Polysemie
- religiös: ‘Vorbestimmung des Lebens aufgrund von Taten in früheren Verkörperungen’
- säkular: ‘Schicksal’
Definition
karma
Ein aus der indischen Religion und Kultur stammendes Konzept vom menschlichen Handeln und dessen Folgen für das menschliche Sein und den Lebensweg, zumeist in späteren Verkörperungen (Inkarnationen); oft als universelles Seinsprinzip verstanden und in den Lehren vom Karma beschrieben. Nach dem Gesetz des Karma, wie es im typischen Sprachgebrauch verstanden wird, ergibt sich für jeden Menschen sein individuelles Schicksal aus der Summe seiner guten und schlechten Taten aus früheren Leben.
Sg. tant.
Konnotationen
- Ursache, Wirkung
- Vergeltung
- freigesetzte Energie
- Indien
Wortbildungen
Adjektive
- karmicznyokkasionell / karmisch ‘in Relation zu karma stehend’, vgl. karmiczny skutek ‘karmische Auswirkung/ Folge’
Adverbien
- karmicznieokkasionell / karmisch ‘in Relation zu karma stehend’, vgl. karmicznie korzystny ‘karmisch vorteilhaft’
Phraseme, Kollokationen
Kollokationen
- dobra karma
- nagromadzona karma
- wierzyć w karmę
- zła karma
Belege
Dobra karma oznacza dobre działanie, a zła karma oznacza złe działanie. (...) Jeśli ktoś w tym życiu pomaga innym osiągnąć przyjemność materialną przez spełnianie miłosiernych uczynków – np. przez założenie szpitala, nauczanie biednych dzieci albo rozdawanie żywności – wówczas jego dobra karma zostaje zauważona przez Pana. Jeśli pod koniec życia ktoś ma, powiedzmy, 100 punktów dobrych uczynków, wtedy ma on 100 punktów kredytu – 100 punktów na swoim „karmicznym koncie bankowym”.
Czy rodzimy się tylko raz?, Dziennik Zachodni, 2006-03-03
W królestwie miłości Matki Teresy, Gazeta Poznańska, 2003-10-18
Joga przyciąga ludzi pragnących zwiększyć i utrzymać sprawność fizyczną, szukających spokoju i odprężenia, a także – pomocy i ulgi w schorzeniach zarówno somatycznych jak i psychicznych. Wyróżnia się kilka ścieżek jogi: ? hatha-joga – dążenie do wyzwolenia poprzez ćwiczenia fizyczne (asany) ? karma joga – ścieżka skupiająca uwagę na uczynkach, ceremoniach i rytuałach ? gnanaja joga – dążenie do wyzwolenia poprzez poznanie mistyczne ? bhakti joga – dążenie do rozwinięcia miłosnego związku z Bogiem w formie absolutu ? raja joga – ośmiostopniowy system jogi, którego celem jest stan głębokiej koncentracji niezakłóconej
Znajdź swoją ścieżkę, Dziennik Łódzk, 2006-05-06
Bhagavad Gita - sedno, Usenet -- pl.soc.religia, 2001-10-18
zamiast wypełniać kolejną misję, zauważ, że tak naprawdę niczego ci do szczęścia nie potrzeba, a bez wysiłku każdy może czerpać z bogactwa świata; słońce świeci nad wszystkimi - tymi, których uważasz za dobrych, ale także nad tymi, którzy czynią źle;ich karma sama się odgrywa; nie ma powodu, byś wyręczał Boga, raczej otwórz się na Jego wolę umożliwiając tym samym własny rozwój; * inne znaczenia: normy moralne; tradycyjne wartości, których ślepe stosowanie niewiele ma wspólnego z Uniwersalnymi Zasadami Wszechświata; *
Katarzyna Ostrowska, Sny – klucz, 2001
Definition
karmaneu
Effektiver Zustand, Situation oder Eigenschaft eines Menschen als Resultat von vergangenen Taten; meist schlechter Ausgang von Entwicklungen; Folgerichtigkeit einer Reihe von Ereignissen.
Im verkürzenden Gebrauch von Karma geht der Zusammenhang zu anderen Begriffen der karmischen Lehre, indisch-hinduistischen und anderen religiösen oder regionalen Realien verloren. Karma bezieht sich nicht explizit auf Vertreter einer mit dem Karma assoziierten religiösen Praxis. Dekontextualisiert nimmt es Bedeutungen wie Vorsehung, Schicksal,; (Un-)Glück und (Miss-)Erfolg, (un-)günstige Wendung; Ausstrahlung, Anziehungskraft, Charisma, Aura an.
Sg. tant.
Konnotationen
- Pech, Pleitenserie
- schlechtes Image
- Fatalismus
- Geheimnis, Ungewisses
- Indien, Exotik
Lexikalische Relationen
Synonyme
- los / Schicksal
- przeznaczenie ‘Schicksal, Bestimmung’
Wortbildungen
[Für dieses Profil wurden keine Derivate und Wortbildungen gefunden.]
Phraseme, Kollokationen
Kollokationen
- taka <czyjaś> karma
Belege
Sens istnienia świata wg Wed., Usenet -- pl.soc.religia,1999-10-11
PORADNIKI, Gazeta Wyborcza, 1997-05-09
moonika_m, Mumia Nefretete, Pinezka.pl, 2004-12
Ten człowiek ma w tej chwili 85 lat i nadal bardzo często wspomina tamte dramatyczne chwile. ? Dlaczego napisał Pan tę książkę? Sam Pan mówi, że ochrona papieża to tabu. Przypuszczam, że niektórzy w Watykanie nie byli uszczęśliwieni tą publikacją. – To moja karma, moja misja: naświetlić problem. Nie lubię tabu. Niektórym przedstawicielom Kościoła bardzo podobała się ta książka, miałem gratulacje m.in. z USA. Przy zbieraniu materiałów, zwłaszcza do części historycznej, pomagał mi jeden z ważnych jezuitów.
Aniołowie stróżowie, Gazeta Krakowska, 2007-03-30
Urodziłem się w 1944 roku w Tarnowie. W tym czasie było bombardowanie. Moja mama się przestraszyła i mnie urodziła. W okolicach sądu. Tak mówi legenda rodzinna. Urodziłem się pod Bykiem. To była na pewno jakaś karma. Mieszkaliśmy w Tarnowie przez 3 lata, a potem przeprowadziliśmy się do Wadowic. Dawno nie byłem w Tarnowie. Ostatnio jakieś 10 lat temu. Na samo jednak słowo Tarnów robi mi się ciepło w klatce piersiowej. Bardzo lubię tu wracać.
By czuć się wolnym, muszę być sam, Gazeta Krakowska, 2007-04-20
Wortindex
Semantischer Wandel
Die meisten polnischen Erläuterungswörterbücher führen das Lemma karma nicht auf. Im SJPDor. (1958-1969) und im USJP (2006) wird eine religiöse Bedeutung des Lexems festgehalten, vgl.: indyjskich religiach i indyjskiej filozofii: suma uczynków człowieka, decydująca o charakterze wcielenia w łańcuchu reinkarnacji ‘in den indischen Religionen und der indischen Philosophie: die Summe der Taten des Menschen, die über seine Inkarnation im Kreislauf der Wiedergeburten entscheidet’. Im gegenwärtigen Polnisch wird dieses spirituelle Konzept um eine säkulare Bedeutung des Lemmas erweitert.
Im vorliegenden Wörterbuch werden für das Polnische dementsprechend zwei Profile des Lexems karma unterschieden, ein religiöses und ein säkulares. Das religiöse Profil bezieht sich auf das spirituelle Konzept, nach dem jede sowohl physische als auch geistige Handlung eine Folge hat. Diese Folgen können im gegenwärtigen oder zukünftigen Leben wirksam werden. In Relation zu der religiösen Bedeutung werden okkasionell auch Derivate gebildet, vgl. karmiczny, karmicznie ‘karmisch’. Der säkulare Gebrauch des Lemmas bezieht sich auf das Schicksal, auch die Bestimmung des Menschen. In der säkularen Bedeutung wird das Ursache-Wirkung-Prinzip nicht thematisiert. Anders als im religiösen Profil – in dem jeder Mensch für sein Karma selbst verantwortlich ist – wird in der säkularen Verwendung vom karma gesprochen, welches nicht vom Menschen abhängt, vgl.:
Psychoterapeuta Wojciech Eichelberger uważa, że połowa zależy od nas, a połowato karma- los. Ale nawet te 50 procent, które zależy od nas, to bardzo dużo. Trzy lata temu Renata zaczęła się zastanawiać, czego oczekuje od życia. (PORADNIKI, Gazeta Wyborcza, 1997-05- 09)
Odczuwa on satysfakcję z tego, że dzięki swoim wysiłkom doszedł do takiej pozycji. Jak by się czuł ktoś taki, gdyby wiedział, że był jedynie marionetką w czyichś rękach (Boga)? Że w rzeczywistości, to karma wyniosła go na tą pozycję, a nie jego wysiłki? Wszystko było zatemukartowane. Dlatego musi żyć w iluzji. Czasami są filmy na podobne tematy. Gdy polityk orientuje się, że jest marionetką, to już nie jest dłużej usatysfakcjonowany swoją pozycją. (Sens istnienia świata wg Wed., Usenet -- pl.soc.religia,1999-10-11)
Im Polnischen gibt es ein homonymes Wort zu karma mit der Bedeutung ‘(Tier)Futter’. Diese Bedeutung gehört jedoch nicht der Polysemie von karma ‘Karma’ an und wird im SuP nicht aufgeführt.
Sprichwörter
[Es wurden keine Sprichwörter gefunden.]
Kulturelle Kontexte
Literatur
- Mariusz Włoczysiak: Karma. Odpowiedzialność za swoje życie, 2004.
- Andrzej Wasilewski: Karma - los człowieka, 2003.
- Magdalena Orzeł: Dublin. Moja polska karma, 2007.
Bibliographie
- Author, Title, Year
- Bibliographical data