Polysemie
- Sauberkeitsprofil: ‘ohne Schmutz’
- materiell: ‘ohne fremde Zusätze’
- ideologisch: ‘ohne fremde Einflüsse’
- religiös-sexuell: ‘Enthaltsamkeit’
- religiös-moralisch: ‘persönliche Mäßigung’
- säkular-moralisch: ‘Ehrlichkeit, Unschuld’
- Anstandsprofil: ‘Scham’
- ästhetisch: ‘edle Einfalt’
Definition
czystość
Zustand der Sauberkeit, Abwesenheit von Schmutz. Positiv bewertet.
Derivat von Adj. czysty ‘sauber’
Konnotationen
- weiße Farbe
- keine Flecken, kein Staub, Glanz, Duft
- Putzmittel, Hygieneartikel
Lexikalische Relationen
Synonyme
- higiena ‘Hygiene’
- porządek ‘Ordnung’
- schludność ‘Reinlichkeit, Gepflegtheit ’
- sterylność ‘Sterilität’
- zadbanie ‘Gepflegtheit’
Opposita
- brud ‘Dreck’
Wortbildungen
Substantive
- czyścioch ‘Putzteufel’
- czyściocha ‘weibl. Form zu czyścioch’
- czyścioszek ‘Putzteufelchen’
- czyścioszka ‘weibl. Form zu czyścioszek’
- nieczystości Pl.t. 'Dreck'
- nieczystość1 ‘Unreinheit’
Verben
- (wy)czyścić 'sauber machen'
Phraseme, Kollokationen
Phraseme
- być nie pierwszej czystościumgangssprachlich : <coś> jest nie pierwszej czystości [wörtl. nicht von erster Sauberkeit sein] ‘über etwas, das nicht ganz sauber oder frisch ist’
- być podejrzanej/ wątpliwej czystościumgangssprachlich : <coś> jest podejrzanej/ wątpliwej czystości [wörtl. von verdächtiger/ zweifelhafter Sauberkeit sein] ‘über etwas, das nicht ganz sauber oder frisch ist’
- lśnić czystością/ od czystości [wörtl. vor Reinheit glänzen] blank geputzt/ poliert sein
- nie grzeszyć czystościąscherzhaft : <ktoś> nie grzeszy czystością [wörtl. jmd. sündigt nicht mit der Sauberkeit] ‘über jmdn., der nicht sauber ist’
- środek czystości / Reinigungsmittel
Kollokationen
- czystość mieszkania
- czystość odzieży
- dbać o czystość
- idealna czystość
- wzorowa czystość
Belege
W strukturze brytyjskiej administracji gminy takie jak Bisley nie mają żadnej mocy politycznej. Żadnego sołtysa ani mera. Mieszkańcy wybierają spomiędzy siebie radę, która dostaje pewne pieniądze z okręgu. Dzięki dofinansowaniu utrzymuje w czystości trawniki, place zabaw, publiczne toalety i ścieżki spacerowe.
Polityka, 01.07.2006
Ostatnią rolkę papieru toaletowego dostałyśmy dwa miesiące temu. Teraz „takie rzeczy” przynosi nam z domu wychowawczyni -mówią dziewczęta z olsztyńskiego domu dziecka przy ul. Korczaka. Takie rzeczy to też mydło, pasta do zębów, podpaski. - Boli mnie, że nie mogę pokazać, na czym polega higiena osobista, nie mogę wymagać czystości , gdy nie mamy nawet mydła - mówi wychowawczyni Elżbieta Więcek.
Gazeta Wyborcza, 14.10.1996
W niektórych miastach (Stalowa Wola do nich należy) zorganizowano przedszkola dla dzieci z alergią. Przykłada się w nich wielką wagę do zachowania reżimu czystości (używanie odpowiednich odkurzaczy, regularne stosowanie Acarosanu), aby zminimalizować narażenie na alergen dzieci z astmą, atopowym zapaleniem skóry i innymi chorobami zależnymi od roztoczy.
Danuta Myłek, Alergie, 2001
Pojawia się tutaj problem stereotypów narodowościowych i polscy studenci nie są od nich wolni. Z naszej małej sondy, którą przeprowadziliśmy wśród kolegów, wynika, że - według nich - Arabowie są kobieciarzami, Japończycy - precyzyjni i dokładni, Niemców cechuje czystość , pracowitość i brak kultury przy stole, Chińczycy są mili, Rosjanie sporo piją.
Gazeta Wyborcza, 26.01.1995
Definition
czystość
Eigenschaft von Stoffen und Materialien, die keine fremden Zusätze enthalten. In Bezug auf Wasser (in Seen, Flüssen etc.) und Kristalle geht es auch um die Klarheit, Transparenz.
Da es sich um eine relationelle Bedeutung handelt, kommt das Substantiv nicht isoliert vor, sondern mit einer obligatorischen Ergänzug: czystość + Gen., vgl. czystość wody/ powietrza/ złota.
Lexikalische Relationen
Synonyme
- autentyczność ‘Echtheit’
- prawdziwość ‘Echtheit’
- przejrzystość ‘Durchsichtigkeit, Transparenz’
- przezroczystość ‘Durchsichtigkeit, Transparenz’
Opposita
- mętność ‘Trübheit’
- zanieczyszczenie ‘Verunreinigungen’
Wortbildungen
Substantive
- nieczystość2 ‘Unreinheit’
Adjektive
- czysty1 ‘rein’
Adverbien
- czysto1 ‘rein’
Phraseme, Kollokationen
Phraseme
- czystość rasy1 / Rassereinheit , Reinrassigkeit ‘in Bezug auf bestimmte Tiere wie Hunde, Katzen, Pferde der Umstand, dass im Stammbaum eines bestimmten Exemplars keine Vertreter anderer Rassen vorkommen’
- klasy czystości wodyfachsprachlich ‘in Polen verwendetes Klassifizierungssystem zur Bewertung von Gewässern’
Kollokationen
- czystość diamentu
- czystość kryształu
- czystość powietrza
- czystość spirytusu
- czystość szkła
Belege
-W ubiegłym roku opracowano plan naprawy tej sytuacji tzw. „Master Plan” - mówi Krzysztof Białach, wiceburmistrz Zgorzelca - Zapisano w nim wszystkie niezbędne inwestycje, które pozwolą przywrócić odpowiednią czystość wody. Są to przede wszystkim kanalizacje i oczyszczalnie w gminach przez które przepływa rzeka Czerwona Woda.
Gazeta Wrocławska, 1999
Oprócz karatów do oznaczania czystości złota stosuje się tak zwane próby, czyli stosunek masy złota do całkowitej masy stopu, stąd czyste posiada próbę 1000.
Antoni Kapelański, Wielki Koneser, 2006
Wykorzystają również zbiory z magazynów muzealnych. - Ale taki materiał prosto z ziemi jest lepszy - dodają. - Chodzi tu o czystość: nikt nie dotykał tego materiału, nikt nie zostawił swojego, współczesnego DNA na kościach czy zębach, co utrudniłoby odszukanie średniowiecznego genu.
Dziennik Polski, 25.08.2006
Krany rozbłysły czystością polerowanego srebra.
Adam Wiśniewski-Snerg, Według łotra, 1997
Jest to spowodowane ceną gazu, która wynosi w zależności od regionu Polski około 0.85 zł (cena benzyny ponad 1.93 zł.) 2. Ważnym aspektem zastosowania gazu do napędzania pojazdów jest jego czystość spalania. Na podstawie badań przeprowadzonych przez Zakład Inżynierii Chemicznej i Ochrony Środowiska można stwierdzić, iż nie wydzielają się w tym procesie praktycznie żadne szkodliwe substancje, oprócz ograniczonej do 1/4 - w porównaniu z etyliną - emisji tlenku węgla. Jest to zatem paliwo ekologiczne.
Usenet -- pl.biznes [23.02.1998]
Definition
czystość
Eigenschaft einer weltanschaulichen bzw. religiösen Lehre, die ohne fremde Einflüsse ist. Auch in Bezug auf Kunstobjekte, welche die Vorgaben eines einzigen künstlerischen Stils einhalten (beim Letzteren Überlappungen zum ästhetischen Profil).
Konnotationen
[Für dieses Profil wurden keine Konnotationen gefunden.]
Lexikalische Relationen
Opposita
- eklektyzm ʻEklektizismusʼ
Wortbildungen
[Für dieses Profil wurden keine Derivate und Komposita gefunden.]
Phraseme, Kollokationen
Phraseme
- czystość rasy2 / Rassereinheit , Reinrassigkeit ‘Grundsatz rassistischer und nationalistischer Ideologien, nach dem ein möglichst homogenes Ethnikum angestrebt wird und folglich der Geschlechtsverkehr zwischen Menschen unterschiedlicher Hautfarbe, Nationalität, Religion etc. gestraft wirdʼ
Kollokationen
- czystość doktryny
- czystość etniczna
- czystość krwi
- czystość narodowa
Belege
Jeśli Kościół przyszłości wszystkie dzisiejsze pisma przeanalizuje, wyznaczy tej Ewangelii jej należne pierwsze miejsce jako źródłowej i całkowitej „Ewangelii Chrystusa”. Inne zostaną utrzymane jako potwierdzenie czterech innych świadków, ażeby każde słowo mogło być określone dla tych, którzy nie są zdolni przyjąć dobroci, czystości
i prawdy tej jedynej Ewangelii.
Usenet -- pl.soc.religia [29.06.1999]
Był inspiratorem wielu synodów afrykańskich. Również po przybyciu do Rzymu zainicjował synod, na którym potępiono herezje monofizytyzmu i monoteletyzmu. Z tego powodu był kilkakrotnie prześladowany. Za obronę czystości
wiary zsyłano go, a następnie ponownie wzywano do Konstantynopola.
www.wikipedia.pl [28.02.2009]
Biblia jest świętą Księgą kilku religii; judaizmu i chrześcijaństwa. Zawiera orędzie Boga skierowane do ludzkości, swych dzieci. Słowem opisuje historię zbawienia ludzkości. - Nad czystością
, w sensie zgodności z oryginałem, czuwa Święty Kościół Powszechny.
Usenet -- pl.soc.religia [16.01.2000]
A więc Talmud, to nauki poprawione i pogodzone, bo zdaniem talmudystów, ich Bóg, Adonai, to nieudacznik tak wielki i ogromny, że nie potrafił zadbać o czystość
ustnego przekazu, który dał Mojżeszowi.
Usenet -- pl.soc.religia [13.08.2002]
W lipcu 1944 r. wystąpił z manifestem przedstawiającym przyszłość azerbejdżańskich Turków, a także głoszącym wymordowanie Ormian i nietureckich narodów Kaukazu oraz czystość
rasową Turków.
www.wikipedia.pl [31.01.2009]
Jeśli zaś do pytania o narodowość dodaje się jako uzasadnienie
badanie pewnych negatywnych zachowań - no cóż, wniosek o próbie
przedstawienia tejże narodowości w negatywnym świetle nasuwa się sam.
Zwłaszcza, że MEN rządzony jest przez ekipę, której przedstawiciele
niejednokrotnie dawali wyraz trosce o czystość
Narodu Polskiego i rasy białej...
Usenet -- pl.soc.polityka
[09.08.2000]
Czasami szeptał coś po rosyjsku. Chciał, byśmy mówili w tym języku, polski był dla niego mową zadaną - to od partyjnego zadania, miał bowiem czuwać nad czystością
socjalizmu w Polsce („e, ten warszawski komunizm”, rzekł kiedyś do matki i machnął ręką).
Bronisław Świderski, Asystent śmierci. Powieść o karykaturach Mahometa, o miłości i nienawiści w Europie, 2007
Pytanie o początki terroru jest dla francuskich komunistów podstawowe - bo jest pytaniem o czystość
źródeł. Chcieliby oddzielić stalinizm, główne zło obciążające FPK, i całą resztę komunistycznego dziedzictwa - stalinizm to w ich oczach zdegenerowana forma komunizmu.
Gazeta Wyborcza, 22.11.1997
Od 1640 roku sprawa była faktycznie przesądzona. Klasycyzm został narzucony jako doktryna państwowa i państwowotwórcza, czysto francuska i monarchistyczna. I jako zbiór reguł szlachetności i wielkości duchowej, elitarnej estetyki, absolutnej odrębności i czystości
gatunkowej zdecydowanie przeciwstawił się europejskiemu barokowi jako praktyce nie dość arystokratycznej, a przy tym rozrywkowej, efekciarskiej, hołdującej nieprzyzwoitemu kojarzeniu sprzeczności: rozumu i uczucia, śmiechu i płaczu.
Jerzy Adamski, Świat jako niespełnienie albo Samobójstwo Don Juana, 2000
Definition
czystość
Religiös motivierte sexuelle Enthaltsamkeit. Diese betrifft den Zustand vor der Ehe, aber auch zwischen Eheleuten, d. h. Treue zum Partner (vgl. Mt. 5,27-29 EH: „Ihr habt gehört, dass gesagt worden ist: Du sollst nicht die Ehe brechen. Ich aber sage euch: Wer eine Frau auch nur lüstern ansieht, hat in seinem Herzen schon Ehebruch mit ihr begangen.“). Im katholischen Bereich ist die Keuschheit für Priester sowie Nonnen und Mönche (Zölibat, Ordensgelübde von Armut, Keuschheit und Gehorsam) verpflichtend.
Im Alten Testament bezieht sich der Begriff auch auf Tiere und Vorbereitung von Speisen, was mit der Entlehnung koszerny/ koszerność bezeichnet wird. Auch koszerny seks ist möglich.
Konnotationen
- Jungfräulichkeit, Unschuld
- Jungfrau Maria, Joseph, Heilige, Lilie
- moralische Strenge, Selbstüberwindung, Askese
Lexikalische Relationen
Synonyme
- celibat ‘Zölibat’
- cnota ‘Tugend, Keuschheit’
- cnotliwość1 ‘Tugend, Keuschheit’
- dziewictwo ‘Jungfräulichkeit’
- koszerność ‘Keuschheit’
- wstrzemięźliwość ‘Zurückhaltung, Mäßigung, Keuschheit’
Opposita
- grzeszność1 ‘Sündhaftigkeit’
Wortbildungen
[Für dieses Profil wurden keine Derivate und Komposita gefunden.]
Phraseme, Kollokationen
Phraseme
- czystość małżeńska / eheliche Keuschheit
- pierścień czystości / Keuschheitsring
- śluby ubóstwa, czystości, posłuszeństwa ‘Gelübde, die von Priestern, Mönchen und Nonnen besonders in der katholischen Kirche abgelegt werden’/ Gelübde von Armut, Keuschheit und Gehorsam
- żyć w czystości / in Keuschheit leben ‘sich sexueller Aktivitäten enthalten’
Kollokationen
- czystość przedmałżeńska
- czystość w małżeństwie
- dochować czystość
- pielęgnować czystość
- ślubować czystość
Belege
Niedojrzały emocjonalnie człowiek ewentualnie pozbawiony którejś z łask, nie powinien myśleć o życiu konsekrowanym, bo wcześniej czy później zrzuci sutannę bądź porzuci zakon. -- Czystość konsekrowana nie jest pogardą dla życia małżeńskiego. Czystość
konsekrowana to wybór miłości Jezusa. W rzeczywistości to Jezus zaprasza do wyłącznego poświęcenia Jemu swego życia. Osoba konsekrowana to zaproszenie odkrywa i przyjmuje.
Usenet -- pl.soc.religia [08.01.2003]
Notabene, prowadzone w USA badania wykazały, że wskaźnik rozwodów wśród par zamieszkujących ze sobą przed ślubem jest znacznie wyższy niż wśród tych, które dochowały czystości
do ślubu, więc i empiria falsyfikuje tę tezę.
Maciej Zięba, Niezwykły pontyfikat/ z M. Ziębą rozmawia Adam Pawłowicz, 1997
Tymczasem mąż jest pełen witalności i domaga się swoich praw. Kobieta staje zagubiona, bo nie wie, co powinna robić. -- W takich chwilach kobieta, kierując się emocjami, podejmuje różnorakie zobowiązania. Skoro i tak traci istotną cechę swej kobiecości, to czasem ślubuje czystość
po to, by otrzymać jakąś łaskę. A mąż nie zgadza się. Pragnie, by żona zrezygnowała ze zobowiązania. -- Zwłaszcza wtedy (czyli zawsze), gdy kobieta swej decyzji z nim nie konsultowała.
Usenet -- pl.soc.religia [10.03.2001]
Wiedziałam już, że Bóg mnie powołał, wiedziałam, że to, co mnie pociąga, to wspólnota franciszkańska, to żyć w ubóstwie, czystości
i posłuszeństwie oraz w oddaniu się w szczególny sposób Niepokalanej.
Rycerz Niepokalanej, 1992
Pius XI o edukacji seksualnej w encyklice Divini Illius Magistri: Innym poważnym zagrożeniem jest ten naturalizm, który dziś wkracza w dziedzinę edukacji w zakresie tak delikatnej sprawy jak czystość
obyczajów.
Usenet -- pl.soc.polityka [23.04.1998]
Definition
czystość
Religiöse Tugend; eine innerliche moralische Qualität. Durch sie wird das Leben an Gott und an religiös-moralischen Regeln ausgerichtet. Im engeren Sinne sind damit körperliche und geistige Mäßigung, Enthaltsamkeit (auch in Bezug auf die Sexualität) und Gottergebenheit gemeint. Eine Voraussetzung für das Erleben göttlicher Nähe (vgl. folgende Sentenz aus der Bergpredigt Jesu: „Błogosławieni czystego serca, albowiem oni Boga oglądać będą.” Mt 5,8).
Ursprünglich hatte
czystość
‘Reinheit’ eine konkrete rituelle Bedeutung, d. h. bestimmte körperliche Waschrituale waren für die Teilnahme am Kult notwendig. Später verwandelte sich die Vorstellung von
czystość
in eine verinnerlichte, moralische und geistige Eigenschaft des Menschen.
Konnotationen
- reines Herz, reines Gewissen, heilig, sündlos, mit Gott versöhnt, geweiht
Lexikalische Relationen
Synonyme
- cnotliwość2 ‘Tugendhaftigkeit’
- moralność1 ‘Moralität’
- szczerość1 ‘Aufrichtigkeit, Ehrlichkeit’
- uczciwość1 ‘Ehrlichkeit, Anständigkeit’
- wierność ‘Treue’
Opposita
- grzeszność2 ‘Sündhaftigkeit’
Wortbildungen
Substantive
- czyściec 'Fegefeuer'
- nieczystość3 ‘Unreinheit’
Adjektive
- czysty2 ‘rein’
Adverbien
- czysto2 ‘rein’
Phraseme, Kollokationen
Phraseme
- czystość rytualna / rituelle Reinheit
Kollokationen
- czystość duszy
- czystość serca
- czystość sumienia
Belege
Chcesz iść do Nieba - zachowaj czystość
duszy!
Usenet -- pl.soc.religia [19.11.2008]
Księga trzecia – Wajikra, zawierająca przepisy i prawa dotyczące służby kohenów w Świątyni oraz szczegółowe zasady dotyczące rytualnej czystości
oraz skażenia, stawia przed studiującym go liczne trudności.
www.forumowisko.pl [
2008-01-11
]
My zaś jesteśmy wygnańczą sektą, która zbudowała sobie na obcej ziemi kapliczkę na kształt i podobieństwo owego „przystanku” dumnego wodza. I trwamy w rytualnej czystości
zakonu.
Juliusz
Mieroszewski, Finał klasycznej Europy, 1997
Qumrańczycy dążyli do odrodzenia religijnego w judaizmie palestyńskim. Stawiali sobie wysokie wymagania etyczne i duchowe, dążąc do uzyskania czystości
religijnej, opartej na skrupulatnym przestrzeganiu Prawa Mojżeszowego i stałym studium Biblii. Życie duchowe wspólnoty w Qumran jest zapewne najpiękniejszym wykwitem religijnej kultury judaizmu.
Daniel
Olszewski, Dzieje chrześcijaństwa w zarysie, 1996
Co to znaczy „nie szukaj sprawiedliwości?”. Trzeba jej szukać i domagać się jej tak, jak to tylko możliwe, bo tym własnie jest poczucie czystości
sumienia.
www.forumowisko.pl [
[2008-09-11
]
Bóg jest tylko Jeden i zawsze z człowiekiem wciąż przenikając go swoim Świętym Duchem i przemawiając do ludzkiego Sumienia. W zależności od stopnia czystości
poszczególnych ludzi, od ich duchowego przygotowania Bóg może przemawiać przez człowieka, ale zawsze z uwzględnieniem jego wolnej woli.
www.forumowisko.pl [
2007-08-24
]
Od początku Bóg wiedział, że człowiek zgrzeszy, i dał mu sposób powrotu do stanu czystości
.
Usenet -- pl.soc.religia [22.04.2006]
Czystość
to w licznych systemach religijnych i obyczajowych cnota, dzięki której człowiek jest zdolny kontrolować swoje pragnienia seksualne i mądrze nimi zarządzać. Wymaga ona panowania nad sobą, formacji charakteru i ducha poświęcenia.
www.wikipedia.pl [31.05.2009]
Może dla was jest to śmieszne, ale wówczas śmiejecie się z siebie i przyłączacie się do niego w tym co czyni. Może więc przypomnę co na temat czystości
mowy mówi Biblia. „ Czystość
” mowy w zborze chrześcijańskim ma wynikać z tego, że nie ma w niej złośliwej goryczy, gniewu, srogiego zagniewania, krzyku ani obelżywych słów, a także oszustwa, wulgarności czy zepsucia.
www.forumowisko.pl [08.01.2006]
Jednak jest rzeczą dziwną nadawanie czystości
fizycznej i higienie osobistej znaczenia religijnego. Przypomina to pogańskie obyczaje starożytnego Egiptu. Otóż w Egipcie kapłan był sługą boga i bóg wymagał od niego bezwględnej czystości
. Tylko człowiek w takiej postaci był godny stać przed obliczem boga. Osiągnięcie stanu czystości
wymagało usunięcia włosów z całego ciała, dlatego na znanych wszystkim posągach królowie (nawet Hatszepsut) mają często przyczepioną sztuczną brodę (sztuczność jest wyraźnie zaznaczona).
Usenet -- pl.soc.religia, [14.10.2003]
Definition
czystość
Eine charakterliche Eigenschaft; moralische Integrität, Ehrlichkeit und Unschuld; öfters mit einer positiv bewerteten Naivität oder Einfalt verbunden.
Übertragen auch über Regelhaftigkeit und Transparenz eines Vorgangs oder eines Bereichs (z. B. Sport oder Wirtschaft) bzw. die Abwesenheit von unfairen, verwerflichen Praktiken (vgl. czystość legislacyjna , wörtl. legislative Reinheit). Gegenüber juristischen Vorschriften werden moralische Maßstäbe oder die Prinzipienfestigkeit in den Vordergrund gestellt.
Die czystość im moralischen Sinn kann auch wegen des Verdachts an die Scheinheiligkeit als negativ empfunden werden - vgl. das Gedicht von Stanisław Grochowiak "Czyści" ("Die Reinen"): Wolę brzydotę/ Jest bliżej krwiobiegu/ Słów gdy prześwietlać/ Je i udręczać/ (...) Są bo na świecie ludzie tak wymyci/ Że gdy przechodzą/ Nawet pies nie warknie/ Choć ani święci/ Ani też są cisi.
Konnotationen
- fair, klar, nachvollziehbar, regelkonform
Lexikalische Relationen
Synonyme
- cnotliwość3 ‘Tugendhaftigkeit’
- moralność2 ‘Moralität’
- niewinność ‘Unschuld’
- prawość ‘Rechtschaffenheit’
- szczerość2 ‘Aufrichtigkeit, Ehrlichkeit’
- szlachetność ‘Edelmut’
- uczciwość2 ‘Ehrlichkeit, Anständigkeit’
- wierność2 ‘Treue’
Wortbildungen
[Für dieses Profil wurden keine Derivate und Komposita gefunden.]
Phraseme, Kollokationen
Kollokationen
- czystość intencji
- czystość moralna
- czystość pobudek
- czystość zamiarów
- dbać o czystość (czegoś)
Belege
I Ty i wszyscy, którzy z piedestału czystości
moralnej skłonni są teraz krytykować utworzenie tej strony, mogli lata temu sprawić, by psychoza nie weszła w stadium terminalne.
Usenet -- pl.hum.poezja [23.05.2001]
Przykładowo: „Życie Literackie” pod interesującym tytułem Kolekcjoner zamieściło reprodukcję obrazu mego przyjaciela Tadeusza Brzozowskiego. Redaktorzy pisma informują, że obraz ten znajduje się w moim posiadaniu, następnie zaś na tej podstawie wnioskują o moim guście, postawie moralnej, czystości
intencji w polemice z „awangardą” oraz o tysiącu innych (zawartych, rzecz jasna, w domyśle) rzeczy, o których można i nie można wnioskować na podstawie faktu, że obraz Oficer pędzla Brzozowskiego wisi na ścianie w moim pokoju.
Teodor Krzysztof Toeplitz, Mój wybór: rzeczy mniejsze, 1998
Wprowadzenie rzeczywistych i konkurencyjnych wyborów miało nastąpić w warunkach zagwarantowania czystości
procedur, preferencji dla polskiej większości, ograniczeń zastosowanych w stosunku do partyjnej demagogii i likwidacji wpływu obcych agentur na życie polityczne.
Kazimierz Michał Ujazdowski, Żywotność konserwatyzmu: idee polityczne Adolfa Bocheńskiego, 2005
To, że Niemcy są podwójnym sojusznikiem Polski, nie ma w takich rozważaniach żadnego znaczenia. Liczy się silny przywódca z pełnią władzy, siły zbrojne, patriotyczna edukacja, kultywowanie tradycji, czystość
moralna.
Polityka, 24.01.2009
Jeżeli jest zgoda, aby poprawkę nr 9 odrzucić, to dla czystości
sprawy powinniśmy także odrzucić poprawki nr 1 i 3, w których Senat też proponuje zmienić nazewnictwo - mają być nie firmy tytoniowe, lecz przedsiębiorcy.
Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 04.11.1999, 3 kadencja, 62 posiedzenie, 2 dzień
Wcześniej mówi się, że statut nadaje Prezydium Sejmu, a zatem w statucie nie odsyła się, nie upoważnia się, statut ma zupełnie inny charakter, dlatego dla czystości
legislacyjnej, dla czystości
prawnej proponujemy, aby skreślić ust. 3.
Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 26.10.1994, 2 kadencja, 34 posiedzenie, 1 dzień
Są cztery rodzaje człowieka wg. stanu umysłu (duszy): 1. Bydlę (w tym zwierzęta udomowione i dzikie) 2. Humanista 3. Faszysta 4. Chory umysłowo I innych nie ma. Jeśli ktoś nie wierzy, niech sprawdzi. Owszem czasem występują mieszańce :o) ale można zadbać o czystość
swojej duszy, tyle że praktycznie jedynie już humanista może podnosić się na wyższe poziomy, a przynajmniej humanistom jest tego najłatwiej dokonać.
Usenet -- pl.sci.filozofia [15.10.2009]
„To służy utrzymaniu czystości
ciała i umysłu. Dla mnie osobiście to był najbardziej przekonywujący argument aby przejść na wegetariaństwo.”
Usenet -- pl.soc.religia [26.09.2005]
Definition
Dieses Profil existiert bei czystość nicht. Als Übersetzungsäquivalente zur Keuschheit in dem o.g. Sinn können im Polnischen die Substantive wstydliwość oder skromność dienen.
Konnotationen
[Das gewählte Profil liegt in dieser Sprache nicht vor.]
Wortbildungen
[Das gewählte Profil liegt in dieser Sprache nicht vor.]
Phraseme, Kollokationen
[Das gewählte Profil liegt in dieser Sprache nicht vor.]
Belege
[Das gewählte Profil liegt in dieser Sprache nicht vor.]
Definition
czystość
Eigenschaft sinnlich wahrnehmbarer Objekte, entweder Echtheit und Unvermischtheit (z. B. in Bezug auf einen Stil) oder aber in Bezug auf Kunstwerke und andere Gegenstände, die besonders präzise durchgeführt sind und dank ihrer Einfachheit und Klarheit als sehr schön, elegant, angenehm oder edel gelten. Auch in Bezug auf die polnische Sprache als Anzeichen vom sprachlichen Purismus verwendet, vgl. (walka o) czystość języka polskiego '(der Kampf um) die Reinheit der polnischen Sprache'.
Lexikalische Relationen
Synonyme
- doskonałość ‘Vollkommenheit’
- nienaganność ‘tadelloser Zustand’
Phraseme, Kollokationen
Kollokationen
- czystość kształtu
- czystość linii
- czystość profilu
- niezwykła czystość
Belege
Te pogodne, a czasem melancholijne obrazy otwierają w nas patrzących okna przestrzeni. Tęsknota do przestrzeni zaś - jak twierdzą psychoanalitycy - świadczy o wolności wewnętrznej, bez której w ogóle nie ma prawdziwej twórczości. Wszystkie obrazy Gromady tworzą jednorodną, piękną i przestrzenną całość o dużej czystości
wyrazu i intensywności przeżycia.
Dziennik Polski, 27.09.2000
Zgłaszano troskę o niezadowalający zasięg Polskiego Radia, szczególnie Trójki i obawy przed upodobnianiem się programów, potrzebę dbałości o czystość
i poprawność języka polskiego, o upowszechnianie kultury wysokiej, jej większą dostępność, co jest szczególnie ważne w dobie tak widocznego zubożenia licznych grup społeczeństwa.
Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 24.05.2002, 4 kadencja, 22 posiedzenie, 3 dzień
Rzecz w tym, że czystość
polszczyzny polega nie tylko na tym, jakimi słowami się posługujemy, ale również zależy od tego, jak tych słów używamy.
Dziennik Polski, 20.02.2004
Trzebiatowski łatwiej, zapewne, porozumiałby się z Michałem Aniołem lub Bronzinem niż Boucherem, malującym swe różane akty ku uciesze Ludwika XV. Z pierwszymi dwoma łączy go bowiem czystość
linii i dokładność szczegółu oraz błyskotliwość ujęcia.
Dziennik Polski, 14.09.2001
Ekrany plazmowe posiadają następujące cechy: płaski ekran możliwość budowy ekranów dużych rozmiarów (typowe rozmiary to: 37", 42", 46", 50", 61", 63", 65", 103" ) duże trudności techniczne przy budowie ekranów plazmowych małych rozmiarów (<30" ) ekran jest stosunkowo cienki w porównaniu do swoich rozmiarów (4 "przy przekątnej ekranu 50" ) szeroki kąt widzenia (typowo 170 bez spadku jasności i czystości
obrazu) wysoka jakość tworzonego obrazu wysoki kontrast (nawet 30000: 1) dość dobre oddanie barw (szczególnie przy zastosowaniu odpowiednich filtrów) najlepsze odwzorowanie czerni (w zakresie głębokości koloru i skali kolorystycznej) spośród wszystkich obecnie technologii płaskich ekranów mała podatność na zniekształcenia obrazu spowodowane polem magnetycznym.
www.wikipedia.pl [01.06.2009]
W audycji „Lalamido” usłyszałem fragment piosenki „Nic dwa razy się nie zdarza” w wykonaniu Kory. Może bym nawet nie pisał o tym fakcie, gdybym nie przypomniał sobie, jak wielkie wrażenie zrobiła na mnie wiele lat temu Łucja Prus jakąś wewnętrzną czystością
, świeżością i kulturą wykonawczą, kiedy śpiewała ten piękny wiersz Wisławy Szymborskiej na Festiwalu Opolskim z adekwatną muzyką i fantastyczną aranżacją Andrzeja Mundkowskiego.
Polityka, 1995
Głos Dylana początkowo nieco drżący i zgrzytliwy nabierze stopniowo siły i czystości
. Po krótkiej pauzie zespół zaczyna „Rainy Day Women”, po czym grający tego wieczoru na czarno-białym Fenderze Dylan przeszedł do „All Along The Watchtower” i „Tangled Up In Blue”, które zakończył długą solówką na harmonijce ustnej.
Gazeta Wyborcza, 05.03.1993
Strona B zawiera w większości również melodie naszych południowych sąsiadów. Jedną z nich jest znana, często śpiewana przez Janka Karpiela piosenka - Utiekaj Janiczku. Ten piękny walczyk pokazuje jednak, że wcześniejsza wersja Bułecki to prawdziwy majstersztyk. W ogóle trzeba zaznaczyć, że pod względem śpiewu - jego siły i czystości
- kaseta „Zokopianów” jest lepsza.
Tygodnik Podhalański, 1996
Już nie taśma magnetyczna, lecz dyskietka, wczytywana przez komputer, zawiera podkłady instrumentalne lub chóralne i zestaw brzmień każdorazowo zindywidualizowanych dla danego utworu, o absolutnym stopniu czystości
dźwięku.
Roman Radoszewski, Czesław Niemen: kiedy się dziwić przestanę...: monografia artystyczna, 2004
Wortindex
- autentyczność
- brud
- być nie pierwszej czystościumgangssprachlich
- być podejrzanej/ wątpliwej czystościumgangssprachlich
- celibat
- cnota
- cnotliwość1
- cnotliwość2
- cnotliwość3
- czysto1
- czysto2
- czystość małżeńska
- czystość rasy1
- czystość rasy2
- czystość rytualna
- czysty1
- czysty2
- czyściec
- czyścioch
- czyściocha
- czyścioszek
- czyścioszka
- doskonałość
- dziewictwo
- eklektyzm
- grzeszność1
- grzeszność2
- higiena
- klasy czystości wodyfachsprachlich
- koszerność
- lśnić czystością/ od czystości
- mętność
- moralność1
- moralność2
- nie grzeszyć czystościąscherzhaft
- nieczystości
- nieczystość1
- nieczystość2
- nieczystość3
- nienaganność
- niewinność
- pierścień czystości
- porządek
- prawdziwość
- prawość
- przejrzystość
- przezroczystość
- schludność
- sterylność
- szczerość1
- szczerość2
- szlachetność
- śluby ubóstwa, czystości, posłuszeństwa
- środek czystości
- uczciwość1
- uczciwość2
- wierność2
- wierność
- wstrzemięźliwość
- (wy)czyścić
- zadbanie
- zanieczyszczenie
- żyć w czystości
Etymologie
Abgeleitet von dem Adj. czysty . Allgemeinslawisch, aksl. čistъ , urslaw. * čistъ , wird auf das uridg. *(s)kid-to- ‘beschnitten, abgetrennt’ zurückgeführt. Czysty hatte zunächst die Bedeutung ‘sauber, frei von Schmutz’, im 14. Jh. kamen andere semantische Komponente der Ehrlichkeit, der Unvermischtheit, aber auch von Transparenz, Wohlklang und moralischer Integrität hinzu.
Semantischer Wandel
Das religiöse Keuschheit-Konzept wird im Polnischen (wie auch im Tschechischen und Slowakischen) lexikalisch als eine der Bedeutungen des ansonsten polysemen Substantivs czystość ‘Sauberkeit, Reinheit’ sprachlich zum Ausdruck gebracht. Diese Bedeutung ist im religiösen Diskurs sichtbar, sie ist in Phraseologismen und Wortbildungen verankert, vgl. z.B. śluby czystości ‘Keuschheitsgelübde’, nieczystość Sg.t. ‘Unkeuschheit’. Es ist dennoch nicht der primäre Sinn des deadjektivischen Abstraktums czystość ← czysty ‘sauber, rein’, sondern eine Art Metapher. Der transparenten Wortbildungsstruktur gemäß hat das Wort vor allem eine konkrete Lesart als Antonym zum ‘Schmutz’. Die religiösen (überwiegend fachsprachlichen, theologisch definierten) und profanen Bedeutungen existieren parallel. In ISJP (2000) erscheint die religiös motivierte Lesart unter dem Stichwort czystość sogar an erster Stelle („Czystość to powstrzymywanie się od współżycia seksualnego. Słowo książkowe.“). Es mag damit zusammenhängen, dass das abstrakte Substantiv in der Umgangssprache relativ selten benutzt wird – wenn schon, dann in der Redewendung <coś> jest nie pierwszej czystości, was bedeutet, dass etwas nicht gerade sauber ist.
Der Säkularisierungsprozess äußert sich im zunehmend ironisch oder herablassend klingenden Sprechmodus der Alltagssprache. Die Fixierung auf sexuelle Enthaltsamkeit wirkt altmodisch in der Gesellschaft, wo Sex längst enttabuisiert wurde und nicht mehr moralisch verurteilt wird. In Internetforen und -portalen, wo die czystość przedmałżeńska/ voreheliche Keuschheitthematisiert wird, melden sich unter Jugendlichen sowohl Skeptiker, als auch Befürworter der sexuellen Enthaltsamkeit vor der Eheschließung, wobei die Ersten es doch überwiegend zu sein scheinen.
Mit der physikalischen Eigenschaft czystość ist in der Regel positive Bewertung verbunden. Aber die Bewertungskomponente, die dem moralischen Profil inne wohnt, ist ambigue, das zu erreichende Ideal ist suspekt.
Sprichwörter
Biada temu, kto porzuci swój brud dla cudzej czystości, brud jest zawsze swój, czystość zawsze cudza. (Witold Gombrowicz) [wörtl. Wehe dem, der sein Beschmutztes aufgibt für fremde Reinheit, Schmutz ist immer der eigene, Reinheit immer eine fremde.]/ Das Fremde ist nur von aussen schön, das Eigene ist auch trotz Makel wichtig.
Dbaj o czystość ołtarzy. Nie wiadomo, na którym cię złożą. (Stanisław Jerzy Lec) [wörtl. Achte auf Sauberkeit der Altäre. Man weiß nie, auf welchen sie dich niederlegen.]/ Sich der Konsequenz seiner Taten bewußt sein; die Gegenwart achten, damit die Zukunft sicher ist.
Jeśli ktoś kocha tylko piękno i czystość, to kocha zaledwie połowę istoty. (Witold Gombrowicz) [wörtl. Wenn jemand nur das Schöne und Reine liebt, dann liebt er kaum das Halbe des Geschöpfs.]/ Um ganz zu lieben, muss man auch die schlechten Seiten akzeptieren.
Kulturelle Kontexte
Literatur
- Mary Douglas: Czystość i zmaza (Purity and Danger: An Analysis of Concepts of Pollution and Taboo, 1966), 2007.
- Ania Golędzinowska: Z ciemności do światła. Jak żyć w czystości serca, 2015.
Musik
- Dan Gibson: Calm the Mind - Czystość Umysłu, 2006.
-
Love Story (Polnische Band); Lied: Czystość w czasach popkultury
(Quelle: http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=JlOhizd3evE)
Werbung
-
Werbung für eine Aktion
(Quelle: http://bi.gazeta.pl/im/8/2693/z2693838Q.jpg) -
Spülmaschinenmittel
(Quelle:&http://www.leclerc.rzeszow.pl/foto_shop/92/brand_21577_1.jpg) -
Cover einer Zeitschrift
(Quelle:&http://www.tezeusz.pl/cms/tz/fileadmin/user_upload/and/ZD_76.jpg) -
Cover einer Zeitschrift(2)
(Quelle:&http://www.mojepowolanie.pl/1366363127,960,i,main_,espe-101.jpg) -
Plakat für eine Debatte
(Quelle:&http://bosko.pl/sites/default/files/konkurs/plakat_debata_walentynkowa_15.png)
Bibliographie
Kubiak, Anna E. 1998: „Brudne misie czystych relacji, czyli rzecz o nostalgii w kulturze“, in: Konteksty: Polska Sztuka Ludowa. Antropologia Kultury. Etnografia. Sztuka, 52 (3-4): S. 167-69; 223.
Makowski, Jarosław 2009: „Rozmowy o dekalogu“, Kraków, S. 94-108 (VI. O czystości. Ciało umysłem zgwałcone. Rozmowa z Wojciechem Eichelbergiem)
Panas, Wladyslaw 1974: „Regiony czystej poezji: O koncepcji jezyka w prozie B. Schulza“, in: Roczniki Humanistyczne: Filologia Klasyczna, 22 (1), S. 151-73.