kennarahandbók: fs nb  vb  ath  25.09.03

B R A G I

VINNUSTIG   fólk: lesa

Óviðkomandi leyfður aðgangur

meta kennsluefnið

Tilgangur (efni, aðalatriði, markmið)
  • Læra að ráða í texta út frá gefnum upplýsingum. Læra að nýta sér samtengingar o.a. í uppbyggingu texta til að skilja hann.
Fyrirfram þekking nemenda
  • Þurfa að gera sér grein fyrir hlutverki samtenginga.
Undirbúningur kennara
  •  
Tillögur
  • Gott er ef kennari er búinn að fjalla um samtengingar (annars þarf að gera það í upphafi tímans). Nemendur byrja á að leita að algengustu samtengingum í textanum (og, en, eða, sem) og benda á aðrar sem þeir rekast á (bæði ... og, án þess, nema, vegna, til að, þegar, að). Kennari telur upp helstu samtengingar í íslensku og biður nemendur um að skrifa samtengingar í sínu tungumáli með skýrungum um hvað samtengingin þýðir. E.t.v. er hægt að fjalla um mismunandi gildi samtenginga í hinum ýmsu tungumálum.
  • Upplýsingum er safnað með því að lesa yfirskrift og það sem stendur í kössum.
  • Nemendur reyna að gera sér grein fyrir hvað greinin muni sennilega fjalla um.
  • Upplýsingum er safnað innan alls bekkjarins að loknum lestri greinarinnar.
  • Umræður um það að hvaða leyti fyrri tilgátur stóðust.
Aðrir möguleikar
  •  
Ítarefni
  •  
Annað sem má taka fram
  •  

 

Vinnubók
  •  

 

Samsetning hópsins

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tungumál hópsins

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Stærð hópsins

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tími

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Hvernig gekk

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dagsetning

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Samsetning hópsins: gs 1/2 (grunnstig), fs 3/4 (framhaldsstig)   —  Tungumál hópsins: en(ska), þý(ska), fr(anska), sk(andínavíska), as(íumál), an(nnað)  —  Stærð hópsins: <6 (1-5), >6 (6-10), >10 (11-20), >20   —  Tími: 45/90/... min.  —   Hvernig gekk: ++ (mjög vel), + (vel), sæmilega (-), illa (--)

Meta síðuna

Lausn/svör


 

Óviðkomandi leyfður aðgangur

Morgunblaðið, 6. október 1998

Ættfræði flokkast með aðaláhugamálum þjóðarinnar. Í Reykjavík hefur spurningin um ættir manna og uppruna minnkað vegna fjölda íbúa en á landsbyggðinni er enn oft spurt hvaðan menn eru og hverra manna þeir séu bæði til gamans en líka til að skilja ákveðnar tilhneigingar eða skapgerðarþætti. Spurningar ættfræðinnar eru m.a.: Hver erum við? Hvaðan komum við? Hvaðan er útlit okkar? Hvaðan er skapið? Hverjir eru forfeður okkar og hver voru lífskjör þeirra?

 

Íslendingabók

Gagnagrunnur um ættfræði 600.000 Íslendinga. Upphafsmaður var Friðrik Skúlason sem vann verkið í frístundum og var kominn með upplýsingar um 520.000 Íslendinga þegar hann hóf samstarf við Íslenska Erfðagreiningu (Í.E.).

Söfnun ættfræðiupplýsinga er öllum leyfileg og skráning þeirra í þágu rannsókna fellur utan marka laga um persónuupplýsingar og utan verksviðs Tölvunefndar.  Venjulega eru einhverjir einstaklingar sem vilja ekki vera nefndir í niðjatölum en þeir geta ekki bannað opinberar upplýsingar birtist um þá í bókum. Einstaklingur sem veitir upplýsingar um sig í bók getur mögulega verið á móti því þær séu notaðar í öðrum tilgangi en til fróðleiks fyrir ættingja nema vera upplýstur um það fyrst. Það telst líka vonlítið höfða mál gegn safnara ættfræðiupplýsinga sem e.t.v. hefur ritað upplýsingar úr ættartölubókum í tölvugagnagrunn án þess að biðja um leyfi höfunda eða útgefenda. Bókarhöfundar höfðu áður fengið sínar grunnheimildir úr kirkjubókum og manntölum. Réttarstaða þess manns sem vill ekki upplýsingar séu í ættfræðigagnagrunni þjóðarinnar er því höll.

Talið er á Íslandi hafi frá upphafi fæðst um 1,5 milljón einstaklingar. Heimildir Friðriks Skúlasonar eru:
  • kirkjubækur
  • manntöl
  • niðjatöl
  • stéttartöl
  • íbúaskrár
  • skattskrá

Áhugi á ættfræði er sprottinn af forvitni og löngun til að skilja sjálfan sig með því að leita upplýsinga um forfeður og niðja. Ættfræðin er flestum tómstundagaman en hún er líka öflugt hjálpartæki til að vinna vísindalega sigra í erfðafræði. Hún er núna í brennidepli vegna nýrra tæknilegra möguleika til að tengja ættir manna við aðrar upplýsingar um þá.

Hér togast tvennt á: Hættan á því óviðkomandi stígi inn í einkalífið með of margar upplýsingar að vopni hefur aukist. En líkurnar á því aðferðir erfðafræðinnar geti linað þjáningar sjúklingahópa hafa vaxið.

Eftir stendur spurning eins og: Hvernig verður einstaklingurinn best varinn fyrir því tenging ættfræðiupplýsinga við aðrar upplýsingar um hann leiði ekki til vanvirðingar á friðhelgi einkalífsins?

 

Íslensk Erfðagreining

Stofnun sem safnar upplýsingum hjá einstaklingum með ættgenga sjúkdóma til þess að finna og einangra þau gen sem valda sjúkdómnum. Í.E. starfar með erlendum lyfjafyrirtækjum.

 

[FORSÍÐA] [yfirlitstafla]

[athugasemdir, 25.09.03]