oder Knappheit an Lebensmittel verursachte Einschränkung der Nahrungsaufnahme. Das säkuler-deprivative Profil bezieht sich im Polnischen meistens auf eine längere Zeit des andauernden durch äußere Umstande wie Krieg, wirtschaftliche Krise, politische Entmachtung, Geldnot oder Krankheit verursachten Mangels, vgl.
Dopingowana przez liczną grupę kibiców po blisko czterech latach postu od sukcesów i walki o formę wróciła na najwyższy stopień podium alpejskiego Pucharu Świata.
Operacja biodro, Gazeta Krakowska, 2007-01-22
Auch vergleichsweise harmlose Sachverhalte wie der Verzicht auf klassische Musik oder scherzhaft gemeinte sexuelle Enthaltsamkeit fallen unter dieses Profil (vgl. Belege im säkular-deprivativen Profil). Der Unterschied zum säkular-asketischen Profil besteht dabei in der Alternativlosigkeit. Während im ersten Fall der Verzicht auf etwas durch einen Wunsch motiviert ist (z.B. schlanker zu werden), besteht im säkular-deprivativen Profil keine Möglichkeit des Unterbrechens der gegebenen Situation.
Neben den vorangegangenen Bedeutungen von post ‘Fasten’ findet man in der Gegenwartssprache ein homonymes Wort post mit der Bedeutung ‘Internetnachricht’. Das englische Lexem post ‘Beitrag’ hat ins Polnische Einzug gefunden und wurde auf der morphologischen Ebene dem Assimilationsmechanismus unterzogen, vgl. Sg.: Gen. postu, ugs. posta, Akk. post, ugs. posta, Lok. w poście, Pl.: Nom. posty; Diminutiv: pościk. Mittlerweile ist das Lexem post ‘Nachricht in einem Internetforum oder Blog’ ein fester Bestandteil der Internetsprache. Auch eine phonetisch-phonologische Adaptation des Lexems hat stattgefunden. Eine eventuelle Verbindung des Begriffs mit ‘Fasten’ durch den Sprecher erscheint jedoch als wenig wahrscheinlich. Nach den Regeln der Adaptation fremder Verben ins Standardpolnische wurde das englische Verb to post auf den Konjugationstyp auf -owa(ć), uj(e) einbezogen. Ähnlich wie bei mailować/ mejlować und chatować wird das Verb postować (deutsch posten) gebildet. Auch eine perfektive, semelfaktive Verbform postnąć, ähnlich wie mailnąć, konnte im Korpus verzeichnet werden.
Diese Homonymie von post ‘Fasten’ und post ‘Internetnachricht’ wird im vorliegenden Wörterbuch nicht aufgeführt, da die Lexeme etymologisch nicht verwandt sind und ein semantischer Zusammenhang beider Begriffe für den Sprecher eher unwahrscheinlich ist.
Sprichwörter
Komu post miły, niech gryzie śledzia, pan zje niedźwiedzia. [wörtl. Wer gerne fastet, soll Hering essen, der Herr isst Bär.]/ ‘Wirklich fasten tun nur Arme.’
Postem Pana Boga nie przekupisz. [wörtl. Durch Fasten kannst du den Herrgott nicht kaufen.]/ ‘Mit Heuchelei erreicht man nichts.’
Większy post z gęby jak do gęby. [wörtl. Ein größeres Fasten aus dem Maul wie ins Maul.]/ ‘Über Leute, die viel reden, aber wenig davon umsetzen.’
Kulturelle Kontexte
Literatur
- Lynne M. Baab: Jak pościć? Przewodnik po praktyce chrześcijańskiego postu (Fasting, 2006), 2007.
- Slavko Barbarić, Rajmund Guzik., Ewa Dąbrowska: Dlaczego warto pościć? Mała Biblioteczka Duchowości, 2008.
Musik
Jacek Kaczmarski: Wojna Postu z Karnawalem, 1993 (Musikalbum, Vol. 1,2) - Der Titel knüpft an das berühmte Gemälde von Peter Breugel dem Älteren "Der Kampf zwischen Karneval und Fasten" (1559) an.
Werbung
-
Auf dieser Website findet man mehrere Bilder/ Plakate mit dem Slogan Zrób się na post und zwei Videos/ Spots – ein Versuch junge Menschen für die Fastenzeit vorzubereiten
(Quelle: http://www.beczka.krakow.dominikanie.pl/post)
Sonstiges
-
Kanior, Mazur, Pleskaczyński: Post i głodówka a religia, 2007 (Audiobook).
(Quelle: http://www.stereo.pl/560591,Audiobooki_Filozofia-i-religia_Post-i-glodowka-a-religia-CD-audio.html) -
Comic-Witz – Jak pościć
(Quelle: http://www.fohy.pl/1578/jak_poscic)
Bibliographie
Bralewski, Sławomir 2013: Praktykowanie postu w świetle historiografii kościelnej IV-V w., in: Vox Patrum. - R. 33, t. 59, S. 359-378.
Staszewska, Zdzisława 2004: „Wielki Post w leksyce i frazeologii: (na podstawie materiału gwarowego z okolic Łodzi)“, in: Journal: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Wydział I, Rozprawy Komisji Językowej, Vol. 49(2004), S. 321-334.